Staat van de Unie 2018: 'Versterk de EU als wereldspeler'

Toespraak door Jean-Claude Juncker, voorzitter van de Europese Commissie op 12 september 2018:

'Mijnheer de voorzitter,

Geachte leden van het Europees Parlement,

Soms sluipt de geschiedenis geruisloos voorbij en wordt zij snel vergeten. Dat geldt voor het optreden van een Commissie, die slechts vijf jaar de tijd heeft om een steen te verleggen in de rivier. Deze Commissie is een episode, een momentopname in de lange geschiedenis van de Europese Unie. Het moment om de eindbalans op te maken van de Commissie waarvan ik voorzitter ben, is nog niet gekomen.

Ik ga vandaag dus geen overzicht geven van wat wij de afgelopen vier jaar hebben gerealiseerd. Integendeel: ik ga u vertellen dat het werk de komende twaalf maanden doorgaat om onze onvolmaakte Europese Unie iedere dag verder te vervolmaken. Er is werk aan de winkel en daarover wil ik het vanmorgen hebben.

We gaan niet tevreden achteroverleunen. We gaan ons niet op de borst kloppen. Bescheidenheid en werklust: dát is de houding van deze Commissie, onze agenda voor de komende maanden. Soms grijpt de geschiedenis – in de ware zin van het woord – plotseling in het leven van een natie en blijft zij lang voelbaar. Dat geldt voor de Eerste Wereldoorlog, die ons continent in 1914 volledig verraste, zo zonnig, kalm, vredig en optimistisch was het jaar 1913.

In 1913 dachten Europeanen dat zij voorgoed in vrede zouden leven. En toch brak het jaar daarop een broederoorlog uit in Europa. Ik noem deze periode niet omdat ik zou denken dat we aan de vooravond van een nieuwe ramp staan. De Europese Unie staat garant voor vrede. Wij mogen blij zijn dat we leven in een deel van de wereld, waar vrede heerst, een continent dat vrede kent dankzij de Europese Unie.

Laten wij de Europese Unie beter respecteren, laten wij haar imago niet bezoedelen, laten wij onze manier van zijn en van leven verdedigen. Wij moeten ja zeggen tegen patriottisme dat niet tegen anderen is gericht. Wij moeten nee zeggen tegen overtrokken nationalisme dat anderen afwijst en veracht, dat verwoest, dat schuldigen wil aanwijzen in plaats van oplossingen te zoeken om beter samen te leven. Het pact dat ten grondslag ligt aan de Europese Unie – nooit meer oorlog – blijft brandend actueel. Wij moeten waakzaam zijn, ten aanzien van onszelf en de wereld om ons heen.

Hoe staat de Europese Unie er vandaag, in 2018, voor?

De val van Lehman Brothers veroorzaakte een economische en financiële crisis die ons van buitenaf overviel en vaak genadeloos toesloeg. Tien jaar later heeft Europa deze crisis grotendeels achter zich gelaten. De afgelopen 21 kwartalen is de Europese economie onafgebroken gegroeid.

De werkgelegenheid trekt aan: sinds 2014 zijn bijna 12 miljoen nieuwe banen geschapen. Twaalf miljoen banen, dat zijn meer banen dan er inwoners zijn in België. Nog nooit eerder hadden in Europa zoveel mensen – 239 miljoen mannen en vrouwen – werk. De jeugdwerkloosheid bedraagt 14,8 %, wat nog steeds te hoog is, maar het is het laagste niveau sinds 2000.

De investeringen zijn weer op peil, vooral dankzij ons Europees Fonds voor strategische investeringen, dat sommigen – hoewel het er steeds minder zijn – nog steeds het 'plan-Juncker′ noemen. Het fonds heeft 335 miljard euro aan publieke en particuliere investeringen gegenereerd en we zijn op weg naar de 400 miljard. En dan Griekenland, dat na pijnlijke jaren van ongekende sociale problemen, maar ook ongekende solidariteit, erin is geslaagd zijn programma te voltooien en nu weer op eigen benen staat. Ik prijs het Griekse volk voor zijn herculische inspanningen, die door de rest van Europa nog steeds worden onderschat. Ik heb Griekenland, zijn waardigheid en zijn rol in Europa altijd verdedigd, en er altijd voor gepleit het land binnen de eurozone te houden. Daar blijf ik trots op.

Europa heeft ook zijn positie als handelsmacht bevestigd. Deze macht op de wereldmarkt bewijst vooral dat wij onze soevereiniteit moeten delen. De Europese Unie heeft nu handelsovereenkomsten met zeventig landen over de hele wereld. Samen vertegenwoordigen we 40 % van het mondiale bbp. Dankzij deze overeenkomsten – die vaak, maar ten onrechte, worden betwist – worden de strenge Europese normen op het gebied van voedselveiligheid, arbeidsrechten, milieu en consumentenrechten naar andere delen van de wereld geëxporteerd. Lees de volledige toespraak: Staat van de Unie 2018 tijd voor Europese soevereiniteit (pdf 14 pagina’s).