Veel slachtoffers seksueel grensoverschrijdend gedrag in Nederland

Ruim 1,7 miljoen mensen van 16 jaar of ouder kregen in 2024 te maken met seksueel grensoverschrijdend gedrag in Nederland. Dat zijn er minder dan in 2022, maar ongeveer evenveel als in 2020. Bijna 1,3 miljoen 16-plussers waren naar eigen zeggen slachtoffer van huiselijk geweld. Dat aantal is vergelijkbaar met 2022.

Dit blijkt uit nieuwe cijfers afkomstig uit de Prevalentiemonitor Huiselijk Geweld en Seksueel Grensoverschrijdend gedrag van het Centraal Bureau voor de Statistiek (CBS) en het Wetenschappelijk Onderzoek- en Datacentrum (WODC). Dit is een internetenquête waaraan ruim 25.000 mensen van 16 jaar of ouder deelnamen.

In 2020 gaf 11 % van de mensen van 16 jaar of ouder aan slachtoffer te zijn geweest van seksueel grensoverschrijdend gedrag in de 12 maanden voorafgaand aan het onderzoek. In 2022 nam dit toe tot 13 %, in 2024 was het met 12 % (ruim 1,7 miljoen) weer vergelijkbaar met 2020.

Van de verschillende uiteenlopende vormen van seksueel grensoverschrijdend gedrag gaven 16-plussers in 2024 het vaakst aan slachtoffer te zijn geweest van offline seksuele intimidatie (8 %, bijna 1,2 miljoen). Van online seksuele intimidatie werd 5 % slachtoffer (ruim 760.00016-plussers), en van fysiek seksueel geweld 4 % (ruim 520.000). Alleen het percentage slachtoffers van offline seksuele intimidatie was in 2024 hoger dan in 2020; ook in 2022 nam dit al toe. 1,3 miljoen mensen (9 %) gaven aan slachtoffer te zijn geweest van huiselijk geweld, vergelijkbaar met de jaren voor 2024.

(Bron CBS - 2024)

Slachtoffers seksueel grensoverschrijdend met ervaren problemen in 2024
(Bi-plus) vrouwen en NBGQ personen vaakst slachtoffer. Als het gaat om genderidentiteit gaven personen die zich als vrouw identificeren meer dan twee keer zo vaak aan slachtoffer te zijn geweest van seksueel grensoverschrijdend gedrag dan personen die zich als man identificeren: 16 tegen 7 %. Van degenen die zichzelf als non-binair of genderqueer (NBGQ) beschouwen, had 31 % met dit gedrag te maken en 26 % met huiselijk geweld. Het gaat dan om mensen die zichzelf niet eenduidig zien als man of vrouw.

Naar seksuele oriëntatie gaven bi-plus vrouwen (vrouwen die zich aangetrokken voelen tot meer dan één gender) het vaakst aan (34 %) slachtoffer te zijn geweest van seksueel grensoverschrijdend gedrag. Ook gaven zij relatief vaak aan met huiselijk geweld te maken hebben gehad. Heteroseksuele mannen hadden met 6 à 7 % het minst vaak te maken met grensoverschrijdend gedrag en huiselijk geweld.

Jongeren hadden vaker dan ouderen te maken met seksueel grensoverschrijdend gedrag of huiselijk geweld. Waar 16- tot 18-jarigen en 18- tot 24-jarigen met respectievelijk 25 en 30 % relatief vaak slachtoffer waren van seksueel grensoverschrijdend gedrag, was dat onder 65-plussers minder vaak het geval (3 %). Daarnaast was 24 % van de 16- tot 18-jarigen slachtoffer van huiselijk geweld, en 19 % van de 18- tot 24-jarigen. Onder 65-plussers was dat 2 %.

Slachtoffers ervaren met name psychische problemen. Slachtoffers van huiselijk geweld ondervonden vaak problemen als gevolg van wat ze hadden meegemaakt. Met name 16-plussers die door hun ex-partner werden gestalkt: 67 % van hen had problemen. Van de slachtoffers van psychisch geweld in de huiselijk kring was dat 64 %, en van de slachtoffers van fysiek geweld in huiselijke kring gaf 49 % dat aan. Psychische problemen komen het meest voor bij huiselijk geweld. Daarnaast worden ook relatieproblemen, lichamelijke problemen en familieproblemen relatief vaak door slachtoffers genoemd.

Slachtoffers van seksueel grensoverschrijdend gedrag noemen psychische problemen het vaakst, maar ook seksuele problemen en relatieproblemen worden relatief vaak genoemd. Van de slachtoffers van fysiek seksueel geweld, offline seksuele intimidatie, en online seksuele intimidatie gaf respectievelijk 32, 24, en 20 % aan problemen te hebben ervaren. Fysiek seksueel geweld komt voor in verschillende vormen, zoals ongewenst op een seksuele manier aanraken, ongewenst zoenen, of ongewenste seksuele handelingen. Bij gevallen waar het ongewenste seksuele handelingen betreft, gaf 66 % van de slachtoffers aan problemen te ervaren.