Platform naar Business relaties voor eerlijk online zakendoen

De EU-verordening inzake Platform-naar-Business-relaties (P2B-verordening), die in juli 2019 in werking is getreden, is het eerste pakket regels dat een eerlijk, transparant en voorspelbaar bedrijfsklimaat creëert voor kleinere bedrijven en handelaars op online platforms. Samen met de nieuwe regels heeft de EU-Commissie het Waarnemingscentrum voor de onlineplatform economie opgericht om de laatste trends in deze sector te volgen.

De platforms bieden een ongeëvenaarde efficiëntie bij de toegang tot grensoverschrijdende markten en zijn van cruciaal belang voor miljoenen succesvolle bedrijven. Hoewel de gateway-positie van onlineplatforms hen in staat stelt miljoenen gebruikers te organiseren, opent het ook de mogelijkheid van eenzijdige handelspraktijken die schadelijk zijn en waartegen geen effectief verhaal mogelijk is voor de bedrijven die gebruik maken van deze platforms. Zowel de directe schade voor bedrijven als de mogelijkheid van dergelijke schade ondermijnen het innovatiepotentieel van de platforms. Met deze verordening komt de EU-Commissie haar belofte na om actie te ondernemen tegen oneerlijke contracten en handelspraktijken in de betrekkingen tussen platforms en bedrijven. De verordening gaat vergezeld van een effectbeoordeling waarin het bewijsmateriaal en de standpunten van de belanghebbenden zijn opgenomen die tijdens een twee jaar durend onderzoek naar de feiten zijn verzameld.

Ondernemers hebben vanaf nu meer zekerheid, wanneer zij zakendoen met digitale platforms zoals reserverings- en vergelijkingswebsites, online marktplaatsen en appstores. Digitale platforms worden steeds belangrijker voor ondernemers. Denk aan een restaurant dat maaltijden thuis bezorgt, een appbouwer die zijn nieuwe app aan de man wil brengen, een retailer die zijn nieuwe schoenencollectie online wil verkopen of een kapper die een platform gebruikt zodat klanten online een behandeling kunnen boeken.

(Foto Guus Schonewille/Ministerie van Economische Zaken - 2019)

Ir. Eric Wiebes (VVD) minister van Economische Zaken en Klimaat


Tijdens de coronacrisis zijn nog meer ondernemers via platforms hun producten of diensten gaan verkopen. Ondernemers kunnen hierbij aanlopen tegen onduidelijke algemene voorwaarden van een groot platform. Voor deze ondernemers moet vanaf de ingangsdatum van de P2B duidelijk zijn wat de algemene voorwaarden van een platform zijn. Met deze regels is de kleinere ondernemer beter beschermd en kan deze met vertrouwen online zaken doen.

De P2B-verordening draagt op twee manieren bij aan eerlijke verhoudingen: via transparantievereisten voor online platforms en effectieve geschillenbeslechting. Digitale platforms moeten vanaf nu zorgen dat de algemene voorwaarden helder en makkelijk te raadplegen zijn. Daarnaast moeten platforms transparant zijn over de volgorde van de zoekresultaten, het besluit om een ondernemer van een platform te verwijderen en de behandeling van eigen producten ten opzichte van producten die andere ondernemers op het platform aanbieden.

Ook kunnen ondernemers voortaan bij een geschil kosteloos bij het platform terecht voor een snelle afhandeling. Daarnaast moeten platforms onafhankelijke externe bemiddelaars hebben aangewezen die ingeschakeld kunnen worden voor bemiddeling. Kleinere platforms waar minder dan 50 personen werkzaam zijn en met een jaaromzet van niet meer dan 10 miljoen euro, zijn uitgezonderd van deze verplichtingen rondom geschillenbeslechting.De P2B verordening geldt voor alle platforms waarop ondernemers gevestigd in de EU hun producten of diensten aanbieden. Dit geldt ook voor platforms die niet met hun hoofdvestiging  in de EU zijn gevestigd, maar die daar wel actief zijn, zoals Facebook, Google en Amazon.

De verordening is een concrete stap om ondernemers beter te beschermen en om te zorgen voor eerlijke verhoudingen in de relatie tussen platforms en ondernemers. Specifiek voor de grote platforms vindt Nederland dat meer nodig is. Nederland pleit in Europa dan ook voor regelgeving voor platforms met een poortwachtersfunctie. Dit moet het mogelijk maken om maatregelen op te leggen aan die platforms, waar ondernemers niet of nauwelijks omheen kunnen. De verwachting is dat de Europese Commissie in het vierde kwartaal van dit jaar met regelgeving komt. Tot 8 september 2020 staan hierover twee consultaties open, waar iedereen op kan reageren. Het gaat om een raadpleging over wetgevingspakket digitale diensten en een raadpleging over een mogelijk nieuw mededingingsinstrument.