Resultaten van de GGD luchtkwaliteitsmetingen 2021 in Amstelveen

Met deze brief informeren wij u over de resultaten van de GGD-luchtkwaliteitsmetingen met Palmes buisjes (stikstofdioxide) in Amstelveen gedurende 2021. Het gaat om metingen van luchtvervuiling door wegverkeer.

Aanleiding van de metingen. Naar aanleiding van uw motie 'Gezonde lucht in Amstelveen' is eind 2020 de 'Visie op luchtkwaliteit Amstelveen' vastgesteld. Een van de acties hieruit is het uitvoeren van luchtkwaliteitsmetingen met Palmes buisjes. Palmes buisjes kunnen worden ingezet om op eenvoudige wijze met redelijke betrouwbaarheid stikstofdioxide-concentraties te meten op plaatsen waar geen officiële metingen beschikbaar zijn. Er liggen verschillende meetpunten van het Landelijk Meetnet Luchtkwaliteit (LML)1 van het RIVM rondom Amstelveen, maar niet in Amstelveen zelf. Op basis van een rekenmodel berekent het RIVM de luchtkwaliteit in Amstelveen. Omdat de metingen van het LML kostbaar zijn, heeft u in 2018 besloten geen extra meetpunt van die aard in de stad te laten plaatsen. Metingen met Palmes buisjes bieden een alternatief om de lokale situatie in beeld te brengen en zijn minder kostbaar.

De metingen. Een groot deel van de concentraties stikstofdioxide in Amstelveen is afkomstig uit het buitenland en komt als het ware 'aanwaaien'. De lokale bijdrage aan de stikstofdioxideconcentraties is voornamelijk afkomstig van wegverkeer. De concentratie stikstofdioxide is dan ook hoger (dan de gemiddelde concentratie in Amstelveen) langs de doorgaande wegen. De Palmes buisjes zijn op 12 locaties bij verkeersaders in Amstelveen geplaatst. De Palmes metingen werden en worden uitgevoerd door de GGD Amsterdam gedurende 2021, 2022 en 2023. Elke vier weken worden de meetresultaten van de Resultaten van de metingen

(Bron RIVM - 2020)

De Palmes-diffusiebuisjes zijn kleine plastic buisjes met daarin een chemisch actieve stof, waarmee de stikstofdioxideconcentratie kan worden bepaald. Diffusie is de thermische beweging van alle (vloeibare of gas) deeltjes bij temperaturen boven het absolute nulpunt. Met de buisjes kunnen stikstofdioxideconcentraties in kaart gebracht worden rond de uitgang van tunnelmonden, vaarwegen, bij kassen en op achtergrondlocaties. De gemeten bijdrage van verkeer aan stikstofdioxideconcentraties nabij tunnelmonden is hoog, tot 26 µg/m³

Uit de metingen van 2021 met de Palmes buisjes blijkt dat de concentraties stikstofdioxide in Amstelveen ruim onder de Europese grenswaarde liggen (zie bijlage pdf ). De concentraties in 2021 zijn, vergeleken met de concentraties in 2012, (sterk) afgenomen. De concentraties stikstofdioxide lagen in 2012 tussen de 28,1 en 45,6 µg/m³ en in 2021 tussen de 22,8 en 29,7 µg/m³. Deze afname in Amstelveen, en de rest van Nederland, komt mede door ontwikkelingen op het gebied van schoner vervoer waarbij wij in ogenschouw nemen dat er in het coronajaar 2021 ook minder wegvervoer was. De hoogste concentratie stikstofdioxide in 2021 is gemeten op een locatie langs de A9 en kan verklaard worden uit het feit dat hier de meeste verkeersbewegingen plaatsvinden.

De gemeten concentraties liggen ruim onder de huidige Europese en wettelijke grenswaarde van 40 µg/m3 maar voldoen niet aan de advieswaarde van de Wereldgezondheidsorganisatie (WHO) voor stikstofdioxide die op 22 september 2021 is aangescherpt naar 10 µg/m³. In 2005 was de advieswaarde van de WHO nog gelijk aan de huidige Europese grenswaarde van 40 µg/m³. Vanuit gezondheidsperspectief is het belangrijk dat de luchtkwaliteit steeds verder verbetert.

Verdere verbetering van de luchtkwaliteit. Op 29 november 2021 is onze gemeente toegetreden tot het Schone Lucht Akkoord. Met deze intentieverklaring committeert Amstelveen zich aan de ambitie om de luchtkwaliteit permanent te verbeteren en zo gezondheidswinst te realiseren. Deelnemende partijen stellen als doel in 2030 (ten opzichte van 2016) 50% gezondheidswinst te halen uit binnenlandse bronnen en daarbij toe te werken naar de WHO advieswaarden (deze zijn lager dan de wettelijke grenswaarden) voor luchtkwaliteit in 2030. In het Schone Lucht Akkoord zijn voor de sectoren (weg)verkeer, mobiele werktuigen, industrie, huishoudens, binnenvaart en havens en landbouw maatregelen opgenomen die de uitstoot van luchtvervuilende stoffen terugdringen. Momenteel stellen wij het decentraal uitvoeringsplan voor Amstelveen op waarmee we de luchtkwaliteit verder kunnen verbeteren. We houden u hiervan op de hoogte.

Stimuleren schoon vervoer. Eén van de hoofdlijnen in de Mobiliteitsvisie Amstelveen (vastgesteld in februari 2020) betreft "op weg naar een duurzaam mobiliteitssysteem". Elektrisch vervoer speelt hierin een grote rol (personen- en goederenvervoer). Daarnaast worden de actieve modaliteiten (fietsen en lopen) gestimuleerd en wordt gekeken naar deelmobiliteit. Elektrisch vervoer betreft bijvoorbeeld ook het schoner maken van de stadslogistiek in het Stadshart en pakketvervoer.

Elektrisch rijden onder bewoners wordt gestimuleerd en gefaciliteerd door het bieden van de mogelijkheid om een openbare laadpaal aan te vragen (wanneer zij niet op eigen terrein kunnen parkeren). Daarnaast wordt een proef gestart voor privaat laden voor bewoners met een elektrische auto die niet kunnen parkeren op eigen terrein. Amstelveen heeft op dit moment de hoogste laadpaaldichtheid van Nederland.