Persconferentie van NAVO-secretaris-generaal Jens Stoltenberg in Madrid

Persconferentie van NAVO-secretaris-generaal Jens Stoltenberg na de vergadering van de Noord-Atlantische Raad op het niveau van de staatshoofden en regeringsleiders (NAVO-top 2022) op 30 juni 2022 in Madrid, Spanje:

'Goedemiddag. We hebben zojuist een transformerende top met de staatshoofden en regeringsleiders van de NAVO afgesloten. Met verregaande besluiten om ons bondgenootschap aan te passen voor de toekomst. Wij zijn het eens geworden over een fundamentele verschuiving in onze afschrikking en defensie. Wij hebben besloten Finland en Zweden uit te nodigen om lid te worden van ons bondgenootschap. En wij werden het eens over langetermijn steun voor Oekraïne.

Wij hebben overeenstemming bereikt over het nieuwe strategisch concept van de NAVO. Wij kwamen overeen de strijd tegen klimaatverandering op te voeren. En om een nieuw innovatiefonds van één miljard op te richten. Wij kwamen overeen meer in de NAVO te investeren en de gemeenschappelijk gefinancierde NAVO-begrotingen te verhogen. En we zijn overeengekomen onze betrekkingen met enkele van de nauwste partners van de Alliantie te verdiepen, niet in het minst in de Indo-Pacific.

Onze slotzitting op de Top van Madrid was toegespitst op dreigingen en uitdagingen vanuit het Midden-Oosten, Noord-Afrika en de Sahel. De onveiligheid in deze regio's heeft een directe impact op de veiligheid van alle bondgenoten. En in ons nieuwe strategisch concept wordt terrorisme aangemerkt als een van de belangrijkste bedreigingen voor onze veiligheid.

Vandaag hebben wij onze vorderingen in de strijd tegen het terrorisme geëvalueerd. In al zijn vormen en uitingen. En wij hebben opnieuw bevestigd dat wij vastbesloten en solidair de strijd zullen voortzetten. Onder meer door het delen van inlichtingen en steun aan onze partners. De opleidingsmissie van de NAVO in Irak helpt de terugkeer van ISIS te voorkomen. Voor het eerst hebben wij onlangs overeenstemming bereikt over een pakket defensiecapaciteitsopbouw voor Mauritanië. Dat helpt bij de aanpak van grensbeveiliging, illegale migratie en terrorisme.

We zijn ook overeengekomen extra steun te verlenen voor capaciteitsopbouw in Tunesië. En om Jordanië te blijven steunen. We hebben ook de mondiale voedselcrisis aangepakt, die een rechtstreeks gevolg is van de Russische inval in Oekraïne. De gevolgen zijn ernstig. Ook voor enkele van de meest kwetsbare mensen ter wereld. De voedselprijzen bereiken recordhoogten. En veel landen zijn afhankelijk van Oekraïne voor een aanzienlijke invoer van tarwe en andere voedingsmiddelen. Dus bespraken de geallieerden hun inspanningen om de crisis te verzachten. En graan uit Oekraïne te krijgen, over land en over zee.

We hebben ook besproken hoe Rusland en China blijven streven naar politieke, economische en militaire winst in onze zuidelijke buurlanden. Zowel Moskou als Peking maken gebruik van economische druk, dwang en hybride benaderingen om hun belangen in de regio te bevorderen. Vandaag hebben we dus besproken hoe we deze groeiende uitdaging moeten aanpakken. Inclusief met nog meer steun voor de NAVO-partners in de regio. Wij worden geconfronteerd met de ernstigste veiligheidssituatie in decennia. Maar we gaan de uitdaging aan met eenheid en vastberadenheid.

