Rondreis langs bouwprojecten van de Rijkswegen A9 en A1

Rondleiding Schiphol-Amsterdam-Almere (SAA)
Gelukkig was het op dinsdag 8 november 2022 goed weer, want voor de redactie van Amstelveenweb stond een rondleiding gepland die werd verzorgd door Rijkswaterstaat (RWS). Men kon zich hiervoor inschrijven en dat deden deze keer 18 personen. Het was een klein gezelschap in een comfortabel busje met een goede chauffeur. Peter Hollaar een gepensioneerde ingenieur Civiele Techniek van RWS en nu Voorlichter van RWS had deze middag de leiding over de rondgang.

(Amstelveenweb.com - 2022)

De geplande rondreis


(Amstelveenweb.com - 2022)

Peter Hollaar Voorlichter van RWS staat iedereen op te wachten voor de ingang van de Schouwburg
Het betrof het project SAA dat sinds 2010 al in uitvoering is. SAA is het project voor de weguitbreiding Schiphol-Amsterdam-Almere in uitvoering. (Eigenlijk zou de A ook Amstelveen kunnen zijn, want dwars door de stad vindt de grote wijziging plaats van Rijksweg A9) Het doel is het beter bereikbaar maken van de Noordelijke Randstad en het verbeteren van de doorstroming, aangezien de wegcapaciteit onvoldoende was en is om de groei te verwerken. In Almere is men nog niet klaar met het bouwen van 45.000 – 60.000 woningen en rondom Amsterdam is men bezig met het realiseren van ook nog zo’n 50.000 woningen. Vier van de vijf SAA projecten zijn inmiddels gereed te weten: A10 – Oost / A1 Diemen (2012-2014), A1 / A6 Diemen – Almere Havendreef (2014-2020) en A6 Almere Havendreef – Almere Buiten-Oost (2017-2020/2022). Het vijfde project, de verbreding en verdiepte aanleg van de A9 Badhoevedorp-Holendrecht dat sinds 2019 in uitvoering is en zeker nog tot 2027 zal duren.



(Amstelveenweb.com - 2022)

Links de chauffeur die ons gaat rondrijden langs het SAA project
Vanaf het Stadshart van Amstelveen reed de bus over de Oranjebaan – N522 – naar Ouderkerk aan de Amstel. De oude brug is verwijderd en de bus reed al over de nieuwe brug die ernaast is aangelegd. Nu was men druk bezig om op de plek van de oude brug nog een nieuwe te bouwen, zodat het verkeer ook daar beter kan doorrijden.


(Amstelveenweb.com - 2022)

De oude brug over de Amstel naar Ouderkerk is verwijderd


(Amstelveenweb.com - 2022)

Er zijn heel wat palen in de wallekant 'geduwd' voor de nieuwe brug


(Amstelveenweb.com - 2022)

En aan de oever van Ouderkerk wordt ook hard gewerkt
Via Ouderkerk kwamen we in Amsterdam-Zuid-Oost aan waar we het kantoor van Rijkswaterstaat binnengingen. Aldaar gaf Peter Hollaar inzicht in het verloop van het hele project en liet zien wat er allemaal bij komt kijken. Behalve wegen aanleggen wordt bij een dergelijk project ook gekeken neer de leefbaarheid en de inpassing. Denk hierbij aan grootschalige herplant, aanleg fietsbruggen, natuurvriendelijke oevers, gebruik van zoab, aanleg landtunnels en plaatsen van geluidschermen. Voor elke boom die gekapt wordt komt er een nieuwe in de plaats, maar natuurlijk niet altijd even oud. Soms worden bomen uitgegraven en herplant, maar dat is geen eenvoudige klus. Geluidschermen worden nooit hoger dan 10 meter gebouwd vanwege de wind of een storm. 10 meter boven de grond betekent namelijk ook 10 meter onder de grond.


(Amstelveenweb.com - 2022)

Gebouw van Rijkswaterstaat in Amsterdam Zuid-Oost


(Amstelveenweb.com - 2022)

Op deze dia is te zien wat er zoal is verwezenlijkt
Peter Hoollaar vertelde ook nog over gunning, de financiële kant zonder dat RWS risico loopt, voorlichtingsavonden, energieneutraal en onderhoud van de wegen. Het voert te ver om dit allemaal hier te vermelden.


(Amstelveenweb.com - 2022)

De A1 met zicht op de weg en de nieuwe Spoorbrug. Duidelijk is te zien hoeveel rijbanen er zijn met in het midden de 'wisselstrook', voorheen carpoolbaan genoemd
Vervolgens ging de tocht naar de spoorbrug van de A1. Hier vertelde Peter onder het geraas van het autoverkeer, de enorme wind en het geratel van de trein over de brug, hoe de opbouw van de spoorbrug tot stand was gekomen. De naam van deze spoorwegbrug is de ‘Zandhazenbrug’ en benoemd naar de bijnaam van inwoners van Muiderberg: Zandhazen. Het is een spoorbrug met de langste overspanning van Nederland, vlak bij Muiderberg en maakt deel uit van de spoorlijn Weesp - Lelystad.


