Reactie GroenLinks-Amstelveen op IJslands debacle

Reactie van GroenLinks Amstelveen op de berichtgeving dat de gemeente Amstelveen voor 15 miljoen aan deposito's heeft uitstaan bij het IJslandse Landsbanki.

GroenLinks: financieel debacle verbijsterend

De fractie van GroenLinks heeft met verbijstering kennis genomen van de financiële strop van 15 miljoen euro doordat de gemeente spaargeld op de rekening van IJslandse banken had staan.  De fractievoorzitters van alle partijen zijn donderdag telefonisch door de burgemeester geïnformeerd en kwamen maandagavond in spoedvergadering bijeen.

Tijdens de spoedvergadering is door verantwoordelijk wethouder Frans Hellendall (VVD, financiën) en zijn ambtelijke staf informatie verstrekt over de gang van zaken. Het blijkt dat de gemeente 9 keer een financiële transactie met de IJslandse Landsbanki bank heeft. Drie deposito’s, voor een totaal bedrag van 14,9 miljoen staan nu nog uit.

‘Het zwartste scenario is dat de Gemeente naar deze 15 miljoen kan fluiten’, aldus Sander Mager, fractievoorzitter van GroenLinks die dit een ‘verbijsterend financieel debacle’ noemt. Mager zet grote vraagtekens bij zowel de financiële gang van zaken van de transactie, de risico’s die genomen zijn als de wijze waarop door ambtelijke en bestuurlijke staf is gereageerd.

Monopoly spelen met belastinggeld

(Amstelveenweb.com collectie - 2006)

Sander Mager fractievoorzitter GroenLinks-Amstelveen op een archieffoto

Uit de informatie die maandagavond (op 13 oktober 2008) aan de fractievoorzitters is verstrekt blijkt dat de gemeente, ondanks de waarschuwingen die door kredietratings als sinds eind mei afgegeven zijn, nadien nog 5 transacties met Landsbanki heeft afgesloten. De laatste transactie dateert van 19 september 2008, toen de kredietcrisis al duidelijk zichtbaar was.

Opvallend is ook dat die laatste transactie een storting van 3,5 miljoen euro betrof voor slechts één maand. De extra renteopbrengst van een dergelijke transactie, ten opzicht van een reguliere bank is slechts een paar honderd euro, het risico dus ruim 3,5 miljoen. Mager: ‘Het heeft de schijn van Monopoly spelen met belastinggeld.’

De gemeente heeft voor een kleine extra renteopbrengst een groot financieel risico gelopen. Gezien de signalen in de financiële wereld over de positie van de IJslandse banken verbaast mij dat enorm’.

Alarmbellen hadden veel eerder moeten afgaan

Mager toont zich ook zeer kritisch over de reactie door de ambtelijke staf en de verantwoordelijk wethouder. “Eind september werd door toonaangevende bedrijven de kredietrating van Landsbanki zodanig verlaagd dat deze niet meer voldeed aan de Amstelveense normen. Pas twee weken later volgde naar nu bekend de reactie van ambtelijke staf en wethouder Hellendall. Ik snap werkelijk niet dat niet meteen alle alarmbellen zijn afgegaan en een poging gedaan is onze miljoenen terug te halen”, aldus Mager. “Dit wekt de indruk dat de verantwoordelijken voor zoveel belastinggeld echt hebben zitten slapen”. Deze week bleek dat een aantal Nederlandse gemeenten, zoals Groningen wel op tijd gereageerd hebben en hun geld nog hebben kunnen terughalen.

Politiek te laat geïnformeerd

Hoewel in de door het College schriftelijk verstrekte informatie vermeld staat dat het College op woensdag 8 oktober laat op de middag is geïnformeerd over de problemen, moest wethouder Hellendall in het fractievoorzittersoverleg toegeven dat hij al eerder die week door zijn staf geïnformeerd was. Volgens Mager een ‘uiterste kwalijke zaak’. Dit zou namelijk betekenen dat de wethouder tijdens raadsvergadering van afgelopen dinsdagavond al op de hoogte was of had moeten zijn.

‘Tijdens de raadsvergadering is meerdere keren de reservepositie van de Gemeente aan de orde geweest, zowel bij de investering van 25 miljoen in de N201 als bij de financiële tijdvakrapportage. Ik snap niet waarom de wethouder niet toen al de Raad geïnformeerd heeft. Misschien was hij bang dat de pleuris uit zou breken en de besluitvorming over deze onderwerpen zou beïnvloeden.’ Het onthouden van dergelijke belangrijke informatie is over het algemeen een politieke doodzonde. Mager heeft daarom aangedrongen om in het externe onderzoek ook aandacht te geven aan de informatieplicht richting de Raad.

Extra commissievergadering

Het College heeft het Bureau Integriteit Nederlandse Gemeente gevraagd een extern onderzoek te verrichten naar de gang van zaken. De onderzoeksresultaten worden 23 oktober verwacht. Op verzoek van GroenLinks en gesteund door alle andere fracties zal kort daarna een extra commissievergadering belegd worden over dit onderwerp.

De begrotingsraad van 4 november, waarin de begroting voor 2009 wordt behandeld, gaat evenwel gewoon door. ‘Het wordt een begroting met een flinke slag om de arm.’ aldus Mager. ‘We moeten er rekening mee houden dat we eenmalig 15 miljoen moeten bezuinigen en structureel bijna 9 ton, namelijk de jaarlijks verwachte rente-inkomsten van die 15 miljoen. Dat is echt een enorm bedrag want het is ongeveer wat de gemeente jaarlijks aan OZB-opbrengsten binnenkrijgt. Als we het geld niet terugkrijgen zullen er dus een aantal lastige keuzes gemaakt moeten worden.’

Sander Mager

Fractievoorzitter GroenLinks-Amstelveen