De besluiten die wij in Madrid hebben genomen, zullen ervoor zorgen dat ons bondgenootschap de vrede blijft bewaren, conflicten blijft voorkomen en onze bevolking en onze waarden blijft beschermen. Europa en Noord-Amerika, verenigd in de NAVO. Tot slot wil ik premier Sánchez, de Spaanse regering en het volk van Madrid bedanken voor het organiseren van deze historische top. Een uitstekende manier om het veertigjarig lidmaatschap van Spanje van de NAVO te vieren. Wij zullen elkaar volgend jaar weer ontmoeten voor een NAVO-Top in Vilnius, Litouwen. En daarmee ben ik klaar om uw vragen te beantwoorden.

NAVO-woordvoerder Oana Lungescu: We beginnen met CNBC. Hadley Gamble (CNBC): Secretaris-generaal, Hadley Gamble van CNBC News. Mag ik u vragen direct te reageren op de opmerkingen die we vannacht hoorden van de Russische president Vladimir Poetin? Hij suggereerde in wezen dat de toetreding van Zweden en Finland tot het bondgenootschap een soort reactie van de Russische regering zou vereisen. Hij zei dat als er NAVO-wapensystemen in die twee landen zouden worden geplaatst, dat een directe reactie van zijn regering zou uitlokken. En mag ik u ook vragen om direct op hem te reageren, en wanneer hij zegt dat Oekraïne zich op dit moment volledig zou moeten overgeven en dat hij alleen de Donbass-regio wil?

NAVO secretaris-generaal Jens Stoltenberg: Dus hebben we vandaag besloten Oekraïne te steunen, om ervoor te zorgen dat Oekraïne zegeviert als onafhankelijke soevereine staat in Europa. En de brute oorlog van president Poetin tegen Oekraïne is absoluut onaanvaardbaar. Hij veroorzaakt veel doden en schade voor het Oekraïense volk, maar heeft ook vertakkingen over de hele wereld, niet in het minst door de stijging van de voedselprijzen. Het is dus president Poetin die zijn troepen moet terugtrekken en onmiddellijk een einde moet maken aan deze oorlog door te stoppen met het aanvallen van een democratische soevereine natie en het veroorzaken van zo veel lijden in Oekraïne.

Als het gaat om Finland en Zweden. Finland en Zweden zijn soevereine naties en zij hebben het recht om hun eigen weg te kiezen en zich bij de NAVO aan te sluiten. We hebben hen verwelkomd in ons bondgenootschap. We zijn natuurlijk voorbereid op elke eventualiteit. Maar tegelijkertijd denk ik dat wat we nu in Oekraïne zien, aantoont dat Rusland zich nu volledig op die oorlog concentreert, en daarom ook... We nemen ook nota van de boodschappen van Moskou eigenlijk, dat het niet zoveel verandert dat Finland en Zweden zich bij het bondgenootschap aansluiten. Er zijn weliswaar verschillende berichten van Moskou over die kwestie gekomen, maar het belangrijkste voor ons is dat Finland en Zweden lid worden van de Alliantie. Wij zijn er om alle geallieerden te beschermen, en natuurlijk ook Finland en Zweden. En we zijn voorbereid op alle eventualiteiten.

NAVO-woordvoerder: We gaan naar de Zweedse Radio. Jan Andersson (Zweedse Radio): Jan Andersson, Zweedse Radio. Nu hebt u blijkbaar nog twee lidstaten, Zweden en Finland. Wat voor uitdagingen staan u te wachten als het gaat om eenheid? U hebt in zekere zin veel verschillen, deze groepen lidstaten, we hebben het over economie, politiek, militaire macht. En de tweede vraag, als u mij toestaat, wanneer gaat u het toetredingsprotocol ondertekenen? Ik dank u.

Secretaris-generaal van de NAVO: Het politieke besluit, het echte besluit om Finland en Zweden uit te nodigen lid te worden van de NAVO is gisteren op deze Top genomen. Dus dat besluit is genomen. En vervolgens zullen wij dinsdag het toetredingsprotocol formeel ondertekenen, in aanwezigheid van de Zweedse en Finse ministers van Buitenlandse Zaken. Maar de realiteit, het besluit, is al genomen met het politieke besluit dat alle leiders gisteren, op deze Top van Madrid, hebben genomen.

