Onbekende dader seksueel grensoverschrijdend gedrag

Van de ruim 1,7 miljoen mensen van 16 jaar of ouder die in 2024 te maken kregen met seksueel grensoverschrijdend gedrag, zegt ruim de helft dat de pleger een onbekende was. Slachtoffers die de pleger wél kenden, zeggen vaak dat het ging om een nieuw of oppervlakkig contact, zoals iemand van het uitgaan, een online kennis of een date.

Dit blijkt uit cijfers uit de Prevalentiemonitor Huiselijk Geweld en Seksueel Grensoverschrijdend gedrag van het Centraal Bureau voor de Statistiek (CBS) en het Wetenschappelijk Onderzoek- en Datacentrum (WODC).

Slachtoffers van seksueel grensoverschrijdend gedrag zeggen het vaakst dat de pleger een onbekende was (54 %). Een bekende van het uitgaan of een online kennis worden beiden door 18 % van de slachtoffers als dader aangewezen, en 11 % noemt een date. Naast deze meer oppervlakkige contacten, worden collega’s (17 %) en goede vrienden (12 %) ook relatief vaak genoemd.

(Bron CBS - 2025)

Plegers van seksueel geweld in 2024
Plegers bij vrouwelijke slachtoffers vaker een onbekende. Vrouwelijke slachtoffers van seksueel grensoverschrijdend gedrag zeggen vaker dan mannelijke slachtoffers dat de pleger een onbekende is. Ook noemen zij relatief vaak een ex-partner of een date als pleger. Mannelijke slachtoffers noemen juist vaker een goede vriend(in) of teamgenoot.

Bij vrouwelijke slachtoffers is de pleger in de meeste gevallen een man (90 %). Bij mannelijke slachtoffers is dit meer verdeeld: 43 % van de mannelijke slachtoffers zegt dat de pleger een vrouw was, 39 % noemt een man. Daarnaast beantwoorden relatief veel mannelijke slachtoffers deze vraag niet.

Bij seksueel geweld is pleger in meeste gevallen een bekende. Van de verschillende vormen van seksueel grensoverschrijdend gedrag komt seksuele intimidatie vaker voor dan seksueel geweld. In 2024 zeiden bijna 1,2 miljoen mensen van 16 jaar of ouder slachtoffer te zijn geweest van offline seksuele intimidatie, en ruim 760.000 mensen van online seksuele intimidatie. Ongeveer 520.000 16-plussers kregen te maken met seksueel geweld.

Anders dan slachtoffers van seksuele intimidatie, geven slachtoffers van seksueel geweld het vaakst aan de pleger te kennen. Bekende plegers die het vaakst worden genoemd zijn bekenden van het uitgaan, dates, goede vrienden of collega’s. Ook wordt relatief vaak de partner of ex-partner genoemd.