Onderzoek naar verklaarbaarheid van inzet Buitenveldertbaan

Jan-Willem Groot, wethouder Economische Zaken en Schiphol, van de gemeente Amstelveen informeert de leden van de gemeenteraad:

Hierbij bied ik u de reactie van Staatssecretaris Mansveld op het onderzoek naar 'De verklaarbaarheid van de inzet van de Buitenveldertbaan in 2011' van Helios aan. Tevens is de reactie van de Alderstafel en LVNL op het rapport van Helios hieraan toegevoegd. Aan de Alderstafel is het onderzoek “De verklaarbaarheid van de inzet van de Buitenveldertbaan in 2011” van Helios evenals de reactie van LVNL op dit rapport besproken.

De Staatssecretaris heeft vandaag de voorzitter van de Tweede Kamer formeel bericht over de uitkomsten van het gesprek aan de Tafel. De Tafel heeft geconstateerd, dat er niet zo zeer een geschil is tussen Helios en LVNL over de regels voor de inzet van de start- en landingsbanen op Schiphol (het zogenaamde strikt geluidspreferentieel vliegen), maar dat er tussen Helios en LVNL een verschil is in het verklaren van het gebruik van de Buitenveldertbaan.

(Foto Amstelveenweb.com - 2013)

Jan-Willem Groot (CDA) wethouder Economische Zaken en Schiphol

Helios stelt immers dat de verschillen in verklaarbaarheid niet betekenen, dat er sprake zou zijn van niet-correctheid. Dat betekent, dat de juistheid van de regels en de normen, waarover de Tweede Kamer aanstaande donderdag weer gaat praten, niet in het geding is. De handhavingspunten aan de kop van de Buitenveldertbaan zijn in 2011 niet overschreden.

In het oude stelsel zou het gebruik in2011 dan ook niet anders zijn geweest. De Alderstafel heeft verder geconstateerd, dat Helios een aantal factoren in zijn onderzoek voor het gebruik van de Buitenveldertbaan in 2011 niet heeft meegenomen die LVNL in haar oorspronkelijke rapportage wel had opgenomen. Het kan heel goed zijn, dat als Helios deze factoren alsnog meeneemt en waardeert, Helios mogelijk tot andere uitkomsten komt bij het verklaren van het gebruik van de Buitenveldertbaan.

Ik heb Helios uitgenodigd daarnaar te kijken en mij daarover te rapporteren. De directeur van LVNL heeft mij toegezegd over de resultaten daarvan met Helios in gesprek te gaan. Aan de Alderstafel is afgesproken, dat de communicatie naar omwonenden toe verder verbeterd wordt. Een goed voorbeeld daarvan zijn de dagrapporten van LVNL. Van belang is betreft onderzoek naar de verklaarbaarheid van de inzet van de Buitenveldertbaan in 201l leden van de Raad, echter ook te weten, waarom bepaalde banen worden ingezet. Afgesproken is dit systeem gaandeweg te evalueren, opdat het over een jaar zo optimaal mogelijk werkt.

De Tafel heeft herhaald, dat het binnenkort de al enige jaren bestaande normen voor dwars- en staartwindlimieten (de zogenaamde Rinnooy Kan regels) nog eens tegen het licht zal houden. Deze normen zijn sterk bepalend voor de inzet van de Buitenveldertbaan. De Tafel adviseert Staatssecretaris Mansveld tenslotte nu eenduidig in regelgeving vast te leggen welke spelregels er moeten gelden bij het verklaren van de inzet van bijvoorbeeld de Buitenveldertbaan, opdat niet weer een verschil van mening kan ontstaan, hoe dit moet gebeuren.

Voor de Buitenveldertbaan wordt in het vervolg afzonderlijk een verantwoording opgesteld. Op die manier is direct transparant in welke mate het gebruik van de Buitenveldertbaan verklaard wordt. Tevens wordt geconstateerd, dat het opdelen van de verklaringsgronden tot verwarring aanleiding geeft. De partijen aan de Alderstafel stellen dan ook voor, dat LVNL en de Inspectie voor Leefomgeving en Milieu deze twee onderdelen samenvoegen tot één systeem. Op deze wijze wordt voortaan eenduidig vastgelegd hoe de verklaarbaarheid van de inzet van banen wordt bepaald.