Wat de kwestie van de eenheid betreft, denk ik dat het soms gemakkelijk is om twee zeer verschillende dingen door elkaar te halen. De NAVO is nooit een monolithische organisatie geweest, en zal dat ook nooit worden, waar 30 en binnenkort 32 bondgenoten het over elk onderwerp eens zijn. Wij zijn 32 verschillende landen met verschillende politieke partijen in de regering en een verschillende cultuur, verschillende geschiedenis, verschillende geografie, aan beide zijden van de Atlantische Oceaan. Je zult dus altijd verschillen vinden. En voor mij is dat geen zwakte. Dat is juist een uiting van de kracht van de NAVO dat wij democratische naties zijn met een verscheidenheid aan verschillende meningen over vele kwesties. Dus als je eenheid definieert als een monolithische organisatie, zullen we dat nooit zijn. Maar als je eenheid definieert als iets totaal anders - dat, wel, we zijn verschillend, maar we zijn in staat ons te verenigen en samen op te trekken over de kernpunten om elkaar te beschermen en te verdedigen - dan tonen we in feite eenheid zoals we op deze top hebben gezien, zoals we dat al meer dan 70 jaar doen. Veiligheid bieden, vrede bewaren, oorlog voorkomen, en een duidelijke boodschap sturen naar elke potentiële tegenstander dat wij er zijn om alle bondgenoten te beschermen en te verdedigen. En zolang dat geloofwaardig is, wat bij de NAVO het geval is, zal geen enkele bondgenoot worden aangevallen. Het voornaamste doel van de NAVO is oorlog te voorkomen door een geloofwaardige afschrikking.

NAVO woordvoerder: OK, DPA. Ansgar Haase (DPA): Secretaris-generaal, u zei dat de leiders zijn overeengekomen om meer in de NAVO te investeren en de gemeenschappelijke financiering te verhogen. Kunt u ons vertellen met welk percentage de NAVO haar budget voor gemeenschappelijke financiering zal verhogen? En de tweede vraag, als ik zo vrij mag zijn: steunt u het idee om tanks van westerse makelij naar Oekraïne te brengen? Dank u.

Secretaris-generaal van de NAVO: Wij steunen het idee om veel geavanceerd materieel te brengen, waaronder ook Westers modern materieel en veel verschillende soorten materieel, u hebt aankondigingen gezien. En er was een nieuwe aankondiging op deze top, dus... En eigenlijk heeft de NAVO nu de taak om Oekraïne te helpen bij de overgang van oud Sovjet-tijdperk materieel naar modern NAVO-standaard materieel. En natuurlijk hebben we geen lijst van materieel dat we zullen uitsluiten of uitsluiten. Oekraïne heeft een breed scala aan modern, zwaar NAVO-standaardmaterieel nodig, en dat is ook de boodschap van deze top.

Dan, over gemeenschappelijke financiering. Wij geven gevolg aan het principebesluit dat wij vorig jaar hebben genomen, namelijk dat wij meer samen moeten investeren omdat wij in een gevaarlijker wereld datgene wat wij samen in NAVO-verband doen, moeten versterken. En we hebben een traject voor gemeenschappelijke financiering tot 2030 vastgesteld. De specifieke cijfers zullen worden vastgesteld in de jaarlijkse of jaarlijkse begrotingen. Wat ik wel kan zeggen is dat het akkoord dat we vandaag hebben bereikt een aanzienlijke verhoging betekent van de gemeenschappelijke gefinancierde NAVO-begrotingen, en dat zal ons in staat stellen om samen meer te investeren in geprepositioneerd materieel, in geharde schuilplaatsen, in infrastructuur, en om ervoor te zorgen dat we binnen de NAVO samen capaciteiten kunnen inpluggen en inzetten. Ook met meer bevelvoering en controle en ook om meer steun te kunnen verlenen aan onze partners en ook om meer oefeningen te kunnen houden. Er is dus een aanzienlijke verhoging van de gemeenschappelijke gefinancierde begroting van de NAVO, en een overeengekomen traject tot 2030.

