Presentatie hulpmiddel om spookbewoning beter te signaleren

Op woensdag 14 september 2022 presenteerden de gemeenten Amstelveen en Diemen een gereedschap die gemeenten helpt spookbewoning beter en sneller te signaleren. De hulpmiddel is in samenwerking met TNO ontwikkeld, de Provincie Noord-Holland financierde het project. De eerste resultaten zijn veelbelovend. Daarom wordt de hulpmiddel binnenkort door het LIEC (Landelijk Informatie- en Expertisecentrum) via het Kennisplatform Ondermijning (KPO) ook aan andere gemeenten ter beschikking gesteld.

Woningen kunnen met een reden leegstaan, bijvoorbeeld omdat de woning in de verkoop staat, verbouwd wordt of als pied-à-terre dient. Leegstaande woningen kunnen echter ook worden gebruikt voor criminele activiteiten zoals illegale prostitutie, wietteelt of als opslag voor geld of drugs. De hulpmiddel spookbewoning helpt gemeenten met behulp van verschillende indicatoren in beeld te brengen welke woningen onterecht langer dan 6 maanden leegstaan in de Basisregistratie Personen (BRP) en welke woningen wellicht voor criminele doeleinden worden gebruikt. Hierdoor kunnen gemeenten gerichter op leegstand controleren. De hulpmiddel voldoet uiteraard aan de privacy wetgeving (AGV).

Gerichter controleren. Volgens burgemeester Tjapko Poppens is het van groot belang dat spookbewoning wordt opgespoord. 'In Amstelveen zijn honderden woningen waar langer dan 6 maanden niemand staat ingeschreven. Met behulp van de hulpmiddel kunnen we gerichter woningen controleren waar vermoedens van criminele en/of illegale activiteiten zijn. De pakkans wordt groter en woningen kunnen weer worden ingezet voor woningzoekenden. Dat is met de huidige krapte op de woningmarkt ook belangrijk. We hebben de testfase achter de rug en gaan nu echt met de hulpmiddel aan de slag.'

(Foto Gemeente Amstelveen - 2022)

Vlnr.: Selmar Smit programmanager van TNO, Kees d'Huy Ondermijningslab van TNO, Guido Oude Kotte burgemeester van Aalsmeer, Erik Boog burgemeester van Diemen, Roger Pellemans directeur Nationale Veiligheid TNO, Joyce Langenacker burgemeester van Ouder-Amstel, Tjapko Poppens burgemeester van Amstelveen, Arthur van Dijk commissaris van de Koning in de Provincie Noord-Holland en Margreet van Wijk van Landelijk Informatie- en Expertise Centrum (LIEC) op 14 september 2022
Ondermijning tegengaan. Ook burgemeester Erik Boog van Diemen vindt bestrijding van spookbewoning belangrijk: 'Als we meer woonfraude weten op te sporen, krijgen we meer woningen beschikbaar voor mensen die het echt nodig hebben. Bovendien zorgt woonfraude voor ondermijning van reguliere maatschappelijke sectoren. De criminaliteit die er mee gepaard gaat werkt door bij bijvoorbeeld makelaars, notarissen of verhuurbemiddelaars. Er is sprake van vervalste documenten, illegale geldstromen of nog erger geweld. Dat moeten we met alle middelen tegengaan.'

Bundeling van krachten. Commissaris van de Koning in de Provincie Noord-Holland, Arthur van Dijk: 'De hulpmiddel is een goed hulpmiddel om efficiënter te werken en barrières op te werpen tegen criminelen. Een mooie samenwerking en bundeling van krachten tussen verschillende partijen, die in de aanpak van ondermijning essentieel is.'

Bij de presentatie van de hulpmiddel waren de Commissaris van de Koning, Arthur van Dijk, de burgemeesters van de Amstellandgemeenten en vertegenwoordigers van het LIEC en TNO aanwezig.

Een spookwoning is een leegstaande woning die vaak via meerdere tussenpersonen wordt gebruikt voor criminele doeleinden zoals de opslag van wapens, hennepteelt, productie en handel in harddrugs, illegale prostitutie, opslag van zwart geld en mensenhandel. De TNO-tool helpt gemeenten op basis van verschillende indicatoren (conform AGV) in beeld te brengen welke woningen onterecht langer dan 6 maanden leegstaan in de Basisregistratie Personen (BRP) en welke woningen misschien voor criminele doeleinden worden gebruikt. Hierdoor kunnen gemeenten gerichter controleren op leegstand en criminele activiteiten en kunnen de woningen weer ingezet worden om te wonen.