Tenslotte wordt geadviseerd de preferentietabellen zo aan te gepassen dat voorkomen wordt, dat het gebruik van de Buitenveldertbaan buiten de Uniforme Daglicht Periode (UDP) per definitie geldt als verklaard. Dit kan door de baanpreferenties 5 en 6 die nu gecombineerd zijn voor de situaties ‘buiten UDP’ en ‘marginaal zicht’ te splitsen.

Hoogachtend, drs. J.P.W. Groot wethouder Amstelveen

De voorzitter van de Tweede Kamer der Staten-Generaal

Betreft:  Reactie onderzoek Helios inzet Buitenveldertbaan

Ministerie van Infrastructuur en Milieu

1. Reactie Alderstafel + LVNL analyse

2. Helios rapport

Geachte voorzitter,

Heden heb ik van de heer Alders een brief ontvangen naar aanleiding van de bespreking door de partijen aan de Alderstafel van de second opinion van onderzoeksbureau Helios naar het gebruik van de Buitenveldertbaan. Deze bespreking vond maandag, 13 januari 2013, plaats. De Luchtverkeersleiding Nederland (LVNL) heeft op verzoek van de Alderstafel een inhoudelijke reactie gegeven op de bevindingen van Helios.

In de bijlage treft u de conclusies van de Alderstafel aan, alsmede de daarbij gevoegde reactie van de Luchtverkeersleiding Nederland (LVNL). Tevens stuur ik u voor de volledigheid de second opinion van het bureau Helios die afgelopen vrijdag 10 januari door de opdrachtgever van dit onderzoek, de gemeente Amstelveen, reeds aan uw Kamer is toegezonden. In deze brief treft u mijn oordeel over het voorliggende vraagstuk aan, dit mede gezien uw verzoek.

(Bron Rijksoverheid - 2013)

Wilma Mansveld, (PvdA) staatssecretaris van Infrastructuur en Milieu

Onderzoeken inzet Buitenvelderbaan

De afgelopen jaren heeft de inzet van de Buitenveldertbaan veelvuldig specifieke aandacht gehad. Sinds de start van het experiment nieuw normen- en handhavingstelsel zijn verschillende onderzoeken naar de inzet van de Buitenveldertbaan uitgevoerd:

- Gedurende twee jaar is er per kwartaal een monitoringsrapportages verschenen met verklaarbaarheidcijfers. Deze zijn ook met uw Kamer gedeeld.

- De LVNL heeft in 2012 op verzoek van de bewonersdelegatie aan de Alderstafel een aanvullende analyse uitgevoerd naar de inzet van de Buitenveldertbaan in 2011.

- Naar aanleiding van een analyse door bewonersgroep SWAB, is een onderzoek uitgevoerd door To70 naar de verklaarbaarheid van de inzet in de eerste twee weken van december 2012. In aanvulling hierop heeft Helios in opdracht van de gemeente Amstelveen afgelopen maanden een second opinion uitgevoerd op de analyse van de LVNL uit Ministerie van Infrastructuur en Milieu. Vervolgens heeft de LVNL via de Alderstafel Schiphol gisteren een reactie gegeven op deze second opinion.

Bevindingen en uitkomsten Alderstafel d.d. 13 januari

Het Heliosrapport is een second-opinion op de LVNL-analyse uit 2012 over de verklaarbaarheid van de inzet van de Buitenveldertbaan in het gebruiksjaar 2011. Er zijn twee belangrijke verschillen geconstateerd tussen de Helios-analyse en de LVNL analyse uit 2012. Het eerste verschil betreft de uitkomst van de verklaarbaarheid van de inzet van de baan (LVNL 97% en Helios 71-83%). Het tweede verschil heeft betrekking op de inschatting bij de beoordeling van de weersomstandigheden in 2011 die ten grondslag liggen aan de beslissing van LVNL om de baan in te zetten.

