Sociale bescherming kostte 169 miljard euro in 2009

In 2009 kostte de sociale bescherming 169 miljard euro. Dat is 30 procent van wat Nederlanders met zijn allen verdienden dat jaar. Twee derde van de sociale bescherming betreft de oudedagsvoorziening en de steun aan de zieken. Door de opgelopen werkloosheid steeg het bedrag aan WW-uitkeringen het sterkst. In vergelijking met andere landen besteedt Nederland veel aan de sociale bescherming.

(Bron CBS - 2010)

Uitgaven aan uitkeringen sociale bescherming naar categorie

Meeste geld maar ouderen en zieken

Onder sociale bescherming vallen alle uitkeringen, die tot doel hebben de lasten voor gezinnen en personen te verlichten. In 2009 waren de uitgaven hieraan 9 miljard euro hoger dan een jaar eerder.

Dit komt vooral doordat er 3,3 miljard euro meer is uitgegeven aan ziekte en gezondheidszorg. Het gaat hierbij onder meer om de Zorgverzekeringswet en de Algemene Wet Bijzondere Ziektekosten (AWBZ). In totaal ging 56 miljard euro naar de steun aan zieken.

Uitkeringen voor een oudedagsvoorziening, zoals de Algemene Ouderdomswet en de aanvullende pensioenen, kostten vorig jaar in totaal 58 miljard euro. Dat was 1,7 miljard euro meer dan in 2008.

Uitkeringen sociale bescherming

De hier weergegeven uitkeringen in het kader van sociale bescherming zijn bruto-uitkeringen. Dit betekent dat over een deel van de uitkeringen de premieheffingen en belastingen moeten worden betaald.

Binnen de EU zijn de verschillen tussen de bruto- en netto-uitkeringen erg groot. Uit voorlopig onderzoek in opdracht van het Europese statistische bureau, Eurostat, blijkt dat Nederland in verhouding tot andere Europese landen veel premies en belastingen heft op zijn uitkeringen.

Bij het opstellen van deze statistieken maakt het CBS gebruik van bronnen die ook voor de samenstelling van de nationale rekeningen gebruikt worden. Dit betreft directe bronnen, zoals financiële gegevens geleverd door pensioenfondsen, maand-, kwartaal- en jaarverslagen van sociale verzekeringsinstellingen, overheidsinstellingen en andere uitvoeringsinstanties. Daarnaast worden ook indirecte bronnen ingezet, zoals informatie van het College voor Zorgverzekeringen, het Verbond van Verzekeraars en De Nederlandsche Bank.

Naast uitkeringen voor de oudedagsvoorziening en de steun aan de zieken is er nog een categorie overige uitkeringen met onder meer de WW-uitkeringen. Relatief gezien was vorig jaar de stijging aan uitkeringen voor werklozen (vooral WW-uitkeringen) het grootst. Aan werklozen werd in 2009 circa 8 miljard euro uitgekeerd. Dat was 28 procent ofwel 1,8 miljard euro meer dan een jaar eerder.

Grote verschillen tussen Oost- en West-Europa

In 2009 ontvingen Nederlanders gemiddeld per persoon meer dan 10 duizend euro aan sociale-beschermingsuitkeringen. Dat is relatief veel. Uit de laatste Europese cijfers van 2007 (gecorrigeerd voor koopkrachtverschillen) blijkt dat alleen Luxemburgers en Zweden meer krijgen.

In de Oost-Europese landen is het bedrag per inwoner over het algemeen het laagst. Roemenen ontvingen in 2007 gemiddeld het minst van alle Europeanen. Ook als percentage van het nationaal inkomen  besteden Nederland en de meeste andere West-Europese landen in vergelijking tot andere EU-landen relatief veel aan sociale bescherming.