Strijd tegen eenzaamheid in Amstelveen

'Samen is niet alleen: je staat er niet alleen voor'

De start van het project 'Lindepark' aan de Lindenlaan - Olmenlaan op woensdag 11 juli 2012 met het houten paaltje, dat met een grote hamer door wethouders Levie en Groot de grond in werd geslagen, verliep zonnig. De bouw van sociale huurappartementen, koopappartementen, koopwoningen, Thuishuis appartementen, een kinderdagverblijf en een parkeergarage is begonnen.

(Foto Amstelveenweb.com - 2012)

Wethouder John Levie slaat twee keer op de houten paal en de bouw kan beginnen. Wethouder Jan-Willem Groot helpt mee met de actie

De redactie had een openhartig gesprek met voorzitter Wim Sinnige van Stichting Thuishuis Amstelveen. Wim Sinnige vertelt over de strijd tegen eenzaamheid in Amstelveen en het allereerste Thuishuis in Nederland, dat nieuw en specifiek gebouwd wordt voor ouderen.

Thuishuis Lindepark bestaat uit 7 appartementen, waar alleenstaande ouderen een eigen woning hebben en samen gemeenschappelijke ruimten delen. Het Project beoogt echter veel meer dan deze appartementen. Het is een zorgconcept, dat bestaat uit twee onderdelen. Het eerste deel is dit Thuishuis. Eigenlijk is dit net als een studentenhuis, maar dan voor 60 plussers.

De nadruk ligt hier niet op zorg. De mensen die er komen te wonen zijn fysiek gezond, maar hebben toenemende problemen met het behouden van sociale contacten in hun omgeving. Het Thuishuis is er om op een leuke en gezellige manier oud te worden. Iedereen heeft de eigen leefruimte. Als je uit deze woonruimte komt, sta je direct in de gemeenschappelijke ruimten: woonkamer, keuken, hobby ruimte, bordes met beplanting en er is ook de logeerkamer. Er is dus privé en tegelijk wordt het samen koken, samen eten en samen plezier maken ervaren.


(Foto C. Willems - 2012)

Wim Sinnige speelt op zijn piano

Ook samen wandelen behoort tot de mogelijkheden. Op een zonnige dag kan er met het busje van het Rode Kruis gereden worden naar het strand: gezond en gezellig! Of een historische wandeling in Amsterdam: interessant en gezellig! Vrijwilligers zullen de bewoners ondersteunen indien gewenst. Verder is de logeerkamer voor gemeenschappelijk gebruik. Er is een haalbaarheidsonderzoek gedaan in onze regio in opdracht van Wooncorporatie Eigen Haard.

Wat blijkt? Er is wel behoefte aan 15 tot 20 van dit soort Thuishuizen in Amstelveen! Wim vertelt blij, dat er met Eigen Haard een samenwerkingsovereenkomst is getekend, waarbinnen is geregeld dat Thuishuis-kandidaten als eerste gegadigden voor deze appartementen worden voorgedragen. Want oudere mensen moet je niet verkassen. Ze willen over het algemeen in hun eigen buurt blijven wonen.

“Ook heel belangrijk is het tweede onderdeel van dit Project: het Thuisbezoek aan gezonde, alleen wonende oudere mensen die eenzaamheid bij zichzelf herkennen en erkennen met een klein of wellicht geen netwerk om zich heen en een smalle beurs. Eenzaamheid kan op de loer liggen na ingrijpende gebeurtenissen, zoals overlijden van een partner, een scheiding, vermindering van mobiliteit, financiële tegenslag, noem maar op. Onze vrijwilligers bezoeken deze mensen thuis en trekken bewust met ze op om hun zelfvertrouwen te vergroten, hun zelfredzaamheid te bekrachtigen en sociale contacten in de samenleving te voelen.” aldus Wim.

In Nederland zijn 1 ½ miljoen mensen zorgwekkend eenzaam, vertelt Wim. Deze mensen leven al heel lang alleen en hebben een verkleind netwerk om zich heen, waardoor isolement dreigt. Als huisarts zag hij dikwijls mensen met stemmingsveranderingen, waarbij vaak te weinig aandacht voor het echte, onderliggende probleem was. Enerzijds realiseert men zich dat, hoe meer hulp je biedt aan mensen, hoe afhankelijker ze worden, hoe minder zelfredzaam op hun oude dag.