De partijen aan de Alderstafel (luchtvaartsector, bewonersorganisaties en regionale bestuurders) hebben in hun bespreking d.d. 13 januari geconcludeerd, dat de verschillen in verklaarbaarheid tussen Helios en LVNL veroorzaakt worden, doordat LVNL álle criteria op grond, waarvan de Buitenveldertbaan kan worden ingezet meeneemt. Dit op basis van de regels voor het baangebruik die zijn opgenomen in bijlage 3 van eindadvies van de Alderstafel van 8 oktober 2013 inzake het Nieuwe Normen- en Handhavingsstelsel.

Helios laat een aantal van deze criteria buiten beschouwing. Helios bevestigt dit in de bijlage bij de reactie van LVNL. In de reactie van LVNL treft u eveneens een verantwoording aan die leidt tot de verklaring van 96% van de tijd van het gebruik van de Buitenveldertbaan.

Alle partijen aan de Alderstafel onderschrijven eveneens de conclusie die door LVNL getrokken wordt dat 2011 in zijn totaliteit geen uitzonderlijk jaar was, maar dat de weerscondities die bepalend voor de inzet van de Buitenveldertbaan zich bovengemiddeld hebben voorgedaan. De LVNL heeft, naar de mening van de deelnemers aan de Alderstafel, de verschillen in gebruikspercentage met het Helios rapport, goed onderbouwd verklaard. Na bestudering van alle data hebben de partijen eenduidig de conclusie getrokken, dat de Buitenveldertbaan niet ten onrechte is ingezet.

In de media is de afgelopen tijd de suggestie gewekt, dat afspraken ten aanzien van het gebruik van de Buitenveldertbaan niet worden nagekomen, dat het gebruik is toegenomen en dat LVNL niet correct heeft gehandeld. Deze punten worden in de brief van de heer Alders en de reactie van LVNL zorgvuldig weerlegd en ik ondersteun deze lezing.

Conclusie

Ik onderschrijf de door LVNL en de Alderstafel geformuleerde conclusies en constateer, dat op een zorgvuldige en juiste wijze invulling is gegeven aan de beantwoording van de vragen over de verklaarbaarheid van de inzet van de Buitenvelderbaan.

Vervolg

De partijen aan de Alderstafel hebben de uitgevoerde analyses aangegrepen om een aantal punten rondom het gebruik van de Buitenveldertbaan nader te willen bekijken. Hierbij gaat het om: Ministerie van Infrastructuur en Milieu

- Het verbeteren van de toegankelijkheid van de informatie en de verklaarbaarheid van de inzet van de Buitenveldertbaan door alle criteria die daarvoor gelden in één systeem onder te brengen.

- Het opzetten van een afzonderlijke verantwoording voor de inzet van de Buitenveldertbaan.

- Verdere professionalisering van de informatievoorziening van de baaninzet (“Verslag van de dag”).

Ik zal de heer Alders vragen om, in overleg met de partijen aan de Alderstafel, aan bovenstaande punten verder uitwerking te geven en mij voor 1 mei 2014 te informeren over de resultaten. Deze resultaten zal ik met u delen, zodat ze betrokken kunnen worden bij het tot stand komen van de regelgeving. Tevens ondersteun ik het voornemen van de Alderstafel om het gesprek over de windlimieten te agenderen in de Omgevingsraad Schiphol en de preferentietabellen aan te passen conform het advies van 8 oktober 2013.

De gehele Alderstafel heeft erop aangedrongen, dat het nieuwe normen- en handhavingstelsel zo snel mogelijk wordt ingevoerd, zodat er ook snel voor iedereen helderheid bestaat over de regels die ook dienen ter bescherming van de omgeving. Het belangrijkste verschil ten opzichte van het huidige stelsel is, dat er regels worden ingevoerd, waarbij de afhandeling van het vliegverkeer steeds op de baan plaatsvindt die het minst overlast veroorzaakt.

