Von der Leyen roept op tot een meer vastberaden Europa

Ursula von der Leyen voorzitter van de Europese Commissie woonde de jaarlijkse veiligheidsconferentie van München bij op 14 februari 2025 en hield een keynote speech, waarin ze een wereld beschreef met concurrerende visies en een meer transactionele benadering van mondiale aangelegenheden. Ze benadrukte dat Europa moet veranderen om te kunnen floreren in deze nieuwe realiteit.

Zoals de acties van de Commissie in de eerste weken van haar nieuwe mandaat hebben laten zien, is de EU vastbesloten om sterker, concurrerender en beter in staat om zichzelf te verdedigen te worden: "We weten dat een sterker Europa beter is voor ons allemaal. Een sterker Europa werkt samen met de Verenigde Staten om de bedreigingen die we als partners gemeen hebben, af te schrikken", zei de president.

Precies in die zin deed ze een oproep om handelsoorlogen te vermijden die alleen burgers aan beide kanten van de Atlantische Oceaan zouden treffen, door te zeggen: "Tarieven werken als een belasting. Ze veroorzaken inflatie. De zwaarst getroffenen zijn onvermijdelijk werknemers, bedrijven en de middenklasse. Aan beide kanten van de Atlantische Oceaan. En we weten hoe snel tarieven essentiële transatlantische toeleveringsketens kunnen beïnvloeden. We geloven niet dat dit goed zakendoen is. En we willen een wereldwijde race to the bottom vermijden."

Desalniettemin maakte president Von der Leyen duidelijk dat de EU, als een van de grootste markten ter wereld, zal reageren op ongerechtvaardigde tarieven en zich zal richten op het beschermen van haar economische belangen, evenals haar werknemers, bedrijven en consumenten.

De veiligheid van Oekraïne en Europa bereiken. In haar toespraak sprak de president over de oorlog in Oekraïne. Ze herinnerde eraan dat niemand meer vrede wil dan de Oekraïners en ze prees de aanpak van president Volodymyr Zelenskij om voortdurend te werken aan vrede.

Ze contrasteerde het met de aanpak van Vladimir Poetin: "President Poetin zegt dat hij bereid is om te ontmoeten, maar op welke voorwaarden? Het is aan hem om te laten zien dat hij er niet in geïnteresseerd is om deze oorlog te verlengen. Het is aan hem om te laten zien dat hij zijn ambitie om Oekraïne te vernietigen heeft opgegeven," zei ze.

Ze waarschuwde met name dat een mislukt Oekraïne Europa zou verzwakken en ook de Verenigde Staten zou verzwakken, terwijl ze ook autoritaire leiders over de hele wereld aanmoedigt die nauwlettend in de gaten houden of invasies en schendingen van nationale grenzen zonder gevolgen kunnen blijven.

Juist daarom heeft Europa zich gecommitteerd om Oekraïne te steunen. Het heeft meer dan € 134 miljard verstrekt, meer dan wie dan ook - en dat omvat $ 52 miljard aan militaire hulp, vergelijkbaar met de Verenigde Staten. De EU heeft ongekende sancties opgelegd aan Rusland, is van zijn energieafhankelijkheid af en zal eraan werken om het toetredingsproces van Oekraïne te versnellen. De president benadrukte dat ondanks enige verwarring en bezorgdheid, veel van de opmerkingen van Amerikaanse functionarissen in de afgelopen dagen in lijn zijn met wat de EU wil: "Zowel de EU als de VS willen een einde aan het bloedvergieten. We willen een rechtvaardige en duurzame vrede, een vrede die leidt tot een soeverein en welvarend Oekraïne. En Oekraïne moet solide veiligheidsgaranties krijgen. Maar wat mij misschien het meest aanspreekt, is de noodzaak voor Europa om niet alleen openhartig te spreken, maar ook dienovereenkomstig te handelen. Ik geloof dat Europa meer moet doen als het gaat om Europese veiligheid", zei ze.

Volgens de president zal Europa stoutmoedig moeten zijn en de defensie-investeringen aanzienlijk moeten verhogen. Gezien deze realiteit kondigde ze aan dat de Commissie zal voorstellen om de ontsnappingsclausule van het Stabiliteits- en Groeipact voor defensie-investeringen te activeren, zodat lidstaten hun defensie-uitgaven kunnen verhogen.

"Mijn boodschap is: u ziet dat Europa zich aanpast, dat Europa een stap voorwaarts zet, dat Europa het verschil maakt - onmiddellijk", concludeerde de president. Bovendien ontmoetten president Von der Leyen en de voorzitter van de Europese Raad, António Costa, president Zelenskij in de marge van de conferentie en herhaalden ze de toewijding van de EU aan Oekraïne en haar bereidheid om Oekraïne in een sterke positie te brengen voorafgaand aan toekomstige onderhandelingen. Ze herhaalden tegenover president Zelenskij dat Oekraïne veiligheidsgaranties moet krijgen en dat de EU klaar is om te werken om het toetredingsproces van Oekraïne te versnellen.