Top EU Westelijke Balkan in Tirana

Op 6 december 2022 werd in Tirana in het hoofdstad van Albanië is de allereerste top tussen de EU en de Westelijke Balkan die in de regio zelf plaatsvond. Tijdens de top werd het cruciale belang van het strategisch partnerschap tussen de EU en de Westelijke Balkan, een regio met een duidelijk EU-perspectief, kracht bijgezet.

Opmerkingen van voorzitter Charles Michel na de top EU-Westelijke Balkan in Tirana: 'Hallo allemaal. Om te beginnen wil ik premier Edi Rama hartelijk bedanken voor de warme gastvrijheid. Deze ontmoeting is historisch. Dit is een bijeenkomst, waarin we geschiedenis schrijven, omdat deze voor het eerst plaatsvindt in de Westelijke Balkan. Voor het eerst zitten de leiders van de Europese Unie en de leiders van de Westelijke Balkan rond dezelfde tafel, in navolging van eerdere ontmoetingen die plaatsvonden in Brdo, Slovenië, maar ook van ontmoetingen die enkele maanden geleden plaatsvonden in Brussel op de top van juli.

Deze bijeenkomst, met de verklaring die ons werk vergezelt, is belangrijk omdat het concrete toezeggingen inhoudt en extra stappen markeert op de weg naar integratie. Ik zeg het vaak, ik ben blij en ik voel een zekere emotie om het hier op een plechtige manier te zeggen, vanaf dit podium, in Tirana: ik ben er vast van overtuigd dat de toekomst van onze kinderen zekerder en welvarender zal zijn met de westerse Balkan binnen de Europese Unie. En het is deze gemeenschappelijke overtuiging die ons samenbrengt om, door middel van concrete en tastbare projecten, deze toenadering van het integratieproces te bevorderen.

Verschillende elementen: we hebben allemaal onze plicht te vervullen; aan de ene kant is er de wens dat de hervormingsinspanningen op het gebied van de rechtsstaat, de onafhankelijkheid van de rechterlijke macht, de strijd tegen corruptie vorderen, en aan de andere kant is er de wens dat de Europese Unie kan consolideren en haar vermogen versterken om onze interne markt op een zeer tastbare manier dichter bij de Westelijke Balkan te brengen.

Dit is bijvoorbeeld de betekenis van deze roamingovereenkomst die werd afgesloten. Het is een stap voorwaarts die een vervolg is op deze Brdo-ontmoeting waar het idee was ontkiemd en het mogelijk maakte om stappen voorwaarts te zetten. En concreet zal dit ervoor zorgen dat we vanaf volgend jaar en tegen 2027 de roamingtarieven geleidelijk kunnen verlagen en praktisch kunnen afschaffen, wat een blijk is van een concreet positief engagement voor bedrijven, voor contacten tussen burgers, maar ook voor de ontwikkeling van het toerisme in de westelijke Balkanregio. Tot slot wordt er ook concrete vooruitgang geboekt om gezamenlijk de negatieve gevolgen van deze ongerechtvaardigde en niet uitgelokte oorlog van Rusland tegen Oekraïne op zich te nemen. Deze oorlog heeft ernstige en ernstige gevolgen op het gebied van energie, voedselzekerheid en economische gevolgen.

En daarom is het zo belangrijk om enkele tastbare beslissingen te nemen en een belangrijk financieel pakket te mobiliseren om de Westelijke Balkan te ondersteunen en te helpen bij het tegengaan van de negatieve gevolgen van deze oorlog die Rusland tegen Oekraïne is begonnen.

Tot slot wil ik nog iets zeggen over migratie. We weten dat migratie altijd een gevoelig en moeilijk onderwerp is, een moeilijke uitdaging. En we weten dat we de afgelopen weken en de afgelopen maanden opnieuw met moeilijkheden en een toename van het aantal zijn geconfronteerd. Daarom is deze concrete en operationele samenwerking met de Westelijke Balkan voor ons allemaal van fundamenteel belang. En ik wil mijn dankbaarheid uiten omdat we de afgelopen dagen enige vooruitgang hebben kunnen boeken door het visumbeleid op elkaar af te stemmen, wat een concrete stap in de goede richting is.

We weten dat er in de komende dagen en weken enkele aanvullende beslissingen nodig zullen zijn, maar we zijn optimistisch en hebben er alle vertrouwen in dat we enige vooruitgang kunnen boeken en deze situatie samen kunnen oplossen.

We zijn duidelijk helder. Het moment waarop we leven voor onze generaties zijn momenten van klimatologische en digitale omwentelingen waaraan deze COVID-19-crisis is toegevoegd die ons allemaal heeft getroffen. En dan deze oorlog die een geopolitieke transitie in gang zet. En de keuze die voor ons ligt is in welke samenleving we morgen willen leven. Willen we vrijheid? Willen we democratische principes die de waardigheid van ieder mens garanderen of willen we een ander model? Ik ben er volledig van overtuigd dat de keuze heel duidelijk is: we willen samen in dezelfde richting kijken om een Europese Unie op te bouwen die solide, stabiel en welvarend is, verankerd in de waarden die we delen.

Dank U!'

Lees ook de Top EU-Westelijke Balkan Verklaring van Tirana (pdf 12 pagina’s), 6 december 2022. De verklaring bevestigt de ondubbelzinnige steun van de EU voor het Europees perspectief van de Westelijke Balkan.

De Europese Unie bevestigt haar volledige en ondubbelzinnige steun voor het perspectief voor EU-lidmaatschap van de Westelijke Balkan en roept op tot versnelling van het toetredingsproces, op basis van geloofwaardige hervormingen door de partners, eerlijke en strikte voorwaarden en het beginsel van eigen verdiensten.



Verklaring van Tirana. De leiders van de EU verwelkomen de vastbeslotenheid van de partners van de Westelijke Balkan om de Europese kernwaarden en -beginselen te handhaven conform het internationaal recht. De leiders herinneren eraan dat het belangrijk is de hervormingen voort te zetten, onder meer op het gebied van de rechtsstaat, en dan met name de hervormingen die verband houden met de onafhankelijkheid en de werking van de rechterlijke macht en met de bestrijding van corruptie en georganiseerde criminaliteit.

De Russische aanvalsoorlog tegen Oekraïne. De leiders hadden het over samenwerking om gezamenlijke problemen als gevolg van de Russische aanvalsoorlog tegen Oekraïne het hoofd te bieden. Rusland is als enige verantwoordelijk is voor de huidige energiecrisis en economische crisis. De EU zal de partners van de Westelijke Balkan blijven steunen bij het aanpakken van de negatieve gevolgen voor hun economieën en samenlevingen.

Het nieuwe EU-energiesteunpakket zal de Westelijke Balkan helpen:

-de gevolgen van de energiecrisis te verzachten, met specifieke steun voor kwetsbare gezinnen en kleine en middelgrote ondernemingen (kmo's)

-vaart te zetten achter de energietransitie en energie­onafhankelijkheid, met name dankzij het REPower EU-plan

De EU-leiders herinneren in de verklaring aan hun besluit om de gemeenschappelijke aankopen van gas, lng en waterstof open te stellen voor de partners van de Westelijke Balkan en moedigen hen aan gebruik te maken van dit platform.

De leiders dringen er bij de partners van de Westelijke Balkan ook op aan snelle en aanhoudende vooruitgang te boeken voor volledige aansluiting bij het gemeenschappelijk buitenlands en veiligheidsbeleid (GBVB) van de EU, en om dienovereenkomstig te handelen, onder meer met betrekking tot beperkende maatregelen van de EU.