Mede in het licht hiervan en op basis van bovenstaande conclusies ben ik voornemens om, na overleg met uw Kamer, de uitwerking van het advies over het nieuwe normen- en handhavingstelsel voortvarend ter hand te nemen. Ik streef ernaar u het wetsvoorstel rond de zomer toe te sturen.

Hoogachtend, de staatssecretaris van Infrastructuur en Milieu, Wilma J. Mansveld

Grotere kaart weergeven Amsterdam Airport Schiphol

HANS ALDERS

Aan De Staatssecretaris van Infrastructuur en Milieu Mevrouw W. J. Mansveld

Geachte mevrouw Mansveld,

Zoals met u afgesproken, doe ik u hierbij, de reactie toekomen van de Alderstafel op de second opinion naar het gebruik van de Buitenveldertbaan, dat in opdracht van de gemeente Amstelveen en de stadsdelen Amsterdam-zuid en Amsterdam-zuidoost door het bureau Helios is uitgevoerd en dat aan u en de Tafel is aangeboden op 10 januari jl..

De LVNL heeft op ons verzoek een inhoudelijke reactie gegeven op de bevindingen van Helios, ten behoeve van de bespreking door de partijen aan Tafel op 13 januari 2014. Deze reactie bied ik u hierbij aan. Bijgaand informeer ik u over de bevindingen en uitkomsten van

deze bespreking. Voordat ik verder inga op de uitkomsten van de bespreking hecht ik eraan kort een aantal algemene opmerkingen te maken, mede naar aanleiding van de mediaberichtgeving over het Helios rapport.

(Foto Amstelveenweb.com - 2012)

Hans Alders, voorzitter van de Alderstafel. De overlegtafel is in december 2006 opgericht om het kabinet te adviseren over de ontwikkeling van de luchthaven Schiphol in samenhang met de luchthavens Eindhoven en Lelystad

Algemene uitgangspunten

Voor een goed begrip van de discussie over de Buitenveldertbaan is het van belang een aantal van de algemene uitgangspunten in herinnering te roepen die zijn opgenomen in het Aldersakkoord van 2008 en zijn overgenomen door kabinet en Kamer:

Over de voorziene groei naar 580.000 vliegtuigbewegingen is afgesproken, dat van deze groei maximaal 510.000 vliegtuigbewegingen op Schiphol wordt geaccommodeerd mits dat mogelijk is binnen de grenzen van de gelijkwaardigheid en conform de regels van een nieuw normen- en handhavingstelsel.

Ook voor de ontwikkeling na 2020 is vastgesteld, dat die moet plaatsvinden binnen de nu geldende wettelijke milieuruimte, waarbij na 2020 50% van de milieuwinst toevalt aan de omgeving en 50% beschikbaar is voor groei. De geluidsruimte was, is en blijft gehandhaafd door de wettelijke criteria voor gelijkwaardigheid, uitgedrukt in aantallen geluidgehinderde woningen en ernstig geluidgehinderde personen. Om deze afspraak te kunnen realiseren is daarom besloten ruimte te scheppen op de regionale luchthavens van Eindhoven en Lelystad om daar in totaal 70.000 bewegingen op te vangen.

 Voor de afhandeling van de 510.000 vliegtuigbewegingen wordt een strikt preferent geluidsstelsel ontwikkeld ter vervanging van het door de Kamer failliet verklaarde stelsel met handhavingspunten. Dat betekent, dat er regels komen die ervoor zorgen, dat het aanbod van verkeer, gegeven de (weers)omstandigheden, zo wordt afgewikkeld, dat de minste overlast voor de omgeving ontstaat. De sector heeft hier zelf ook belang bij, gegeven de eisen van gelijkwaardigheid. Dat betekent, dat als de sector niet terughoudend omgaat met het gebruik van bijvoorbeeld de Buitenveldertbaan, in het verlengde waarvan veel woningen liggen, dan kan, binnen de criteria van gelijkwaardigheid, het volume van 510.000 bewegingen niet bereikt worden.

