Operatie 'Pollino' in Europa

'Uniek gezamenlijk onderzoek door justitie en politie in Nederland, Italië, Duitsland en België culmineert in de grootste gecoördineerde gezamenlijke actie tegen een georganiseerde criminele groep tot nu toe in Europa' - meldt in een bericht Eurojust. Eurojust is een agentschap van de Europese Unie (EU) dat zich bezighoudt met justitiële samenwerking in strafzaken tussen de agentschappen van de lidstaten. Het is gevestigd in Den Haag, Nederland. Het is in 2002 opgericht om de aanpak van ernstige grensoverschrijdende en georganiseerde criminaliteit te verbeteren door het stimuleren van opsporings- en vervolgingscoördinatie.

Tijdens een gezamenlijke actiedag die op 5 december 2018 in de vroege uurtjes van start ging, hebben de gerechtelijke en rechtshandhavingsinstanties in Nederland, Italië, Duitsland, België en Luxemburg gecoördineerd en doortastend opgetreden tegen de 'Ndrangheta'. Deze agressieve, maffia-achtige georganiseerde criminele groepering is een van de machtigste criminele netwerken ter wereld en controleert een groot deel van de Europese cocaïnehandel, in combinatie met systematisch witwassen van geld, omkoping en gewelddaden.

De operatie, met de codenaam 'Pollino', is de grootste in zijn soort in Europa tot nu toe. Enkele honderden politieagenten, waaronder speciale interventie-eenheden, waren betrokken bij de huidige actie, samen met aanklagers en opsporingsambtenaren. De betrokken justitiële autoriteiten en rechtshandhavingsinstanties werken sinds 2016 intensief samen, onder meer in een gemeenschappelijk onderzoeksteam (GOT) dat wordt ondersteund door Eurojust, de eenheid Justitiële samenwerking van de EU en Europol in Den Haag, om de actie voor te bereiden.

Als gevolg van de nauwe samenwerking zijn in de loop van het onderzoek in heel Europa bijna 4.000 kg cocaïne en honderden kilo's andere drugs ontdekt. Op de actiedag om 12.00 uur zijn 84 verdachten gearresteerd, waaronder hooggeplaatste leden van het maffianetwerk. Verwacht wordt dat naar schatting 2 miljoen euro aan criminele vermogensbestanddelen in beslag zullen worden genomen, en er zullen veel getuigenverhoren en huiszoekingen worden uitgevoerd, waarbij belangrijk bewijsmateriaal zal worden veiliggesteld voor gebruik tijdens de rechtszaak. Ook in Suriname vinden acties plaats. Op acht plaatsen in Nederland zijn doorzoekingen geweest: in Amsterdam, Amstelveen, Den Haag, Rotterdam, Sittard, Tegelen, Velsen en Zoetermeer.

De zaak is ontstaan in 2014, toen de Nederlandse Fiscale, Informatie- en Opsporingsdienst (FIOD) een onderzoek naar mogelijk witwassen van geld doorverwees naar Eurojust. Het onderzoek richtte zich op partners van Italiaanse restaurants in Horst en Venray in Nederland en toonde verbanden met de regio Nordrhein-Westfalen in Duitsland en met criminele activiteiten in Reggio Calabria in Zuid-Italië. De Nederlandse Desk van Eurojust heeft vervolgens de andere betrokken landen proactief aangemoedigd om de zaak te onderzoeken.

(Bron Eurojust - 2018)

Gecoördineerd optreden tegen de 'Ndrangheta-maffia in Europa

Het is bekend dat het 'Ndrangheta maffianetwerk, dat zijn basis in Zuid-Italië heeft, werkt door legitieme bedrijven in andere landen op te starten als dekmantel om overzees uit te breiden, drugs te smokkelen, illegale winsten wit te wassen en nieuwe gebieden op te eisen als gebieden die onder hun controle staan. Door de activiteiten per land te splitsen, wil het maffianetwerk gebruik maken van de juridische verschillen tussen criminele jurisdicties en aan de aandacht ontsnappen, aangezien elk misdrijf, indien het slechts afzonderlijk wordt onderzocht, eerder als een op zichzelf staand feit kan voorkomen dan als onderdeel van een internationale operatie.

De oprichting van een GOT door Nederland, Italië en Duitsland voor Operatie Pollino in oktober 2016 had een katalysatoreffect op de omvang en intensiteit van het onderzoek. Een GOT is in wezen een juridisch kader, een platform voor justitie en politie uit verschillende landen om rechtstreeks samen te werken in een specifieke zaak en systematisch operationele informatie uit te wisselen. Stap voor stap hebben de bij Operatie Pollino betrokken autoriteiten, waaronder onderzoeksrechters, zeer intensief samengewerkt om de stukken op elkaar af te stemmen en hun kennis en creativiteit gebundeld om tot een gezamenlijke strategie te komen en de werkelijke omvang en complexiteit van de criminele activiteiten van de 'Ndrangheta' bloot te leggen. De uitwisseling van bewijsmateriaal, die van essentieel belang is om solide vervolgingszaken op te bouwen, is een belangrijk element geweest bij de voorbereiding van de huidige actie. Het was het eerste gemeenschappelijke onderzoeksteam waaraan Italië heeft deelgenomen.

