Stelsel gesubsidieerde rechtsbijstand wordt vernieuwd

Rechtzoekenden die een aanvraag doen voor gesubsidieerde rechtsbijstand, krijgen te maken met verplichte selectie aan de poort. Straks moet iedereen die een toevoeging wil, zich eerst melden bij de eerstelijns rechtshulp. Daar beoordeelt een functionaris, of rechtsbijstand noodzakelijk is. Nu kan een rechtzoekende zelf bepalen, of hij voor een toevoeging naar een advocaat gaat, of eerst naar het Juridisch Loket.

De nieuwe werkwijze bevordert een eenvoudige afdoening van zaken en beperkt het aantal toevoegingen. Dit blijkt onder meer uit een brief van staatssecretaris Teeven van Veiligheid en Justitie die naar de Tweede Kamer is gestuurd.

(Foto Rijksoverheid - 2012)

Fred Teeven, (VVD) staatssecretaris van Veiligheid en Justitie

De brief bevat - op hoofdlijnen - een pakket aan maatregelen, om een kwalitatief hoogwaardig stelsel van gesubsidieerde rechtsbijstand in stand te houden en de toegang tot het recht ook in de toekomst te garanderen. De maatregelen die nodig zijn om het stelsel van gesubsidieerde rechtsbijstand te vernieuwen, leveren ook een besparing op van - in totaal - 85 miljoen euro in 2018.

De kosten van gesubsidieerde rechtsbijstand zijn de afgelopen jaren fors gestegen: van 330 miljoen euro in 2002 naar 495 miljoen euro in 2012. Deze ontwikkeling moet worden gekeerd om het stelsel te behouden. De aangekondigde maatregelen leiden naar verwachting tot ongeveer 17 procent minder toevoegingen.

Eigen verantwoordelijkheid

Advocatenbijstand wordt voortaan pas vergoed als de rechtzoekende kan aantonen, dat deze echt noodzakelijk is. Dat past bij de eigen verantwoordelijkheid die van de rechtzoekende mag worden verwacht. Dit moet onnodig procederen zoveel mogelijk voorkomen en de weg vrij maken voor effectief gebruik van alternatieve oplossingen, zoals rechtshulp via een rechtsbijstandverzekering.

Ook kan zo de schuldhulpverlening effectiever worden ingezet. Veel geschillen komen immers voort uit betalingsonmacht van de rechtzoekende. Omdat openstaande vorderingen meestal niet worden bestreden, leidt schuldhulpverlening in zulke gevallen eerder tot resultaat dan de gang naar de rechter.