Verklaring van Von der Leyen voorzitter EU Commissie na de top EU-Westelijke Balkan

Ursula von der Leyen, voorzitter van de Europese Commissie bezocht Slovenië op 6 oktober 2021. De top EU‑Westelijke Balkan, die door het Sloveense voorzitterschap van de Raad in Brdo pri Kranju werd georganiseerd, bracht de leiders samen van: de EU-lidstaten, de 6 partners van de Westelijke Balkan: Albanië, Bosnië en Herzegovina, Servië, Montenegro, de Republiek Noord‑Macedonië en Kosovo. Charles Michel, voorzitter van de Europese Raad, zat de top voor. Voorzitter Michel en Ursula von der Leyen, voorzitter van de Europese Commissie, vertegenwoordigden de EU.

De Westelijke Balkan is dankzij het nauwe en effectieve partnerschap met de EU dicht betrokken bij een reeks EU-initiatieven ter bestrijding van de pandemie. De toegang van de partners tot vaccins, diagnostiek en behandelingen zal verder worden verbeterd. De EU-leiders willen alle partners van de Westelijke Balkan helpen om tegen eind 2021 een vaccinatiegraad te bereiken die vergelijkbaar is met het EU-gemiddelde. In de aanloop naar de top hadden de EU en de lidstaten al 2,9 miljoen vaccindoses aan de regio geleverd, bovenop de steun voor de gezondheidszorg en de sociaal-economische steun – goed voor een ongezien totaalbedrag van € 3,3 miljard.

Toespraak van Ursula von der Leyen, voorzitter van de Europese Commissie: 'Ik dank u hartelijk, allereerst wil ook ik premier Janša feliciteren met deze succesvolle top. En ik dank u hartelijk voor de uitstekende organisatie en gastvrijheid die we hier hebben gehad. Laat ik eerst even stilstaan bij de top van de Westelijke Balkan.

(Foto © EU/Christophe Licoppe - 2021)

Ursula von der Leyen, voorzitter van de Europese Commissie

De boodschap van de Commissie is heel duidelijk: in de eerste plaats maakt de Westelijke Balkan deel uit van hetzelfde Europa als de Europese Unie. We delen dezelfde geschiedenis, we hebben dezelfde belangen, dezelfde waarden en, daar ben ik diep van overtuigd, ook dezelfde bestemming. De Europese Unie is niet compleet zonder de Westelijke Balkan. Mijn Commissie zal dan ook haar uiterste best blijven doen om het uitbreidingsproces en de integratie van de regio in de EU te bevorderen. Wij willen de Westelijke Balkan in de Europese Unie. Er kan geen twijfel over bestaan dat ons doel de uitbreiding is.

Mijn tweede boodschap vandaag (6 oktober 2021) was dat het economisch en investeringsplan de kern vormt van ons engagement met de regio. Met 9 miljard euro aan subsidies die op tafel worden gelegd, kunnen we tot 30 miljard euro voor de regio vrijmaken. Het economisch en investeringsplan gaat vergezeld van het proces van Berlijn en is van cruciaal belang voor de ontwikkeling en de diepere integratie van de gemeenschappelijke regionale markt. De marktintegratie zal voor de Westelijke Balkan even gunstig zijn als de interne markt is voor de Europese Unie. Daarom richten wij ons nu op de ontwikkeling van deze gemeenschappelijke regionale markt.

Vorige week was ik op reis naar de zes landen van de Westelijke Balkan. En naast de discussies over de onderwerpen die ik zojuist noemde, voelde ik ook het ongeduld en deels de frustratie van de mensen over de lange duur van het proces om tot de Europese Unie toe te treden. En ik heb daar begrip voor. Dus wat is de weg vooruit, op basis hiervan?



