Relatief meer laaggeletterden in de grotere steden van Nederland

In de grotere Nederlandse steden wonen procentueel meer mensen die moeite hebben met lezen en schrijven (laaggeletterden). In totaal kampen 1,3 miljoen mensen tussen de 15 en 65 jaar met dit probleem. Onder de grote steden blijkt Utrecht een positieve uitzondering te zijn. Dit blijkt uit nieuwe cijfers die de Vereniging van Nederlandse Gemeenten (VNG) en Stichting Lezen & Schrijven vandaag publiceren.

De nieuwe cijfers maken per gemeente inzichtelijk hoeveel laaggeletterden er wonen en zijn ook te vinden op Waarstaatjegemeente.nl. De cijfers tonen de noodzaak aan om laaggeletterdheid verder aan te pakken. Omdat een laaggeletterde zich minder goed kan redden in de samenleving, zet Stichting Lezen & Schrijven in op een aanpak op gemeentelijk niveau die zich richt op:

-het inzetten van screeningsinstrumenten, zoals de Taalmeter;
-het inzetten op het herkennen, werven en opleiden van laaggeletterden;
-het betrekken van partners om te komen tot samenwerking binnen Taalhuizen;
-het werven, matchen en opleiden van vrijwilligers;
-heldere beleids- en financiële kaders met resultaatafspraken;
-aansluiten bij de huidige ontwikkelingen binnen het sociaal domein (o.a. inzet van wijkteams, en -het inpassen aanpak in schuldhulpverleningstrajecten).

“Voor het opzetten van een effectieve aanpak van laaggeletterdheid is het belangrijk te weten wat de omvang van het probleem is en onder welke inwoners het zich voordoet. Dit onderzoek geeft dat noodzakelijke inzicht”, zegt Jantine Kriens, directievoorzitter van de VNG. “Gemeenten zien met de decentralisaties in het sociaal domein meer dan ooit een kans om de hulp en ondersteuning voor hun inwoners in de volle breedte aan te pakken. Laaggeletterdheid is een belangrijk onderdeel daarvan. De inzet van eenvoudige en gratis screeningsinstrumenten, zoals de Taalmeter, zijn een volgende stap.”

(Foto Bibliotheek Amstelland - 2014)

Laaggeletterdheid in de regio Amstelland. Onder deze noemer werd op 15 mei 2014 in Bibliotheek Stadsplein een ontbijtconferentie georganiseerd door de gemeenten in de regio Amstelland, de Bibliotheek Amstelland, Lions, de Vrijwilligerscentrale en Wereldbuur. Op de foto geeft prof. dr. Maurice de Greef een lezing over dit thema. Hij is verbonden als extern onderzoeker aan de Universiteit Maastricht en als professor Leereffecten Laagopgeleiden en Laaggeletterden aan de Vrije Universiteit Brussel

“Voor gemeenten is het van groot belang om laaggeletterdheid aan te pakken”, zegt Marja van Bijsterveldt, voorzitter van Stichting Lezen & Schrijven. “De cijfers tonen de urgentie van dit probleem aan. Een groot aantal gemeenten is al actief bezig met het programma Taal voor het Leven. Het biedt de basis om te komen tot een samenwerking tussen gemeenten en partners om laaggeletterdheid op te pakken. De cijfers laten zien dat we nog veel werk te verzetten hebben.”. De cijfers zijn afkomstig uit onderzoek van het Researchcentrum voor Onderwijs en Arbeidsmarkt /ROA van Maastricht University.


(Bron Waarstaatjegemeente.nl - 2016)

Het opleidingsniveau is een risico indicator voor laaggeletterdheid. Bij mensen met een laag opleidingsniveau komt laaggeletterdheid veel vaker voor dan bij mensen met een hoog opleidingsniveau. In de gemeente Amstelveen is het volgende beeld te zien ten aanzien van het opleidingsniveau van de inwoners

Niet voor iedereen is het vanzelfsprekend om goed te kunnen lezen en schrijven: in Nederland is 1 op de 9 mensen laaggeletterd. Dit zijn in totaal 1,3 miljoen mensen tussen de 16 en 65 jaar. Laaggeletterdheid wordt als overkoepelende term gebruikt voor mensen die grote moeite hebben met lezen en schrijven. Analfabeten vallen hier buiten, omdat zij helemaal niet kunnen lezen en schrijven. Een laaggeletterde is iemand met taalniveau 1F (het niveau waarmee een kind de basisschool hoort te verlaten) of lager. Dit houdt in dat laaggeletterden wel een beetje kunnen lezen en schrijven, maar hier grote moeite mee hebben. Hierdoor worden bijvoorbeeld formulieren verkeerd ingevuld of - in het geval van medicijngebruik - de verkeerde doseringen toegepast.

Laaggeletterdheid is een maatschappelijk probleem. Moeite hebben met lezen en schrijven heeft immers grote gevolgen voor het dagelijks leven. Laaggeletterden zijn minder zelfredzaam, minder sociaal actief en vaker ziek dan geletterden. Ze leven gemiddeld 19 jaar in minder goede gezondheid en 6 jaar korter dan geletterde mensen. Een laaggeletterde heeft minder vaak werk, is minder vaak maatschappelijk actief, heeft een slechtere gezondheid en leeft vaker in armoede. Deze doelgroep doet dan ook een groter beroep op (gemeentelijke) voorzieningen en heeft tegelijk grote moeite om brieven, websites of andere communicatiemiddelen van de overheid te begrijpen.

Score van laaggeletterdheid van Amstelveen

Het aandeel laaggeletterden onder de inwoners van de gemeente Amstelveen ligt tussen de 8-11%. De gemiddelde geletterdheid in de gemeente Amstelveen bedraagt 286-290 punten. De gemiddelde geletterdheidscore voor Nederland bedraagt 284 punten. De gemeente Amstelveen beschikt in 2016 over een budget voor educatie ter hoogte van 297.529 euro.