Remembrance Day 2017 op de Nieuwe Ooster begraafplaats

Het Britse equivalent voor onze 4 mei herdenking werd afgelopen zaterdag 11 november 2017 georganiseerd door de Royal Air Forces Association, Amsterdam Branche. Op de Nieuwe Ooster begraafplaats in Amsterdam liggen militairen begraven uit Engeland, de Verenigde Staten, Nieuw-Zeeland, Polen en Canada. Zij sneuvelden op Nederlands grondgebied tijdens de Tweede Wereldoorlog. De omgekomen geallieerden werden herdacht. Elk jaar wordt op Remembrance Day, ofwel Klaprozendag stilgestaan bij het ereveld van de 325 militairen. Kort geleden werden twee recent geborgen, Poolse vliegers bijgezet op het ereveld.

(Foto Kees Willems - 2017)

Remembrance Day 2017 op de Nieuwe Ooster begraafplaats

Het symbool van Remembrance Day is de klaproos, in het Engels: poppy. De herdenkingsplechtigheid is begonnen na de Eerste Wereldoorlog, toen veel geallieerde soldaten sneuvelden in de loopgravenoorlog in Frankrijk en Vlaanderen. Tussen de doden en de volledige verwoesting van het landschap bloeiden de klaprozen. Een Canadese arts schreef er een gedicht over en in Engeland werden klaprozen verkocht om geld in te zamelen voor getraumatiseerde militairen die de oorlog overleefden. De traditie van Poppy Day is na de Tweede Wereldoorlog voortgezet.

Doedelzakspeler Marc Stoop ging aan de stoet vooraf en de stoet eindigde bij het ereveld van de tijdens de Tweede Wereldoorlog gesneuvelde militairen uit Engeland, de Verenigde Staten, Nieuw Zeeland, Polen en Canada. Daar werd de ceremonie geleid door de heer Malcolm Mason. Gebeden werden uitgesproken door Reverend Dr. Lance Stone. Ook sprak de Reverend bezinnende woorden over hoop op wereldvrede in onze tijd. De Last Post geblazen door Martin Stroet riep op tot twee minuten stilte op deze serene locatie. De banierwacht stond onder leiding van commandant Fred Zweepe. Er werden kransen en bloemstukken gelegd bij het monument door officiële delegaties uit deze landen, o.a. door locoburgemeester van Amsterdam Eric van der Burg, door de Bond van Wapenbroeders, door schoolkinderen en door de Royal Air Forces Association.

En dit jaar legde ook Duitsland een prachtige krans. De Engelse kransen bestaan traditiegetrouw uit klaprozen (poppies) van kunststof.  Kinderen van de British School of Amsterdam en de Polish school in Amsterdam zongen prachtig en legden bloemen en plaatsten vlaggetjes bij graven van niet geïdentificeerde soldaten. Zowel het Britse, Poolse en Nederlandse volkslied werden door jong en oud bewogen meegezongen. Na afloop was er gelegenheid na te praten bij een kopje koffie met Engelse Scones in het Aulagebouw.



Vanuit Canada eerder in de tijd: “Als jij straks nou in Canada bent, vergeet ze dan niet te bedanken”. Fronsend kijk ik de vader van mijn vader, mijn opa, aan. “Ja, je moet die Canadezen bedanken. Want ik weet nog heel goed dat ze in mei 1945 Amsterdam binnen kwamen. Ze hebben ons bevrijd van de Duitsers. Ze deelden chocolade en sigaretten uit. Niet aan mij hoor, maar aan alle meiden”. Eerder dan gedacht had ik de kans om gehoor te geven aan het verzoek van mijn opa, dat kon tijdens Remembrance Day. Tijdens Remembrance Day worden alle slachtoffers van oorlogen herdacht. Op 11 november om 11.00 uur is het in twee minuten stil. 11 november is de dag, dat de Eerste Wereldoorlog eindigde.

In 100 jaar tijd hebben ongeveer 100.000 Canadese soldaten hun leven gegeven voor de vrijheid van anderen. Een belangrijke dag in Canada. Scholen zijn gesloten en sommige winkels zijn dicht. Lex en ik zijn deze dag in Fort Langley, een historisch stadje van paar duizend inwoners. Het hele dorp (3.400 inwoners) en de omliggende gebieden zijn afgekomen op de herinneringsbijeenkomst van de kerk. Ik schat in dat een plein ter grootte van de Koemarkt vol stond. Allen zijn ze samen gekomen om slachtoffers te herdenken. De nog levende veteranen worden hier gezien als echte helden en ook zo onthaald. Samen wordt er gebeden, er wordt samen gezongen, men legt kransen.

Uit volle borst zingt iedereen het volkslied, van jong tot hoogbejaard. In de periode rondom Remembrance Day dragen veel Canadezen een stoffen ‘poppy’ (klaproos) op hun jas of hoed, het symbool van de veteranenorganisatie. Er zijn op televisie om de haverklap reclames die hierbij stilstaan. … Voorzichtig lopen we naar een van de veteranen. Ik vraag Lex het woord te doen, want ik ben veel te emotioneel en kan ieder moment in tranen uitbarsten. Ik had al tranen in mijn ogen van de dienst van zojuist, maar  dit moment is wel heel bijzonder. 'We came all the way from Holland, to say ‘thank you’ on behalf of our grandparents” zegt Lex tegen de veteraan. De veteraan kijkt ons lichtelijk verbaasd aan en zegt: “I was there, in Holland. I liberated Riddurkirk, you know?'. Nederland! Ridderkerk! Deze man heeft Nederland, onze opa’s en oma’s, bevrijd! “I also went to Rotterdam”. Ik kijk de meneer op leeftijd aan; duidelijk getekend door de jaren staat hij op uit zijn scootmobiel, volledig in kostuum met medailles en een ‘poppy’ op zijn pet. Het liefst wil ik hem een dikke knuffel geven. Ik vraag, of ik met hem op de foto mag, dan kan ik die aan mijn opa laten zien. Dat mag, gelukkig. Daarna kijk ik hem nog eens goed aan en zeg vanuit het diepst van mijn hart: 'thank you'. Bron: Valerie Olivia, Amsterdam