(Amstelveenweb.com - 2022)

Peter Hollaar vertelt ons over de aanleg van de brug, terwijl het verkeer naast ons raast, de trein over de brug dendert
en de wind langs ons heen giert


(Amstelveenweb.com - 2022)

De Zandhazenbrug die slechts op twee pijlers steunt
Bekijk eerst het filmpje, (helaas eerst met een reclame ervoor, maar die kunt u wegklikken) waar de brug werd gemaakt en hierna het volgende filmpje over het afbreken van de oude betonnen brug, het zand op de snelweg en het plaatsen van de nieuwe brug. Dit als inleiding om daarna enkele details te lezen die Peter Hollaar ons vertelde. Een deel van de nieuwe rijstroken van de A1 lag naast de oude A1, want er zijn veel meer rijstroken bij gekomen.

Zoals te zien was in het eerste filmpje werd de brug in België gebouwd, weliswaar in onderdelen. Die werden vervoerd naar de plek langs de A1 waar men de nieuwe spoorbrug opbouwde. De brug werd geplaatst op 400 wielen die bediend werden door één man. De brug zou komen te liggen op twee pijlers, terwijl de oude brug op vijf pijlers lag, waarvan ook drie in de middenberm van de weg stonden. Wegen afsluiten mag maar heel beperkt en de aannemer had dit allemaal goed geregeld.

Eerst werd de nieuwe spoorbrug over de weg gelegd en daarna zou de oude brug afgebroken worden. Het plan was om vroeg te beginnen en dan zou rond 10.00 uur de minister van Waterstaat en Verkeer de spoorbrug komen openen. Echter de klus ging zo voorspoedig dat men om 9.00 uur al klaar was, dus de minister kwam een beetje te laat voor de officiële opening.


(Amstelveenweb.com - 2022)

Mooi totaal overzicht van de gereed gekomen werkzaamheden
De aannemer had zand op het ZOAB gelegd, dat ook te zien is op het filmpje, zodat de brokststukken beton niet teveel zouden spatten. Peter Hollaar, toen nog actief bij RWS meldde de aannemer dat het misschien handig was om onder het zand stalen rijplaten te leggen, maar dat vond de man niet nodig. Nadat de nieuwe spoorbrug lag, ging men aan de slag om de betonnen pijlers en het spoordek te verwijderen. In de jaren 60 van de vorige eeuw was beton enorm stevig, het maakte niet uit hoeveel oud staal erin ging. Heden ten dage zijn daar regels voor. De vijf pijlers en het brugdek moesten verwijderd worden, hetgeen een gigantische klus was en het kostte veel tijd om alles af te breken. Nadat alle brokstukken waren afgevoerd, werd het zand weggehaald en tot grote schrik van de aannemer hadden de brokken flinke gaten in het asfalt geslagen. Dat betekende dat de wegen extra afgesloten moesten worden dan gepland, dat het nieuwe zoab eraf moest, dat er eerst weer een hechtlaag gelegd moest worden die niet goed droogde vanwege de ontzettende regenbuien en dat uiteindelijk het zoab weer gelegd worden. Elk kwartier dat een snelweg extra langer is afgesloten kost een smak geld. Vanwege deze ramp en het slechte weer, kostte het de aannemer een flink bedrag van meer dan 5 nullen, zo vertelde Peter.


(Amstelveenweb.com - 2022)

Foto genomen vanaf het dak van het aqaduct
Na dit uitgebreide verhaal ging de tocht naar het grootste aquaduct van Europa bij A1. Dit werd aangelegd zodat het verkeer onder de Vecht bij Muiden kan doorrijden en niet meer hoeft te stoppen voor de brug over de Vecht. Kijk nu eerst hoe de snelweg werd verlegd en het aquaduct werd gebouwd. Dit hele bouwproject nam 2,5 jaar in beslag en er hebben in totaal zo´n 1200 bouwvakkers uit 40 verschillende landen aan het project gewerkt. Er werden 5000 heipalen in de grond geslagen om het 65 meter brede en 194 meter lange bouwwerk te ondersteunen.


(Amstelveenweb.com - 2022)

De Vecht aan de andere kant van het aquaduct


(Amstelveenweb.com - 2022)

De brug van de Mariahoeveweg
Gelukkig was het ondanks de frisse wind wel redelijk weer, in ieder geval geen regen en reden we over de A1 via Diemen Noord de A10 op door de Gaasperdammertunnel. Voor de meeste mensen die hier ingaan is het heel goed op de borden letten, want er mag absoluut niet van rijbaan worden gewisseld en als je dus het verkeerde bord hebt gevolgd zal je even een stuk om moeten rijden om op het juiste punt weer uit te komen. In deze link wordt heel duidelijk uitgelegd waar je moet rijden. De data zijn achterhaald want al het werk is af, maar het is wel bijzonder om toch te zien hoe alle rijbanen in elkaar steken.