De hulpvraag “Bent u eenzaam?” komt echter weinig tot niet aan de orde. Eenzaamheid staat vaak voor: - je bent er toch zelf bij?  Of: - het is je eigen schuld, hoor. Terwijl bij mensen die een leegte ervaren, wellicht na een ingrijpende levensgebeurtenis, het ervaren van eenzaamheid een heel logisch gevolg kan zijn. Als je de hulpvraag ‘eenzaamheid’ onderzoekt en hier tijd aan besteedt, hoeft er geen neerwaartse spiraal in gang te worden gezet, hoeft er geen depressie toe te slaan.

80% van recepten voor antidepressiva worden door huisartsen voorgeschreven. Wetenschappelijk is aannemelijk gemaakt dat eenzame mensen 5 jaar korter leven. “Dit alles te weten daagt mij uit om onze vrijwilligers goed voor te lichten. Zij krijgen te horen, dat zij geen dingen gaan doen voor mensen. Doel van de vrijwilliger is om regelmatig naar dezelfde mensen toe te gaan om het gevoel van vertrouwen en veiligheid te doen ervaren.

Samen iets doen, is niet er alleen voor staan.” Uit onderzoek door de Amstelveense welzijnsorganisaties blijkt, dat er in een wijk 40 – 60 reeds zorgwekkend geïsoleerde ouderen wonen. Helaas kan Thuishuis niets voor deze mensen betekenen, omdat hier deskundige hulp nodig is. Thuishuis is er om eenzaamheid vóór te zijn.

Thuisbezoek is voor alleenstaande ouderen die niet alleen door het leven willen gaan, maar door omstandigheden moeilijk contacten met leeftijdsgenoten onderhouden. Als ondersteuning op prijs wordt gesteld, komt de coördinator langs om te kijken of een vrijwilliger een rol kan spelen hierbij. De wensen en behoeften van de oudere staan centraal. Beoogde resultaten zijn onder meer deelname aan activiteiten in Amstelveen, grotere betrokkenheid met de buurt, meer plezier in het leven en een groter gevoel van veiligheid en geborgenheid.

Op dit moment is er contact met een 60-tal ouderen in het Keizer Karelpark, waar in de Buurtkamer op de Van der Hooplaan al diverse activiteiten worden georganiseerd. Zoals samen eten, schilderen onder leiding, nostalgische muziek, spelletjes (Halma, Rummycub, dammen etc.) en gratis boeken ruilen. Gelukkig hebben we van welzijnsorganisatie Cardanus de garantie gekregen, dat wij tot eind volgend jaar in de Buurtkamer dit kunnen organiseren. Ons logo is speciaal gemaakt om deze kleinschalige saamhorigheid te tonen: een open deur met twee mensen op weg.

Het is een stichting zonder winstoogmerk en is afhankelijk van fondsen. Drie jaar geleden begonnen met een eenmalige startsubsidie van de gemeente is het bestuur druk aan het onderhandelen, op dit moment onder andere met Stichting Theo Janssen MOC (Maatschappelijk en Ontmoetingscentrum Amstelveen) voor verdere subsidie. Ook zijn er een aantal particuliere mensen die doneren, dat is prachtig. En de vrijwilligers doneren natuurlijk hun tijd en aandacht.

Er zijn op dit moment 12 actieve vrijwilligers die speciaal zijn opgeleid door de stichting. Wim: “We zetten onze uitnodigingen uit, bijvoorbeeld via de huisartsenwachtkamers, om de juiste mensen te bereiken. Want om privacy redenen kunnen we mensen niet zelf benaderen. Op deze flyers hebben al mensen gereageerd. Ook geven wij presentaties in de woonplaats en aldus, geleidelijk aan, krijgt ons werk een goede naam. Dat is heel nodig en fijn. Oudere mensen lopen namelijk beslist niet te koop met beginnende eenzaamheid, ze willen niet lastig zijn. Iedereen die alleen woont en bij zichzelf voelt: eigenlijk ben ik best alleen, ervaart dit.”

Op een leuke manier oud worden anno 2012 heeft met eigen kracht te maken. De Wet Maatschappelijke Ondersteuning (WMO) beoogt saamhorigheid in de woonplaats te vergroten, als mensen dit zelf ook willen. Hoe gaat dat toch met die eigen kracht van ze? De vrijwilligers die thuis bezoeken afleggen, focussen zich op vaste tijden, vaste mensen, eigen wensen bespreekbaar maken, eigen talenten helder krijgen. Dat is je eigen kracht aanboren.

