Viering van 20 jaar uitbreiding van de EU

Op 24 april 2024 vierden vertegenwoordigers van de EU en de lidstaten, en jongeren die in 2004 geboren zijn, 20 jaar uitbreiding van de EU. Voorzitter Von der Leyen benadrukte de vele voordelen die het EU-lidmaatschap voor de toen nieuwe lidstaten met zich meebracht, terwijl hij ook de vele voordelen onderstreepte die de Unie zelf uit deze uitbreiding trok- meldt de Europese Commissie.

Op 1 mei 2004 zijn Cyprus, Tsjechië, Estland, Litouwen, Letland, Hongarije, Malta, Polen, Slowakije en Slovenië allemaal tot de EU toegetreden. In haar toespraak beschreef president Ursula von der Leyen deze belangrijke dag als de vervulling van de belofte van Europa. Sinds de toetreding zijn de economieën van de toenmalige nieuwe lidstaten enorm gegroeid, is hun landbouwproductie verdrievoudigd en is hun werkloosheidscijfer gehalveerd.

Dit voordeel was allesbehalve eenzijdig. Tegelijkertijd hebben “mensen en bedrijven in heel Europa nieuwe kansen gekregen om te studeren en te werken, te exporteren en te investeren in een bredere Unie”, dankzij de nieuwe leden die zich in 2004 bij de Europese familie hebben aangesloten, wat ook de reactie van Europa op de geopolitieke gevolgen heeft versterkt. Uitdagingen, waarmee we worden geconfronteerd.

Voorzitter Von der Leyen prees ook haar voorganger, voormalig voorzitter Prodi, met zijn visie dat de uitbreiding van 2004 niet de laatste zou zijn. Ze benadrukte dat “sindsdien nog drie landen zich bij onze Unie hebben aangesloten” en dat “vandaag de wens om Europa te verenigen en onze Unie te voltooien belangrijker is dan ooit tevoren”. “De Westelijke Balkan komt steeds dichter bij ons. We hebben het historische besluit genomen om onderhandelingen te starten met Oekraïne en Moldavië, terwijl de Georgische bevolking geen geheim maakt van hun Europese dromen”, vervolgde de president.

De Russische agressieoorlog tegen Oekraïne heeft verder een nieuw gevoel van urgentie gecreëerd om onze Europese familie te verenigen. De militaire hulp van de Verenigde Staten en de Europese Unie “is een aanmoediging voor ons om nog meer te doen”. “Als Europa de toekomst wil winnen – net zoals 20 jaar geleden – moet Oekraïne winnen”, onderstreepte ze. In de geest van deze 20ste verjaardag van de uitbreiding van 2004 riep president Von der Leyen de EU op om “ambitieus te blijven op het gebied van uitbreiding en hervormingen. Zo maken we die Europese belofte opnieuw waar.”

Toespraak van voorzitter Von der Leyen tijdens de formele vergadering van het Europees Parlement ter gelegenheid van de 20ste verjaardag van de uitbreiding van de EU in 2004:

Dank u, mevrouw de Voorzitter, beste Roberta, Excellenties, Geachte leden, Dames en heren! Toen op 1 mei 2004 de klok middernacht sloeg, barstte een heel continent los in feeststemming. De vlammen van vreugdevuren verlichtten de nacht in de Baltische staten. Duizend vuurwerk kleurde de zee rond Malta en Cyprus, en de meren van Slovenië, en de Ode aan de Vreugde weergalmde in de steden van Midden- en Oost-Europa, voorheen aan de andere kant van het IJzeren Gordijn. Het was niet alleen de geboorte van een grotere Unie; het was de geboorte van een nieuw tijdperk. Het was een avond van belofte, omdat Europa een belofte is: de belofte dat alle Europeanen meester over hun eigen lot kunnen zijn. De belofte van vrijheid en stabiliteit, vrede en welvaart. En in de 20 jaar die volgden is deze belofte in vervulling gegaan.

