Succesvolle monumentendagen in Amstelveen

De Open Monumentendag die op zaterdag 8 en zondag 9 september 2007 plaats vond was ook in Amstelveen een groot succes. Er was veel belangstelling voor het thema Moderne Monumenten (de monumenten van de 20ste eeuw).


Voor deze dag hebben de Gemeente Amstelveen met de Bibliotheek Amstelveen en de Vereniging Historisch Amstelveen een wandel- en fietsroute route opgezet. Deze wandelroute voerde onder andere door de Randwijck, want deze wijk werd tussen 1910-1950 gebouwd en paste daarom goed in het thema van de Monumentendag.


Ook kon men het voormalig treinstation in het Oude Dorp, buitenplaats Wester-Amstel en de St. Urbanuskerk in Nes aan de Amstel bekijken.


De officiële opening van de monumentendagen vond plaats voor de Banpaal aan de Amsterdamseweg, door wethouder cultuur de heer Frans Hellendall en de heer Van der Sanden van de Monumentenzorg Amsterdam. Aan de Amsterdamseweg (bij huisnr. 212) onthulden zij om 13  uur een toeristisch bord van de ANWB met uitleg over de banpaal.



(Amstelveenweb.com collectie - 2007)

Open Monumenten vlag




(Amstelveenweb.com collectie - 2007)

Wethouder Frans Hellendall vertelt over de banpaal en over de monumenten in Amstelveen




(Amstelveenweb.com collectie - 2007)

Tussen de aanwezigen stonden ook de mensen van de lokale partij BurgerBelangen




(Amstelveenweb.com collectie - 2007)

De heer Van der Sanden hield een korte, maar interessante toespraak over de monumenten in Amsterdam en Amstelveen




(Amstelveenweb.com collectie - 2007)

En het moment suprême: het bord wordt onthuld



De tekst van het bord:

In de 16de eeuw werden voor het eerst door de stad Amsterdam banpalen geplaatst om haar rechtsgebied aan te geven. Deze zandstenen banpaal op gemetselde voet is uit 1625 en geeft de grens aan die niet mocht worden overschreden door uit Amsterdam verbannen personen. Van de zes banpalen die er rond Amsterdam stonden zijn er nog drie over. De andere twee staan aan de Amsteldijk Noord bij nr. 65 en in het oude dorp Sloten. Deze banpaal was oorspronkelijk geplaatst naast het toegangshek van de voormalige buitenplaats 'Elsrijk'.

Op de paal staat bovenaan het wapen van Amsterdam met de keizerskroon en eronder.-

TERMINUS PRO SCRIPTIONS Uijtterste palen Der ballingen

(Rijksmonument 8140 bij besluit van 30 juni 1969 van de minister van Cultuur. Recreatie en Maatschappelijk Werk)


Toespraak wethouder cultuur de heer Frans Hellendall:

Dames en Heren,

Welkom op deze 21ste viering van de landelijke monumentendag, die als thema heeft 'moderne monumenten, van 1900-1965'. Vandaag besteden wij echter extra aandacht aan deze prachtige banpaal, die al weer een stukje ouder is. Bijzonder is dat dit monument eigendom is van de gemeente Amsterdam, maar op Amstelveens grondgebied staat.

Oorspronkelijk waren er banpalen op zes plaatsen, alle in een cirkel op een mijl afstand van Amsterdam, bij de belangrijkste invalswegen. Het woord mijlpaal herinnert daar nog aan. Van die oorspronkelijke zes banpalen zijn er nog drie over, waarvan een in Sloten uit 1794 en twee in Amstelveen uit 1625. De andere Amstelveense banpaal staat langs de Amstel.


(Amstelveenweb.com collectie - 2007)

Het voormalig station in het Oude-Dorp is een monument, lees aldaar.


Men kon al voor relatief kleine vergrijpen verbannen worden. Zo werd in 1525 een vrouw verbannen vanwege schelden op straat. Zij mocht twee jaar de stad niet in. In huidige tijden wordt minder ingrijpend opgetreden bij beledigingen van prominenten of medeburgers.