“Mijn ervaring is, dat mensen dit oppakken. Bijvoorbeeld mensen die graag schilderen, maar daar nooit de gelegenheid voor hadden qua tijd, ruimte of financiën, kunnen nu al in de Buurtkamer elke zondag komen schilderen of musiceren of met elkaar praten. Het opbloeien, reactiveren, leuk vinden om iets te doen, je gelukkig voelen; dáár gaat het ons om!” Wim ziet depressie in het licht van zijn artsenjaren.

“Ik heb uit mijn beroepservaring geleerd, dat depressie geen ziekte is, maar een kwestie van serieuze gevoelsstoornis. Door onbegrip en onkunde wordt vaak de verkeerde weg ingeslagen: die van de kalmeringsmiddelen. In deze drukke tijd is dit wel begrijpelijk, hoor!” Wim is ervan overtuigd dat mensen van nature communicatieve wezens zijn.

“Geluk is te vinden in communicatie. Dat is ook de reden, dat de stichting de zelfredzame mens op het oog heeft. Zijn er mensen met beginnende dementie, of psychische storingen, dan worden die doorverwezen naar deskundige hulpverleners. Natuurlijk zijn rolstoelbewoners, of bewoners met suikerziekte, of hoge bloeddruk die zelfredzaam zijn, heel welkom.”

Bij binnenkomst van het interview speelde Wim geconcentreerd op de piano. Niet alleen de sociale sfeer, ook cultuur zit hem kennelijk in de genen. Hoewel: wat een vreemd notenschrift! Als 6-jarig jongetje in Rotterdam deed hij als zoontje van een musicerende moeder mee aan een pianowedstrijd voor kinderen tot 10 jaar.

Moeder had hem les laten nemen met een pas ontwikkeld nieuw notenschrift: het klavarskribo van de heer Cor Pot. Dit eenvoudig schrift zonder kruisen, mollen en muzieksleutels is snel te leren zonder de compositie aan te tasten. Door onbegrip en vooroordeel wordt dit schrift door beroepsmusici vaak verworpen. Dat merkte Wim bij de prijsuitreiking van die pianowedstrijd, want hij won de wedstrijd glansrijk. De voorzitter prees hem om zijn talent, tot hij achter de piano keek en het notenschrift herkende als klavarskribo. Ter plekke werd ‘de kleine Wim’ de prijs weer afgenomen en kreeg hij een openbare vermaning dat dit toch echt niet was toegestaan!

Wellicht heeft deze bittere ervaring in zijn kindertijd Wim naar de studie medicijnen gedreven, anders was hij vast net als zijn moeder naar het conservatorium gegaan. Hij heeft nu weer tijd voor de piano en met een buurman uit de wijk die de klavarskribo ook machtig is, studeert hij quatre mains met een bevoegde docente die op gehoor lesgeeft. Zonder, dat zij dit muziekschrift afkeurt. Zie voor meer informatie over dit schrift: http://www.klavarskribo.nl/

Gelukkig voor het huidige Thuishuis Amstelveen, dat zijn ambitie de sociale kant opging! Zijn leven als huisarts in Amstelveen is voorbij. Maar niet zijn energie. Samen met dokter Weijtlandt heeft hij er flink aan gewerkt dat de Huisartsen Onder Een Dak (HOED) aan de Molenweg gerealiseerd is. Dit medisch centrum voldoet uitstekend. Ook is hij teamarts bij het Hockeydamesteam Amsterdam.

Was vroeger voorzitter bij de Amstelveense Hockeyvereniging Myra. En is na verkiezingen lid van de ledenraad Rabobank Amstel en Vecht. De Rabobank is begonnen met een nieuw bestuursmodel. Als coöperatieve bank is het collectief de grondslag: ‘samen bereiken we meer dan alleen’. Het doel van het nieuwe model is om een professioneel bestuur te combineren met een groep betrokken, geïnteresseerde leden.

De ledenraad is middels een verkiezing onder de leden van de bank samengesteld en denkt mee met directie en raad van commissarissen over belangrijke ontwikkelingen en activiteiten van de Rabobank Amstel en Vecht. Al met al genoeg te doen op de oude dag dus! Voelt u zich geroepen om vrijwilliger te worden? Heeft u belangstelling voor Thuishuis Amstelveen? Kijk op: www.thuishuisamstelveen.nl