Snellere verzwakking van de wereldwijde expansie

'Terwijl de wereldwijde groei in 2018 dicht bij de hoogtepunten van na de crisis bleef, verzwakt de wereldwijde expansie en in een tempo dat iets sneller is dan verwacht. Deze update van de World Economic Outlook (WEO) voorspelt een wereldwijde groei van 3,5 procent in 2019 en 3,6 procent in 2020, 0,2 en 0,1 procentpunt onder de prognoses van oktober vorig jaar – meldt het Internationaal Monetair Fonds (IMF) in een bericht.

De neerwaartse bijstellingen zijn bescheiden, maar wij zijn van mening dat de risico's voor meer significante neerwaartse correcties toenemen. Terwijl de financiële markten in de geavanceerde economieën gedurende een groot deel van 2018 losgekoppeld leken te zijn van de handelsspanningen, zijn de twee recentelijker met elkaar verweven geraakt, waardoor de financiële voorwaarden zijn aangescherpt en de risico's voor de wereldwijde groei zijn geëscaleerd.

We hebben onze prognoses voor de geavanceerde economieën licht naar beneden bijgesteld, voornamelijk als gevolg van neerwaartse bijstellingen voor de eurozone. Binnen het eurogebied zijn de belangrijke herzieningen voor Duitsland, waar de productieproblemen in de autosector en de lagere externe vraag in 2019 op de groei zullen wegen, en voor Italië, waar de overheids- en financiële risico's en de verbanden daartussen, de groei tegenwindiger maken.

De expansie in de VS gaat door, maar de prognose blijft uitgaan van een vertraging als gevolg van de afbouw van de fiscale stimuleringsmaatregelen. In alle geavanceerde economieën verwachten we dat de groei zal vertragen van 2,3 procent in 2018 tot 2 procent in 2019 en 1,7 procent in 2020. Dit afzwakkende groeimomentum heeft de inflatie weinig op gang gebracht. Terwijl de kerninflatie in de Verenigde Staten, waar de groei boven de trend ligt, dicht bij de doelstelling ligt, blijft deze in de eurozone en Japan aanzienlijk lager dan de doelstelling.

(Bron IMF - 2019)

Laatste prognoses van de economische vooruitzichten voor de wereld in januari 2019

De economische activiteit in opkomende en ontwikkelingslanden zal naar verwachting ook afnemen tot 4,5 procent in 2019, met een opleving tot 4,9 procent in 2020. De prognose voor 2019 is met ingang van oktober verlaagd (0,2 procentpunt), voornamelijk als gevolg van een grote verwachte krimp in Turkije in verband met de aanscherping van het beleid en de aanpassing aan restrictievere externe financieringsvoorwaarden. Ook in Mexico is er in 2019-20 sprake van een aanzienlijke daling van de groei in 2019-20, als gevolg van lagere particuliere investeringen. De verwachte opleving in 2020 is het gevolg van een verwacht herstel in Argentinië en Turkije.

De vooruitzichten voor opkomende markten en ontwikkelingseconomieën weerspiegelen de aanhoudende tegenwind van zwakkere kapitaalstromen als gevolg van hogere Amerikaanse beleidstarieven en wisselkoersdepreciaties, ook al zijn deze minder extreem geworden. In de opkomende economieën keerde een deel van het herstel van de inflatie tegen het einde van 2018 om.

Over het geheel genomen is het mogelijk dat de cyclische krachten die sinds de tweede helft van 2017 de wereldwijde groei op brede basis hebben aangedreven, iets sneller verzwakken dan we in oktober hadden verwacht. De handel en investeringen zijn vertraagd, de industriële productie buiten de Verenigde Staten is vertraagd en de inkoopmanagersindexen zijn verzwakt, waardoor het momentum zwakker wordt. Hoewel dit niet betekent dat we naar een grote neergang staan te kijken, is het belangrijk om de balans op te maken van de vele stijgende risico's. Het is belangrijk om de balans op te maken van de vele risico's die zich voordoen.

Een escalatie van de handelsspanningen en een verslechtering van de financiële omstandigheden zijn belangrijke bronnen van risico's voor de vooruitzichten. Hogere handelsonzekerheid zal de investeringen verder temperen en de wereldwijde toeleveringsketens verstoren. Een ernstiger aanscherping van de financiële voorwaarden is bijzonder duur, gezien de hoge schuldenlast van de particuliere en publieke sector in de landen.

De groeivertraging in China zou sneller kunnen zijn dan verwacht, vooral als de handelsspanningen aanhouden, en dit kan leiden tot abrupte verkopen op de financiële en grondstoffenmarkten, zoals in 2015-2016 het geval was. In Europa blijft de Brexit cliffhanger bestaan en de dure overloopeffecten tussen soevereine en financiële risico's in Italië blijven een bedreiging vormen. In de Verenigde Staten brengt een langdurige sluiting van de Amerikaanse federale regering neerwaartse risico's met zich mee.

Beleidsprioriteiten. Tegen deze achtergrond moeten de beleidsmakers nu handelen om de tegenwind in de richting van groei om te keren en zich voor te bereiden op de volgende neergang. De belangrijkste beleidsprioriteit is dat landen hun handelsgeschillen en de daaruit voortvloeiende beleidsonzekerheid snel en coöperatief oplossen, in plaats van de schadelijke belemmeringen verder op te werpen en de reeds vertragende wereldeconomie te destabiliseren. De oproep van de groep van twintig leiders om de Wereldhandelsorganisatie in Buenos Aires te hervormen, moet worden uitgevoerd. Waar de begrotingsruimte beperkt is, moet het begrotingsbeleid op een groeivriendelijke manier worden aangepast om ervoor te zorgen dat de overheidsschuld houdbaar is en tegelijkertijd de meest kwetsbaren worden beschermd.

Het monetaire beleid in de geavanceerde economieën moet zich voorzichtig blijven normaliseren. De grote centrale banken zijn zich terdege bewust van het vertragende momentum en wij verwachten dat zij hun volgende stappen zullen afstemmen op deze ontwikkelingen. Macroprudentiële (aanvulling op kapitaaleisen en financieel toezicht) instrumenten moeten worden gebruikt wanneer de financiële kwetsbaarheid toeneemt. In alle economieën zijn maatregelen nodig om de potentiële productiegroei te stimuleren en de inclusiviteit te vergroten.

Aangezien de beleidsruimte voor landen beperkter is dan in 2008, zal multilaterale samenwerking nog belangrijker zijn in het geval van een sterkere daling van de mondiale groei, en het is van essentieel belang dat multilaterale instellingen zoals het IMF over voldoende middelen beschikken om de toenemende risico's het hoofd te bieden.' – schrijft Gita Gopinath de economisch adviseur en directeur Onderzoek van het Internationaal Monetair Fonds (IMF).