Netbeheerder Liander wil betere planning van energiebehoeften

Energiebehoefte nieuwe woningen cruciale factor voor tijdige aansluiting. Het is essentieel dat projectontwikkelaars en woningcorporaties in een vroeg stadium plannen voor nieuwbouwwijken en de verduurzaming van bestaande woningen delen met de netbeheerder. Daarbij moet ook direct duidelijk zijn hoe deze woningen verwarmd gaan worden en welke andere energiebehoeften er zijn.

Deze oproep deed Daan Schut, Chief Transition Officer (CTO) bij netbeheerder Liander tijdens de Provada, de grootste vastgoedbeurs van Nederland. Het is voor Liander een grote uitdaging om het tempo waarin nieuwe huizen worden gebouwd en bestaande worden verduurzaamd bij te houden. Inzet van een zo laag mogelijk elektriciteitsverbruik vergroot daarbij de haalbaarheid op een tijdige aansluiting op het elektriciteitsnet.

De energietransitie is in volle gang. Steeds meer consumenten en kleine bedrijven zijn volop aan het verduurzamen. Ook zijn er hoge ambities voor nieuwe woonwijken, die veelal aardgasloos worden opgeleverd. Deze ontwikkelingen leggen een zware last op het elektriciteitsnet dat oorspronkelijk niet is ontworpen voor het hoge verbruik van elektriciteit en het terugleveren daarvan. Zo verbruikt een all-electric huis ongeveer vier keer meer elektriciteit dan een bestaande woning op aardgas. Om de elektriciteitsnetten tijdig aan te passen op de grotere vraag naar elektriciteit, is het essentieel dat Liander weet waar precies, welke behoefte is.

(Foto Hermien Lam/Liander - 2022)

Daan Schut, Chief Transition Officer (CTO) bij netbeheerder Liander
CTO Daan Schut: 'Het elektriciteitsverbruik van een woning is onder andere afhankelijk van het energieconcept dat wordt toegepast. Woningen die worden aangesloten op een warmtenet hebben bijvoorbeeld minder elektriciteit nodig dan wanneer wordt gekozen voor een warmtepomp. Om de haalbaarheid van een aansluiting op het elektriciteitsnet te vergroten, speelt het energieconcept een belangrijke rol. Het is daarom belangrijk dat projectontwikkelaars en woningcorporaties niet alleen aangeven waar zij hun plannen willen uitvoeren, maar in de planfase ook bepalen welk energieconcept wordt toegepast. Door zoveel mogelijk de vraag naar elektriciteit per woning te reduceren, vraag je minder capaciteit van het elektriciteitsnet. Hierdoor passen er meer woningen op het hetzelfde net.'
Bij nieuwbouwwoningen kun je bijvoorbeeld denken aan een warmtesysteem met een lager piekvermogen. Bij bestaande woningen kunnen hybride warmtepompen worden ingezet die minder elektriciteit vragen dan een normale warmtepomp.

In gesprek met ontwikkelaars. Om aan de stijgende vraag naar elektriciteit te kunnen voldoen, is Liander volop bezig met het verzwaren en uitbreiden van het elektriciteitsnet. En kijkt de netbeheerder naar slimme oplossingen om de beschikbare capaciteit beter te benutten. Maar de realiteit is ook dat de ontwikkelingen sneller gaan dan Liander het net kan uitbreiden. De combinatie van schaarste op het net en een tekort aan technici en materialen zorgen ervoor dat het voor Liander een grote uitdaging is om het tempo waarin nieuwe woningen worden gebouwd en bestaande woningen worden verduurzaamd bij te houden. Daardoor is het niet meer vanzelfsprekend dat in alle (nieuwbouw)wijken op tijd de elektriciteitsnetten zijn aangelegd, verzwaard of uitgebreid.

Voor nieuwbouwprojecten is dit nu helaas al realiteit in Noord-Holland. Daar is het voor verschillende projecten een uitdaging om ze tijdig aan te sluiten. Liander is met de betreffende ontwikkelaars in gesprek over onder andere de fasering van het project en het energieconcept. Daarnaast doet de netbeheerder er alles aan om toch zoveel mogelijk woningen aan te sluiten. Onder andere door het net tijdelijk extra te belasten en uitbreidingswerkzaamheden eerder uit te voeren dan gepland. Hierdoor lukt het toch om de meeste nieuwbouwwoningen op tijd aan te sluiten op het net.

Zo compleet mogelijke plannen. In de woningbouwafspraken staat de ambitie om tot en met 2030 900.000 nieuwe woningen te bouwen. Voor de woningen die in het gebied van Liander worden gebouwd, geldt dat ongeveer 85% van de nieuwbouwprojecten in beeld is. Maar bij 40% daarvan is nog geen energieconcept bekend. Dat betekent dat geen goede berekening gemaakt kan worden van het verwachte energieverbruik.

Het is daarom noodzakelijk dat gemeenten, ontwikkelaars, corporaties en buurtinitiatieven hun woningbouwplannen zo vroeg en volledig mogelijk delen met de netbeheerder. Denk daarbij aan de locatie, omvang, het energieconcept met benodigde laadinfrastructuur en de planning. Hoe eerder en hoe vollediger de plannen bekend zijn, hoe beter Liander de impact van deze plannen op het elektriciteitsnet kan berekenen en het net geschikt kan maken. Zo kan gericht worden aangeven wanneer en op welke manier de woningen kunnen worden aangesloten.