Beloftes, prognoses en realisaties

1.  In de vele presentaties die ik de afgelopen jaren in gemeenteraden en voor bewoners verzorgd hebben in de technische briefing aan de Kamer, heb ik er steeds expliciet melding van gemaakt, dat een groei op Schiphol tot 510.000 vliegtuigbewegingen per saldo altijd zal leiden tot een toename van hinder. Om hierover geen enkel misverstand te laten ontstaan, staat er standaard in de gehouden presentaties de volgende vermelding: “Groei luchtvaart (circa 400.000 naar 510.000) gaat gepaard met toename hinder: een nieuw geluidsstelsel neemt dat niet weg”.


2.  Er zijn geen afspraken gemaakt over het maximum aantal landingen, of starts op een bepaalde baan, dus ook niet voor de Buitenveldertbaan. Dat kan ook niet, omdat de aantallen die op een baan gerealiseerd worden sterk afhankelijk zijn van het opgetreden weer. Daarom gaat preferent baangebruik uit van het gebruik van de voor de omgeving van Schiphol meest gunstige baancombinatie gegeven de (weers)omstandigheden.


3.  In bijlage 4 bij het advies van de Alderstafel Schiphol over het nieuwe normen-en handhavingsstelsel van 19 augustus 2010 (TK 2009-2010, 29665 nr. 152) is een prognose opgenomen voor de ontwikkeling van het aantal vliegtuigbewegingen per baan. Volgens die prognose zal het gebruik van de Buitenveldertbaan liggen tussen de 20.000 en de 60.000 vliegtuigbewegingen, afhankelijk van de weerscondities (realisatie 2011: 41.000 vliegtuigbewegingen). Gedurende het tweejarig experiment is het prognosemodel sterk verbeterd. Op basis van deze nieuwe modellering zijn nieuwe prognoses opgenomen, met een bandbreedte voor het gebruik van de Buitenveldertbaan van 27.000-58.000 vliegtuigbewegingen. Ik teken hierbij nadrukkelijk aan, dat het hier prognoses betreft.


4. De stelling, dat het gebruik van de Buitenveldertbaan in de afgelopen jaren is toegenomen, is feitelijk onjuist. Een belangrijke stap voor dit gebied is gezet met de ingebruikname van de Polderbaan nu 10 jaar geleden. Tot 2004 startte nog rond de 15 procent van het totale aantal starts van de Buitenveldertbaan. In de jaren daarna is dit gedaald tot rond de 5 procent. Een zelfde ontwikkeling zien we bij de landingen: van 20 procent naar 12 procent. Daarmee was de bandbreedte in de periode 2001-2003 van het aantal vliegtuigbewegingen op de Buitenveldertbaan 60-80.000 vliegtuigbewegingen, waarna dit aantal is gedaald in de periode 2011-2013 tot een bandbreedte van 32-42.000. De toename in 2011 betrof een toename van 5 naar ruim 6 procent van het totaal aantal starts en van 12 naar ruim 13 procent van het totaal aantal landingen. De jaren 2012 en 2013 laten per saldo weer een significante daling zien in het aantal vliegtuigbewegingen: van 42.000 naar 32.000.


5.  Tot slot wil ik er op wijzen, dat het gebruik van de Buitenveldertbaan in 2011 op zichzelf niets te maken heeft met het nieuwe stelsel. De handhavingspunten aan de kop van deze baan zijn in 2011 niet overschreden. In het oude stelsel zou het gebruik uit 2011 dan ook niet anders zijn geweest.




Helios en LVNL-reactie

De belangrijkste verschillen tussen de Helios-analyse en die van LVNL is de verklaarbaarheid van de inzet van de baan en de inschatting bij de beoordeling van de weersomstandigheden in 2011 die ten grondslag liggen aan de beslissing van verkeersleiding de baan in te zetten. De partijen aan de Alderstafel hebben in hun bespreking d.d. 13 januari geconcludeerd, dat de verschillen in verklaarbaarheid tussen Helios en LVNL veroorzaakt worden, doordat LVNL alle criteria op grond, waarvan de Buitenveldertbaan kan worden ingezet, en die in de regels voor het baangebruik zijn opgenomen (zie bijlage 3 bij het U aangeboden en aan de Kamer doorgeleide advies) wel meeneemt, terwijl Helios een aantal van deze criteria buiten beschouwing laat.