(Amstelveenweb.com - 2022)

Gaasperdammertunnel en overzicht van de gebruikte materialen
Onze bus reed de tunnel in en al eerder weer uit, waardoor we op de A10 van Amsterdam Zuid kwamen. Hier is men druk bezig om extra spoorbanen aan te leggen, waardoor de treinreiziger soms met vertragingen te maken krijgt. Het is een onderdeel van het SAAL project – Schiphol-Amsterdam-Almere-Lelystad, want door die extra spoorbanen kan men treinen zonder spoorboekje instappen net als bij de metro. Elke zoveel minuten kan men dan een trein pakken van bijvoorbeeld Schiphol–Amsterdam–Almere naar Lelystad en vice versa.


(Amstelveenweb.com - 2022)

Onder de Schipholbrug wordt alles goed nagemeten
Op de A10 nam de chauffeur de afslag Amstelveen, richting A9 en toen Aalsmeer. Gestopt werd bij de Schipholbrug, waar we onder de brug weer veel nieuws hoorden. Er liggen allemaal witte piepschuim blokken bij de opslag van materialen. Als de palen in de grond worden geduwd, vult men het land tussen de palen op met piepschuim. Dat zit goed vast en laat geen water door. Als dan uiteindelijk alle materialen zijn gelegd inclusief het asfalt, dan kan het wegdek bij ernstige regenval niet om hoog komen door hoog grondwater.


(Amstelveenweb.com - 2022)

De blokken piepschuim liggen klaar voor gebruik


(Amstelveenweb.com - 2022)

In de verte is de opbouw met piepschuim tussen de palen goed te zien
De palen die in de Ringvaart zijn geduwd zijn opgevuld met beton. Op deze palen zullen plateaus komen waarop de kraanmachines stabiel kunnen staan. Nu liggen ze ook wel op pontons in het water, maar die bewegen met de zwaarte mee dus dat is heel onstabiel werken.


(Amstelveenweb.com - 2022)

Er komen nog veel meer palen bij om de bouwplateau's op te plaatsen


(Amstelveenweb.com - 2022)

Een deel van de palen die nog de Ringvaart ingaan
De palen die in de Ringvaart staan om de plateaus te dragen worden weer verwijderd als de nieuwe bruggen zijn geplaatst. Zowel aan de linker als aan de rechter kant van de huidige Schipholbrug komen nieuwe bruggen. Als men klaar is aan de kant van de foto, dan begint men aan de kant tussen de draaibrug en de Schipholbrug en daar wordt het eerst mee doorgegaan. De Schipholbrug die er nu staat kan nog heel lang mee, alleen de klep van de brug (die begin november 2022 wel erg lang niet sloot, wordt vernieuwd).


(Amstelveenweb.com - 2022)

Het opklapbare deel van de brug zal worden vervangen, de rest blijft intact
Gedurende de werkzaamheden om de twee nieuwe bruggen te bouwen zal er in de Ringvaart geen doorvaart mogelijk zijn van grote schepen en is ook niet toegankelijk voor de pleziervaart. Voorheen werd de kerosine die naar Schiphol-Oost werd gebracht, per schip aangevoerd. Men ontdekte onverwacht een niet gebruikte pijpleiding van IJmuiden naar Schiphol en daar wordt tegenwoordig de kerosine door getransporteerd. Dus ook dat probleem is opgelost.

Een stukje verder passeerden we nog de oude pompkelder waarvoor een tijdelijke nieuwe wordt aangelegd, aangezien de definitieve uiteindelijk bij de Keizer Karelweg wordt gebouwd. (Bekijk de reportage over een eerder bezoek aan de pompkelder, inclusief video’s.)


(Amstelveenweb.com - 2022)

De oude pompkelder langs de A9 - foto gemaakt in maart 2022


(Amstelveenweb.com - 2022)

De oude pompkelder van binnen
En zo kwam er langzaam maar zeker een einde aan de rondreis, want de tijd was om, de schemer trad in en Peter Hollaar had beloofd dat we voor donker thuis zouden zijn. We passeerden het grootste tijdelijke viaduct van Nederland, waarvan het dek uit 39 delen bestaat en een lengte van 94,5 meter met een breedte van 35 meter heeft. Wie weet komt daar op een later tijdstip nog een fietsroute voor. Het was een interessante reis en hopelijk komen er nog vaak van dit soort rondreizen en rondleidingen.

Mocht u meer willen zien van de werkzaamheden aan de A9 in Amstelveen, bekijk dan deze link.