NATO woordvoerder: ABC. Esteban Villarejo (ABC): Dank u, Secretaris Generaal. Esteban Villarejo van de Spaanse krant ABC. Ten eerste, zou u ons wat meer indrukken kunnen geven over de Spaanse organisatie van de top als gastland? En ten tweede, zou u kunnen verduidelijken of het standpunt van de NAVO met betrekking tot Ceuta en Melilla, de twee autonome steden van Spanje, is veranderd na het nieuwste Strategisch Concept, vooral met betrekking tot het Artikel Vijf? Ik dank u hartelijk.

Secretaris-generaal van de NAVO: De Spaanse regering heeft deze top perfect, onberispelijk en uitstekend georganiseerd. En alle geallieerden hebben hun dankbaarheid uitgesproken aan Spanje voor het ontvangen van ons in Madrid, een prachtige stad, in het Koninklijk Paleis, en in het Prado Museum, en vervolgens op deze conferentie hier, waar alle faciliteiten aanwezig waren en feitelijk het best mogelijke kader boden voor een historische NAVO-Top. Een top die transformerende besluiten voor ons bondgenootschap heeft genomen. We hebben het nieuwe strategische concept van de NAVO van Madrid en we hebben alle andere besluiten. We zijn de Spaanse regering, premier Pedro Sánchez, en de bevolking van Madrid dan ook bijzonder dankbaar voor de manier waarop u ons heeft ontvangen. Ik denk ook dat het laat zien dat Spanje echt een zeer gewaardeerde en belangrijke NAVO-bondgenoot is, en het is een zeer goede manier voor Spanje om de 40e verjaardag van uw lidmaatschap te vieren.

Wat betreft de gebieden die de NAVO beschermt en Ceuta en Melilla, de NAVO is er om alle bondgenoten te beschermen tegen alle bedreigingen. Uiteindelijk zal het altijd een politieke beslissing zijn om artikel 5 in te roepen, maar wees gerust, de NAVO is er om alle bondgenoten te beschermen en te verdedigen.

NAVO-woordvoerder: POLITICO. David Herszenhorn (POLITICO): Hartelijk dank. David Herszenhorn van Politico Europe. Secretaris-generaal, tijdens de hele Top en in het Strategisch Concept horen we echo's van de Koude Oorlog, maar natuurlijk is de nucleaire non-proliferatie architectuur weggevallen. We hebben ongekende aantallen troepen aan de oostflank; een hete oorlog, geen Koude Oorlog, in Oekraïne. Is de wereld een tijdperk binnengetreden dat nog gevaarlijker is dan de Koude Oorlog? En op basis van uw gesprekken met leiders, hebt u het gevoel dat er consensus en eensgezindheid is over wat de rode lijnen zijn die Rusland niet mag overschrijden om een rechtstreeks conflict te vermijden?

Secretaris-generaal van de NAVO: We leven in een gevaarlijker wereld. En we leven in een onvoorspelbaardere wereld. En we leven in een wereld waarin in Europa een oorlog woedt, met grootschalige militaire operaties die we in Europa sinds de Tweede Wereldoorlog niet meer hebben gezien. Natuurlijk legt dit lijden op aan het Oekraïense volk. We zien dat elke dag en we brengen hulde aan de moed, aan hun dapperheid. Wij hebben die boodschap ook overgebracht aan President Zelensky toen hij de Top toesprak. Tegelijkertijd weten we ook dat dit nog erger kan worden. Want als dit een grootschalige oorlog wordt tussen Rusland en de NAVO, dan zullen we lijden, schade, dood, vernietiging zien op een schaal die veel, veel erger is dan wat we nu in Oekraïne zien. Daarom heeft de NAVO in principe twee taken. De ene is het bieden van steun aan Oekraïne. De NAVO en de NAVO-bondgenoten bieden Oekraïne ongekende steun. We voeren onze steun op en we zijn tijdens deze top een pakket overeengekomen. Maar we hebben natuurlijk ook een kernverantwoordelijkheid om escalatie buiten Oekraïne te voorkomen. Dat is de reden waarom de NAVO geen deel uitmaakt van het conflict op het terrein. We steunen onze zeer gewaardeerde partner, Oekraïne, maar we maken geen deel uit van het conflict. En ook waarom we onze aanwezigheid in het oostelijk deel van het bondgenootschap zo aanzienlijk hebben verhoogd - met meer dan 40.000 troepen onder rechtstreeks NAVO-commando - om elke ruimte voor miscalculatie en misverstanden in Moskou over onze bereidheid om elke centimeter van het NAVO-grondgebied te beschermen, weg te nemen. Dat is de kernverantwoordelijkheid van de NAVO: ervoor zorgen dat er geen misverstand bestaat in de hoofden van tegenstanders, dat als zij iets doen zoals Rusland Georgië in 2008 of Oekraïne nu heeft aangedaan, dat de volledige reactie van het hele bondgenootschap zal uitlokken. Dat is de belangrijkste boodschap. En dat is geloofwaardig, en dat is de reden waarom we een aanval voorkomen en de vrede bewaren voor de NAVO-bondgenoten, bijna 1 miljard mensen.