Helios geeft een en ander ook nadrukkelijk toe in een bijlage bij de reactie van LVNL. In de reactie van LVNL treft u een verantwoording aan die leidt tot de verklaring van 96% van de tijd van het gebruik van de Buitenveldertbaan. De partijen onderschrijven de conclusie die door LVNL getrokken wordt dat 2011 in zijn totaliteit geen uitzonderlijk jaar was, maar dat de weerscondities die bepalend voor de inzet van de Buitenveldertbaan zich bovengemiddeld hebben voorgedaan.

De LVNL heeft, naar de mening van de deelnemers aan de Alderstafel, de verschillen in gebruikspercentage met het Helios rapport, goed onderbouwd verklaard. Na bestudering van alle data hebben de partijen eenduidig de conclusie getrokken, dat de Buitenveldertbaan niet ten onrechte is ingezet. Wel hebben de partijen aan Tafel de analyse en reactie aangegrepen om een aantal punten rondom het gebruik van de Buitenveldertbaan nader te bekijken:





1. De toegankelijkheid van de informatie en de verklaarbaarheid van de inzet van de baan kan verbeterd worden door alle criteria die daarvoor gelden in één systeem onder te brengen. De partijen hebben geconstateerd, dat het opdelen van de verklaringsgronden in twee delen (geautomatiseerde en niet-geautomatiseerde) tot verwarring aanleiding geeft.





Deze tweedeling leidt ertoe ,dat gesproken wordt over ‘harde’ en ‘zachte’ regels en over een verklaarbaarheid van alleen het geautomatiseerde deel, alsof de overige verklaringsgronden niet meetellen. De partijen stellen dan ook voor, dat LVNL de twee onderdelen van verklaringsgronden samenvoegt tot één systeem, dat volledig geautomatiseerd is en dit voor te leggen aan de Tafel. Op die wijze zal voortaan eenduidig worden vastgelegd, hoe de verklaarbaarheid van de inzet van de banen zal worden bepaald. Deze wijze van valideren kan in regelgeving worden opgenomen.



Bij de onder 1 genoemde presentatie van verklaringsgronden voor de baaninzet, zal in het vervolg in de standaard-verantwoordingsrapportage de verklaring van de inzet van banen afzonderlijk worden toegelicht. Op die manier is direct transparant in welke mate het gebruik van iedere baan verklaard wordt, zonder dat daarvoor eerst allerlei aanvullende onderzoeken noodzakelijk zijn, zoals nu het geval is bij het gebruik in het jaar 2011. Er wordt verder gewerkt aan verdere professionalisering van de informatievoorziening van de baaninzet, zoals dat per 1 november is gestart (‘verslag van de dag’). Dit initiatief van de LVNL wordt gewaardeerd door de partijen aan Tafel, waarbij de afspraak is gemaakt dat dit systeem gaandeweg wordt geëvalueerd opdat het over een jaar zo optimaal mogelijk werkt. Het bovenstaande laat onverlet, dat invulling zal worden gegeven aan de al eerder in het advies van september 2013 vermelde punten:

- De agendering van het gesprek over de windlimieten in de Omgevingsraad;

- De aanpassing van de preferentietabellen, zoals gemeld in het laatste advies, om te voorkomen, dat het gebruik van de Buitenveldertbaan buiten UDP per definitie geldt als verklaard.

Tot slot wil ik u er nog graag op wijzen, dat de gehele Tafel erop aandringt, dat het nieuwe normen- en handhavingstelsel zo snel mogelijk wordt ingevoerd, zodat er ook snel voor iedereen helderheid bestaat over de regels die ook dienen ter bescherming van de omgeving.

Met vriendelijke groet, Hans Alders