Onze mede-Europeanen in de toenmalige nieuwe lidstaten hebben hun landen zien transformeren. Jullie economieën zijn enorm gegroeid. Jullie landbouwproductie is verdrievoudigd. Uw werkloosheidscijfers zijn gehalveerd. De kracht van Europa heeft, samen met uw vindingrijkheid, een waar economisch wonder naar al uw landen gebracht. Op zoveel verschillende manieren heeft Europa u sterker gemaakt. Maar jullie hebben Europa ook zoveel sterker gemaakt. Mensen en bedrijven in heel Europa hebben nieuwe kansen gekregen om te studeren en te werken, te exporteren en te investeren in een bredere Unie. U hebt ons antwoord versterkt op de geopolitieke uitdagingen waarmee we worden geconfronteerd, van de vastberaden steun van onze oostelijke leden aan Oekraïne tot het leiderschap van Cyprus bij het openen van een maritieme corridor voor hulp aan Gaza. Dankzij u is de stem van Europa op het wereldtoneel veel krachtiger.

Lieve vrienden, op 1 mei 2004 heeft mijn voorganger, voorzitter Prodi, die hier vandaag aanwezig is, profetische woorden uitgesproken. U, voorzitter Prodi, heeft gezegd: “De uitbreiding van vandaag is de vijfde en grootste in de geschiedenis van de Unie, en het zal niet de laatste zijn.” Je had zo gelijk. Sindsdien zijn nog drie landen tot onze Unie toegetreden. En vandaag de dag is de wens om Europa te verenigen en onze Unie te voltooien belangrijker dan ooit tevoren. De Westelijke Balkan komt steeds dichter bij ons. Wij hebben het historische besluit genomen om onderhandelingen te starten met Oekraïne en Moldavië, terwijl de Georgische bevolking geen geheim maakt van hun Europese dromen.

Geachte leden, het is terecht dat we uitkijken naar de toekomstige uitbreiding, nu we het succes van de afgelopen 20 jaar vieren. Maar tegelijkertijd is het vandaag mijn plicht om een zeer krachtige boodschap uit te dragen over de toekomst van onze Unie. Want wat er in Oekraïne gebeurt, zal de toekomst van onze Unie voor altijd bepalen. We kunnen niet over het hoofd zien en we kunnen niet genoeg benadrukken dat Rusland niet alleen een existentiële bedreiging vormt voor Oekraïne, maar ook voor Europa. Een overwinning van Poetin zou niet alleen de kaart veranderen, het zou niet alleen het gezicht van de Oekraïense natie maskeren, maar ook de loop van de Europese geschiedenis veranderen. Onze Unie zou nooit meer dezelfde zijn. En Oekraïne draagt die zware last voor ons allemaal op zijn schouders en betaalt daarvoor elke dag de ultieme prijs. We hebben de verwoestende aanvallen op de Oekraïense infrastructuur en de moeilijke dagen op het slagveld gezien. Mijn vrienden, er is maar één manier om dit onder ogen te zien. Er is maar één taal die Poetin verstaat. En dat is: Oekraïne voorzien van middelen om zichzelf te verdedigen.

Poetin geloofde dat we niet zouden opkomen voor democratie en onafhankelijkheid in Oekraïne. Hij was fout. Poetin geloofde dat de Amerikaanse militaire steun het Amerikaanse Congres niet zou passeren. Hij had het weer mis. De militaire hulp van de Verenigde Staten en onze hulp van de Europese Unie zijn voor ons een aanmoediging om nog meer te doen. En daar moeten we heel duidelijk over zijn. Als Europa de toekomst wil winnen – net zoals 20  jaar geleden – moet Oekraïne winnen.

Geachte leden, Excellenties, Oekraïne heeft zijn Europese keuze gemaakt, en u weet wat dit betekent. En we hebben onze Oekraïense keuze gemaakt. Net zoals we onze keuze al die jaren geleden hebben gemaakt, toen we zoveel landen in onze Unie verwelkomden. De beslissingen die we in de jaren 90 en 2000 samen hebben genomen, hebben geleid tot die heel bijzondere Dag van Welkom in Phoenix Park in Ierland. Het leidde tot een van de grote Europese succesverhalen. En de beslissingen die we de komende dagen, weken en maanden zullen nemen, zullen beslissen wie de toekomst van Europa wint. Laten we dus samen verenigd blijven. Laten we sterk blijven tegenover Oekraïne. En laten we ambitieus blijven wat betreft uitbreiding en hervormingen. Zo kunnen we die Europese belofte opnieuw waarmaken – net als 20 jaar geleden. Lang leve de generatie van 2004. Lang leve Europa!