NAVO-woordvoerder: De laatste vraag, we gaan naar Deutsche Welle/NPR. Teri Schultz (Deutsche Welle): Dank u, Teri Schultz van Deutsche Welle. Meneer de Secretaris-Generaal, u zei dat de geallieerden hadden gesproken over hoe ze voedselonzekerheid en de verspreiding van honger kunnen helpen verminderen, maar wat hebben ze besloten? Is dit de rol van de NAVO en wat kunt u doen? En kunt u ook ingaan op de berichten dat de Russen - om wat voor redenen dan ook - Snake Island hebben verlaten? Zal dit helpen om de scheepvaartroutes vrij te maken? Dank u.

Secretaris-generaal van de NAVO: Ten eerste denk ik dat het belangrijk is dat de NAVO bondgenoten elkaar ontmoeten en coördineren en bespreken en van gedachten wisselen en nota's vergelijken over de verschillende inspanningen die de NAVO bondgenoten doen om te proberen meer graan uit Oekraïne te krijgen, om voedsel uit Oekraïne te krijgen. Ten tweede is het ook belangrijk om de boodschap over te brengen dat, in tegenstelling tot wat president Poetin en eigenlijk ook China de wereld nu vertellen via verschillende desinformatiecampagnes, deze voedselcrisis niet wordt veroorzaakt door NAVO-sancties. Ze is veroorzaakt door de oorlog van president Poetin. De beste manier om de voedselcrisis te beëindigen is het beëindigen van de oorlog. President Poetin kan de oorlog morgen beëindigen door zijn troepen terug te trekken. Dan zijn verschillende geallieerden op verschillende manieren betrokken. Türkiye probeert een soort overeenkomst mogelijk te maken. Ook Griekenland heeft aangekondigd dat het bereid is schepen ter beschikking te stellen om graan uit Oekraïne te halen. Andere geallieerden zijn betrokken bij verschillende diplomatieke inspanningen om tot een soort overeenkomst te komen waardoor schepen met voedsel, tarwe, over de Zwarte Zee kunnen varen. Litouwen, Roemenië en andere landen hebben ons ook op de hoogte gebracht van hun inspanningen om hun landcapaciteit per spoor uit te breiden, zodat zij meer voedsel over land kunnen vervoeren. Het is erg moeilijk om volledig te compenseren wat we per schip kunnen vervoeren, maar over land is ook een manier en verschillende NAVO-bondgenoten zijn daarmee bezig. En natuurlijk, de meest... De rol van de NAVO is het beschermen en verdedigen van bondgenoten, het verzekeren en creëren van de ruimte voor hen om te opereren en dat is wat we doen.

NAVO-woordvoerder: Dank u zeer. Dit is de laatste persconferentie van de secretaris-generaal voor deze top. Hartelijk dank.' NAVO secretaris-generaal: Dank u zeer. Geweldig om u allen hier te hebben op deze Top.'