Amsterdams beroemdste banneling, Spinoza, hoefde zich trouwens niets aan te trekken van deze banpalen. Hij is in de ban gedaan door de Joodse gemeenschap, niet door het gemeentebestuur. Na zijn verbanning is hij dan ook nog een paar jaar in Amsterdam blijven wonen.

Vorig jaar hadden wij speciale aandacht voor de historische tramlijn en de daaraan gelegen stationsgebouwen, dit jaar aan de banpalen. Het is een teken dat het monumentenbeleid in de gemeente Amstelveen nu volop in beweging is.

Zo kende Amstelveen tot voor kort slechts 8 gemeentelijke monumenten. Dat aantal is recent verdrievoudigd tot 25. Dat is nog altijd bescheiden, het is bijvoorbeeld nog altijd minder dat het aantal Rijksmonumenten binnen de gemeente, dat zijn er namelijk 34. Maar ik beloof u dat deze achterstand zal worden ingelopen. Uiteindelijk is het de bedoeling dat Amstelveen eind volgend jaar over enkele honderden monumenten zal beschikken.

De monumentencommissie is druk bezig met de beoordelingen. Ook in Amstelveen is er heel veel dat het behouden waard is: langs de Amstel, in het oude dorp, kerken en boerderijen. De vergrote aandacht voor ons verleden komt ook tot uiting in de toegenomen aandacht die de gemeente geeft aan de landelijke monumentendag.

Dit jaar is er een folder uitgegeven met twee wandelroutes, er is een historische kennisquiz op de gemeente website en er zijn twee fotowedstrijden, voor volwassenen en voor jeugd. En er doen meer monumenten mee met een openstelling. Ik noem u het voormalig station aan de Stationstraat 28, de St. Urbanuskerk in Nes aan de Amstel, en de buitenplaats Wester-Amstel, waar momenteel trouwens ook een tentoonstelling van aquarellen en beelden te zien is. Daarnaast nemen diverse etablissementen in het Amstelveense gedeelte van Ouderkerk deel, normaliter vooral bekend om de horeca. Van deze gebouwen mogen wij vooral van de prachtige gevels genieten.

Wij hopen de komende jaren nog veel meer eigenaren van monumentale panden en enthousiasmeren om te participeren aan de Open Monumentendag. Hierbij wil ik allen die hard hebben gewerkt om deze Open Monumentendag tot een succes te maken hartelijk danken.

Onze eerste monumentenwandelroute folder heeft als titel 'Bewonder monumentaal Amstelveen'. Daartoe nodig ik u graag uit. De routes laten zien hoe veel moois er is in Amstelveen. De combinatie 'oud' en 'mooi' nodigt uit tot onthaasten en genieten. Ik wens u nog een heel aangename monumentendag toe.

Dank u wel.

(Amstelveenweb.com collectie - 2007)

De St.Urbanuskerk in Nes aan de Amstel
stond open voor het publiek



(Amstelveenweb.com collectie - 2007)

Olof Vugs speelde op het pas gerestaureerde orgel



(Amstelveenweb.com collectie - 2007)

Het beroemde orgel van Adema




(Amstelveenweb.com collectie - 2007)

Iedereen kon in de toren van de Urbanuskerk klimmen, hetgeen niet zo makkelijk was. Het was de moeite van de klim waard, want het uitzicht was prachtig.



(Amstelveenweb.com collectie - 2007)

Margreet Kolkman voor haar aquarel schilderijen, tentoongesteld in buitenplaats Wester-Amstel



(Amstelveenweb.com collectie - 2007)

Een schilderij van Margreet Kolkman



(Amstelveenweb.com collectie - 2007)

Aan de muur van Wester-Amstel zijn twee nieuwe lantaarnlampen van Jan van der Heyden aangebracht. In 1663 construeerde hij dit type lantaarns.

Oorspronkelijk waren de lantaarns gemaakt voor olieverlichting, een combinatie van raap- en lijnolie. Dit model werd rond 1670 gekocht voor Amsterdam. Het nachtleven kwam op gang, want er was licht in de straten en er verdronken minder mensen in de grachten.