Ondanks het verbod rijden speed -pedelecs op het fietspad

Het eerste praktijkonderzoek naar gedragseffecten in relatie tot veiligheid van speed -pedelecs afgerond door de Stichting Wetenschappelijk Onderzoek Verkeersveiligheid (SWOV). Sinds 1 januari 2017 is de speed-pedelec gekentekend als bromfiets en is de speed-pedelecrijder verplicht een helm te dragen en op de rijbaan te rijden in plaats van op het fietspad. De effecten van deze nieuwe plaats op de weg zijn bestudeerd door het natuurlijke gedrag en de omgeving van speed-pedelecrijders tijdens dagelijkse ritten te observeren. Gekeken is naar plaats op de weg, snelheidsgedrag en reacties van medeweggebruikers.

Speed-pedelecs zijn elektrische fietsen die trapondersteuning bieden tot aan 45 km/uur. Tot 1 januari 2017 waren speed-pedelecs volgens de wet snorfietsen. Wanneer er een fietspad was, diende men daarop te rijden. De snelheidslimiet was 25 km/uur en men hoefde geen helm te dragen. Als gevolg van nieuwe Europese regelgeving is sinds 1 januari 2017 een speed-pedelec een bromfiets. Dit betekent, dat men binnen de bebouwde kom niet meer op het fietspad, maar op de rijbaan dient te rijden. Op die rijbaan mag men op 50km/uur-wegen maximaal 45 km/uur rijden. Op gecombineerde fiets/bromfietspaden mag men wel rijden met een maximumsnelheid van 30km/uur binnen de bebouwde kom en 40 km/uur buiten de bebouwde kom.

Sinds 1 januari 2017 is men ook verplicht om een helm te dragen die voldoet aan de eisen die ook aan een bromfietshelm worden gesteld. Speciaal voor speed-pedelecs is een wat luchtiger helm ontwikkeld dan waarmee doorgaans wordt gereden op bromfietsen. Tot aan 1 juli 2017 gold er een overgangsregeling. Van 1 januari 2017 tot aan 1 juli 2017 mocht men zowel met een snorfietskenteken als een bromfietskenteken rijden. Na 1 juli 2017 alleen nog maar met een bromfietskenteken.

Daar, waar deelnemers conform de wetgeving op de rijbaan hoorden te fietsen, maar waar ook tegen de verkeersregels in op het daarnaast gelegen fietspad kon worden gereden, is voor iets meer dan 23% van de afstand toch op het fietspad gereden. De verschillen tussen de deelnemers waren echter groot: er was één deelnemer die nooit op het fietspad reed en er was één deelnemer die vrijwel altijd voor het fietspad koos. In de vragenlijst over hun ervaringen na afloop, gaven bijna alle deelnemers aan, dat ze het rijden op de rijbaan als onveilig hebben ervaren. Wellicht is dit de reden, dat ondanks het verbod een substantieel deel van de ritten op het fietspad is gereden.

De conclusie van het rapport (pdf 93 pagina’s) is, dat het onderzoek aantoont, dat er grote verschillen zijn in snelheidsgedrag en gekozen plaats op de weg tussen speed-pedelecrijders. Alles overziende kan geconcludeerd worden, dat de speed-pedelecrijder zich - ook met helm - niet veilig voelt op de rijbaan en een aanzienlijk deel van de afstand op het fietspad rijdt, waar hij eigenlijk de rijbaan zou moeten kiezen. Daarbij wordt een gemiddelde snelheid aangehouden (29 km/uur) die hoger ligt dan de gemiddelde snelheid van het fietsverkeer. Op de rijbaan is de gemiddelde snelheid (32 km/uur) lager dan de limiet van 50 km/uur maar het is niet duidelijk hoe groot het snelheidsverschil met het overige verkeer werkelijk is.

De Stichting Wetenschappelijk Onderzoek Verkeersveiligheid (SWOV) is een onafhankelijk Nederlands wetenschappelijk onderzoekinstituut op het gebied van de verkeersveiligheid. De kennis van de SWOV bestrijkt alle onderwerpen op het gebied van de verkeersveiligheid, zoals infrastructuur, handhaving of technische ontwikkelingen van vervoermiddelen.