Nieuwe wetten per 1 juli 2023 in Nederland

Per zaterdag 1 juli 2023 treedt er nieuwe wetgeving in werking in Nederland. Hieronder een overzicht van deze wetten op het terrein van Justitie en Veiligheid.

Wijziging van het Wetboek van Strafrecht i.v.m. de verhoging van het strafmaximum voor doodslag. Per 1 juli 2023 wordt de maximale gevangenisstraf voor doodslag verhoogd van 15 naar 25 jaar. In 2006 is met een amendement bij de Wet herijking wettelijke strafmaxima de maximumduur van de tijdelijke gevangenisstraf als alternatief voor de levenslange gevangenisstraf verhoogd van 20 naar 30 jaar, om het gat tussen deze straf en de levenslange gevangenisstraf te verkleinen. Daardoor is het strafmaximum op moord verhoogd naar 30 jaar. Door het maximum voor doodslag te verhogen naar 25 jaar, wordt de balans tussen doodslag en moord hersteld. Het verschil in de maximumstraf gaat weer 5 jaar bedragen, gelijk aan het oorspronkelijke verschil. Rechters krijgen hiermee bij zeer ernstige doodslagzaken meer ruimte om passend te straffen mochten zij dat nodig achten.

(Foto Martijn Beekman - 2022)

Dilan Yeşilgöz-Zegerius (VVD) minister van Justitie en Veiligheid
Strafbaarstelling van het bezit van instructief materiaal over het seksueel misbruiken van kinderen. Het Wetboek van Strafrecht wordt verruimd met een nieuwe strafbepaling die voorbereidingshandelingen met het oog op seksueel kindermisbruik zelfstandig strafbaar stelt. Met deze strafbaarstelling wordt het verspreiden, verwerven of in bezit hebben van een handleiding met tips en trucs voor het seksueel misbruiken van kinderen verboden. Er komt een gevangenisstraf van maximaal vier jaar op te staan.

Wetsvoorstel tegengaan huwelijkse gevangenschap. Bij het wetsvoorstel tegengaan huwelijkse gevangenschap wordt ervoor gezorgd dat de rechter bij een echtscheiding een regeling kan treffen waarmee een echtgenoot bevolen wordt mee te werken aan de ontbinding van een religieus huwelijk. Ook wordt in de wet vastgelegd dat huwelijkspartners in principe verplicht zijn om mee te werken aan de ontbinding van een religieus huwelijk als de andere partner daarom vraagt. Hiermee wil het kabinet huwelijksgevangenschap tegengaan.

Besluit ongerichte reclame kansspelen op afstand. Per 1 juli 2023 wordt ongerichte reclame voor online kansspelen verboden. Het verbod moet kwetsbare groepen, waaronder jongeren, beter beschermen tegen het risico op kansspelverslaving. Reclame voor online kansspelen die per 1 juli verboden is, zijn in het kort radio- en tv-commercials en billboards op straat. Onder strikte voorwaarden mag nog wel gerichte reclame op het internet getoond worden.

Besluit aanpassing wettelijke rente. Met ingang 1 juli 2023 wordt de wettelijke rente aangepast van 4% naar 6%. Wettelijke rente is een schadevergoeding voor het niet of te laat betalen van een geldvordering. Onbetaalde vorderingen mogen met wettelijke rente verhoogd worden. Burgers met vorderingen ontvangen wettelijke rente als schadevergoeding; burgers met schulden betalen wettelijke rente als schadevergoeding wegens niet-betalen. Op grond van de wet moet de hoogte van de wettelijke rente ieder half jaar worden beoordeeld op basis van de ECB-rente. Die is sinds de vorige verhoging meer dan 2% gestegen. Daarom stijgt de wettelijke rente nu ook met 2%.

Wijziging Wet rechtspositie rechterlijke ambtenaren i.v.m. de aanpassing van het overeenstemmingsvereiste in artikel 51 Wrra. In de Wet rechtspositie rechterlijke ambtenaren (Wrra) vervallen het overeenstemmingsvereiste en een groot aantal algemeen materiële bepalingen. Het overeenstemmingsvereiste houdt in dat wijzigingen van een rechtspositionele regeling, voor zover een rechterlijke ambtenaar daar rechten en plichten aan kan ontlenen, alleen uitgevoerd worden als daarover overeenstemming is met de Sectorcommissie rechterlijke macht. De rechtspositie van de individuele rechtelijke ambtenaar verandert met het vervallen van dit vereiste niet. Het gaat om een technische omzetting in de wet.