Nederland heeft een welvarende samenleving

Nederland is een relatief sociale en welvarende samenleving. De brede welvaart ‘hier en nu’ gaat echter al jarenlang en steeds meer ten koste van de mogelijkheden voor volgende generaties. Vooral natuurlijk kapitaal daalt in omvang en kwaliteit. Ondanks de geleidelijke verduurzaming van de economie blijft de druk op natuur en klimaat hoog – meldt het Centraal Bureau voor de Statistiek (CBS).

Daarnaast lijkt een aantal instituties die voor de brede welvaart van volgende generaties nodig zijn, vast te lopen. Ook in de verdeling van de brede welvaart ‘hier en nu’ komen jongvolwassenen er niet gunstig van af. Als de huidige ontwikkelingen zo doorgaan, zal de volgende generatie een lagere brede welvaart bereiken. Dit blijkt uit de Monitor Brede Welvaart en de SDG’s 2024 die het CBS op 15 mei 2024 (Verantwoordingsdag) heeft aangeboden aan de Tweede Kamer.

Brede welvaart betreft de kwaliteit van leven ‘hier en nu’, en de mate waarin deze ten koste gaat van de brede welvaart van latere generaties en van mensen ‘elders’ in de wereld. Uit de monitor van 2024 komt naar voren dat Nederlanders zeer tevreden zijn met het leven en met aspecten daarvan, zoals de woning, de woonomgeving, de balans tussen werk en de hoeveelheid vrije tijd, en het sociale leven. Daarnaast is Nederland in de Europese Unie (EU) een van de landen met de hoogste cijfers voor vertrouwen in anderen, vertrouwen in instituties, sociale contacten en deelname aan verenigingen.

Nederland hoort ook bij de meest welvarende landen van de EU. Het mediaan besteedbaar inkomen van huishoudens heeft een stijgende trend op de middellange termijn. Bovendien wordt het aandeel van economisch kwetsbare groepen in de samenleving, zoals mensen met alleen basisonderwijs of een vmbo-diploma, werklozen, zzp’ers met laag inkomen, en mensen met ernstige, langdurige gezondheidsproblemen, steeds kleiner. De mogelijkheden voor deelname aan de arbeidsmarkt zijn ook groot en groeiend. Er zijn relatief veel vacatures, veel mensen die kunnen werken doen dat ook, en de langdurige werkloosheid is relatief laag en neemt af.

Niet iedereen profiteert van de hoge materiële welvaart. In de meest recente jaren stond koopkracht onder druk door sterk gestegen kosten van levensonderhoud. Een aanzienlijke groep mensen maakt zich dan ook veel zorgen over de financiële toekomst. Hoewel het aandeel van kwetsbare groepen in de bevolking afneemt en relatief klein is, gaat het alles bij elkaar genomen nog altijd om honderdduizenden mensen.