Sterkste daling beschikbaar inkomen in meer dan 20 jaar

Het reëel beschikbaar inkomen van huishoudens is voor het vijfde jaar op rij gedaald. De daling in 2012 bedraagt 3,2 procent. Dit is de sterkste afname sinds het begin van de reeks in 1981. De daling is het gevolg van de afname van de werkgelegenheid, hogere afdrachten van belastingen en premies, en de inflatie.

De inflatie lag met 2,5 procent ruimschoots boven de gemiddelde stijging van de cao-lonen met 1,6 procent. Mede door deze inkomensdaling zijn ook de consumptieve bestedingen van huishoudens in 2012 met 1,4 procent gekrompen.

(Bron CBS - 2013)

Beschikbaar inkomen huishoudens vanaf 1980 t/m 2012

Het financieel vermogen van huishoudens steeg in 2012 met 127 miljard euro en kwam uit op 1,1 biljoen euro. Dit komt vooral door de forse stijging van het vermogen, dat beheerd wordt door pensioenfondsen en levensverzekeraars. Het aandelenpakket, dat huishoudens zelf beheren, steeg door aankoop en koerswinsten met 12 miljard euro. Vanwege de stagnatie op de woningmarkt en meer aflossingen op hypotheken, steeg de hypothecaire schuld met slechts 0,1 procent. In de jaren 1994-2007 groeide de hypotheekschuld nog met gemiddeld 12 procent per jaar.

De nettowinst van niet-financiële vennootschappen nam in 2012 met 4,4 miljard euro af tot 111 miljard euro. De daling komt vooral, doordat buitenlandse dochterondernemingen iets minder presteerden. De winst van buitenlandse dochters nam met 4,1 miljard af tot 35 miljard euro. De totale winst van niet-financiële vennootschappen ligt zo’n 6 miljard euro onder het niveau van vóór de kredietcrisis.

De nettowinst van financiële instellingen daalde in 2012 met 6,3 miljard euro tot 18 miljard euro. De winsten namen zowel in het binnenland als in het buitenland af. In 2007, voordat de kredietcrisis uitbrak, behaalden de financiële instellingen gezamenlijk nog een winst van 30 miljard euro.

Hiervan was meer dan de helft afkomstig van buitenlandse dochters. In 2012 daalde de winst het sterkst bij banken en overige financiële instellingen, zoals beleggingsinstellingen en financieringsmaatschappijen. De winst van verzekeraars en pensioenfondsen liep in 2012 iets op.

Overheidstekort 4,1 procent in 2012

Het tekort van de Nederlandse overheid in 2012 daalde tot 4,1 procent van het bruto binnenlands product (bbp). De overheidsschuld steeg tot 71,2 procent van het bbp. Hiermee overschrijden het tekort en de schuld al vier jaren achtereen de Europese normen. Dit blijkt uit cijfers van het CBS.

De overheidsuitgaven namen in 2012 licht toe. Zij waren 24 miljard euro hoger dan de inkomsten. De lasten in het kader van de AWBZ groeiden met bijna 3 miljard euro fors, ruim 10 procent. De uitgaven aan de basiszorgverzekering bleven daarentegen voor het eerst in jaren stabiel. Aan AOW-uitkeringen werd 1,4 miljard euro meer uitgegeven. De hogere werkloosheid leidde tot 0,8 miljard euro extra uitkeringslasten, bijna 20 procent meer dan in 2011. De overheidsinvesteringen, salarislasten en subsidies daalden, net als vorig jaar.

(Bron CBS - 2013)

Overheidstekort en schuld 1990-2012

De inkomsten van de overheid waren 5 miljard euro hoger dan vorig jaar dankzij hogere inkomsten uit loon- en inkomstenbelasting en sociale premies. Deze brachten ruim 4 miljard meer op dan in 2011. Voor een belangrijk deel kwam dit door de zorgverzekeringpremies. Verder ontving de staat ruim 2 miljard euro meer aan aardgasbaten.

De inkomsten uit de vennootschaps-belasting namen afgelopen jaar wederom af. De verlaging van de overdrachts-belasting halverwege 2011 was ook in 2012 nog zichtbaar. De ontvangsten hieruit daalden met 0,8 miljard euro. Het laatste kwartaal van 2012 namen de inkomsten sterk toe door de btw-verhoging en de invoering van een bankbelasting. Samen leverde dit de staat ongeveer 1,5 miljard euro extra op.

De overheidsschuld steeg tot 428 miljard euro eind 2012. Dit is 33 miljard euro meer dan aan het eind van 2011. De schuld steeg meer dan het tekort doordat de staat kapitaal verstrekte aan landen in nood via het Europese hulpfonds EFSF en door storting van kapitaal in het nieuwe noodfonds ESM, samen goed voor ruim 9 miljard euro. De ING betaalde in 2012 een deel van de kapitaalsteun van de staat uit 2008 terug. Met de ontvangen 1 miljard euro kon de staat de schuld verlagen.