Wat de hervormingen betreft, is het duidelijk dat onze partners in de Westelijke Balkan belangrijke hervormingen doorvoeren. Ik zeg niet dat ze er al zijn, maar er is duidelijk veel vooruitgang zichtbaar. Als je door de tijd heen kijkt, is er veel ten goede veranderd. En nu is het zaak koers te houden op belangrijke gebieden als justitie, de bestrijding van corruptie en georganiseerde misdaad, mediavrijheid en economische hervormingen.

Maar in de tussentijd moet de Europese Unie ook resultaten boeken. Met name het uitblijven van een besluit over het openen van onderhandelingen met Noord-Macedonië en Albanië brengt onze positie en onze invloed in de regio in gevaar. Daarom was het vandaag, in de loop van de dag, zeer belangrijk om vooruitgang te boeken in dit proces, om dit proces te verduidelijken.

De Commissie werkt intensief aan het vinden van de belangrijkste punten in de bilaterale kwesties tussen Bulgarije en Noord-Macedonië - het gaat om 5+1 - en ervoor te zorgen dat deze in een routekaart worden opgenomen, zodat er een zeer praktische stap voorwaarts wordt gezet om de problemen op te lossen. Wij hebben tijdens de Top besproken dat de dialoog, de bereidheid om problemen op te lossen en het vermogen om moeilijke en problematische kwesties aan te pakken, de kern vormen van waar het in de Europese Unie om draait. Als je kijkt naar onze meer dan 70-jarige geschiedenis, is dat de manier waarop we de Europese Unie hebben opgebouwd. Ik heb er dan ook alle vertrouwen in dat wij in staat zijn deze problemen op te lossen.

Belangrijk is ook het praktische werk op het terrein. Als we bijvoorbeeld kijken naar het overwinnen van de pandemie: We hebben 3,3 miljard euro aan de regio verstrekt om de noodsituatie van de crisis aan te pakken. We hebben 2,9 miljoen doses vaccin gedoneerd. En we hebben bewezen dat we in deze crisis de meest betrouwbare partner van de Westelijke Balkan waren. En we zullen ook in de komende jaren en decennia de meest betrouwbare partner blijven.

Zoals ik al zei, hebben we 9 miljard euro op tafel gelegd voor het economisch en investeringsplan. Dit kan een spelbreker zijn. Om u zeer praktische voorbeelden te geven: Servië helpen het afvalwaterbeheer te verbeteren, zodat de Donau schoon wordt tot aan de Zwarte Zee. Of we hebben met Bosnië en Herzegovina gesproken over het feit dat zij hun kolengestookte elektriciteitscentrales geleidelijk willen afschaffen en vervangen door schone alternatieven - dit zou een onderdeel van de investering kunnen zijn. Of verbetering van de spoor- en wegverbindingen in de hele regio, waardoor Griekenland ook beter met de rest van de Europese Unie wordt verbonden. Om maar een paar onderwerpen te noemen.

Wij hebben een actieplan opgesteld voor de groene agenda voor de Westelijke Balkan. Wij lanceren een innovatieagenda om de innovatie in het gebied te helpen bevorderen. En we hebben overeenstemming bereikt over een routekaart om de roamingtarieven tussen de Europese Unie en de Westelijke Balkan te verlagen.

Tot slot was het akkoord dat Kosovo en Servië vorige week hebben bereikt over de spanningen rond de kentekenplaten - een akkoord dat door de Europese Unie werd vergemakkelijkt - ook een uitstekend signaal aan de regio dat het mogelijk is om, door aan de onderhandelingstafel te gaan zitten en de bereidheid te tonen om oplossingen te vinden, dat we zelfs in zeer moeilijke situaties in staat zijn om die oplossingen te vinden en vooruit te komen. En ik denk dat als u kijkt naar onze verklaring van vandaag, dat die een zeer duidelijke verklaring is dat onze inzet voor de uitbreiding in de allereerste alinea staat, waaruit onze bereidheid blijkt om hier vooruitgang te boeken.

Dank u.'