De praktische steun via EU-agentschappen, zoals Eurojust en Europol heeft een cruciale rol gespeeld in de operatie Pollino. Het GOT is gefaciliteerd en gefinancierd door Eurojust, dat ook een reeks coördinatievergaderingen heeft georganiseerd om de actoren regelmatig bijeen te brengen, de ontwikkeling van een gezamenlijke strategie te ondersteunen en het wederzijdse begrip van de verschillende rechtsstelsels op kritieke punten van het onderzoek te bevorderen. Europol heeft een bijdrage geleverd door middel van uitgebreide gegevensanalyse in het kader van het analyseproject ITOC, dat steun verleent aan zaken die betrekking hebben op onderzoek naar de criminele activiteiten van maffia-gestructureerde OCG's uit Italië en die gevolgen hebben voor andere lidstaten.

Tijdens de gezamenlijke actiedag hebben de aanklagers van de justitiële autoriteiten de actie in real time gevolgd vanuit het coördinatiecentrum van Eurojust, waardoor nieuwe gegevens die tijdens de actie worden verzameld, snel kunnen worden geanalyseerd en de strategie zo nodig kan worden aangepast. Europol heeft de Italiaanse politie ter plaatse ook bijgestaan met een mobiel kantoor.

Filippo Spiezia, vicevoorzitter van Eurojust en nationaal lid voor Italië, zei: "Vandaag sturen we een duidelijke boodschap naar georganiseerde misdaadgroepen in heel Europa. Zij zijn niet de enigen die over de grenzen heen kunnen opereren; dat geldt ook voor de Europese justitiële en rechtshandhavingsinstanties. Door samen te werken en gebruik te maken van de unieke instrumenten waarover wij in de EU beschikken, zoals de mogelijkheid om een gemeenschappelijk onderzoeksteam te vormen en met de praktische steun van EU-agentschappen als Eurojust en Europol, zijn wij in staat om dit soort ernstige georganiseerde misdaad op te sporen, te onderzoeken en te vervolgen.

Met ingang van 11.00 uur vandaag zijn de volgende acties en resultaten gemeld:

NEDERLAND: 5 arrestaties. Inbeslagnames van bijna 4.000 kg cocaïne en 140 kg XTC-pillen. Nederlandse opsporingsambtenaren van de FIOD en de Nederlandse politie hebben ook geholpen bij het zoeken in Italië en Duitsland. Betrokken autoriteiten: Fiscale, informatie- en opsporingsdienst (FIOD), Politie Nationale Eenheid, Openbaar Ministerie

ITALIË: De belangrijkste focus lag op de regio's Calabrië en Catanzaro in Zuid-Italië. Er zijn 41 arrestaties verricht. Betrokken autoriteiten:     Bureau van de openbare aanklager van Reggio Calabrië, Centrale operationele dienst van de staatspolitie (SCO), Inlichtingendienst van de staatspolitie van Reggio Calabrië, Centrale onderzoeksdienst van de Guardia di Finanza (SCICO), Politiecommando voor financieel onderzoek van de Guardia di Finanza (Valutaria GdF), Operationele antidrugsafdeling van de Guardia di Finanza van Reggio Calabria (GOA)

DUITSLAND: Het zwaartepunt lag in de westelijke delen van de regio Nordrhein-Westfalen vanwege de nabijheid van de ARA-havens. Er zijn 15 arrestaties verricht (+ 6 in een verwante operatie). Betrokken autoriteiten: Staatsanwaltschaft Duisburg,Bundeskriminalamt (BKA). Er is ook nauw samengewerkt met andere Duitse opsporingsdiensten van de georganiseerde misdaad, met de eenheden georganiseerde misdaad van het Landeskriminalamt NRW, de politie in Keulen en de parketten van het Openbaar Ministerie in Keulen en Aken, waar vandaag gecoördineerde arrestaties en huiszoekingen zijn uitgevoerd.

BELGIË: De belangrijkste focus lag in Maasmechelen in Limburg. Er zijn 4 arrestaties geweest (+10 in een verwante operatie). Betrokken autoriteiten: Openbaar Ministerie Limburg, Federale Gerechtelijke Politie, Limburg, Lokale politie van Lanaken-Maasmechelen, Limburg

LUXEMBURG: Twee verdachten zijn gearresteerd en het nationale onderzoek loopt nog. Betrokken autoriteiten: Politie Lëtzebuerg, Parket de Luxembourg, Kabinet van instructie Luxemburg

Ndrangheta? De 'Ndràngheta is een maffia-achtige georganiseerde misdaadgroep gevestigd in Calabrië, Italië. Ondanks het feit dat ze in het buitenland niet zo beroemd zijn als de Siciliaanse maffia, en dat ze beschouwd worden als meer landelijk dan de Napolitaanse Camorra en de Apulische Sacra Corona Unita, werd de 'Ndrangheta eind jaren 1990 en begin jaren 2000 het machtigste misdaadsyndicaat in Italië. De 'Ndrangheta', die gewoonlijk met de Siciliaanse maffia is verbonden, opereert onafhankelijk van de maffia, maar er is contact tussen beide, vanwege de geografische nabijheid en de gedeelde cultuur en taal tussen Calabrië en Sicilië.

Een Amerikaanse diplomaat schatte dat de drugshandel, afpersing en witwasactiviteiten van de organisatie in 2010 minstens 3% van het Italiaanse bruto binnenlands product (bbp) vertegenwoordigden. Sinds de jaren 1950 heeft de organisatie zich verspreid naar Noord-Italië en wereldwijd. Volgens een 'Threat Assessment on Italian Organised Crime' van Europol uit 2013, behoort de 'Ndrangheta tot de rijkste (in 2008 bedroeg hun inkomen ongeveer 55 miljard dollar) en de machtigste georganiseerde misdaadgroepen op wereldniveau.