We willen waar voor gemeentegeld

De kersverse VVD-wethouder Herbert Raat is de maker van een niet -alledaags college, dat steunt op VVD, CDA, BBA, ChristenUnie en Ouderencombinatie, met een raadsmeerderheid van één zetel. Het staat aan het begin van vier moeilijke jaren van bezuinigen.

Als wethouder van onder meer Financiën, wil Raat er tevens voor zorgen, dat Amstelveen krijgt, waarvoor het betaalt. Met politiek en gemeentezaken was Herbert Raat (VVD) vanuit zijn vorige baan al zeer vertrouwd. Voordat hij neerstreek in zijn werkkamer met fabelachtig uitzicht over De Poel, was hij woordvoerder van de Amsterdamse wethouder Lodewijk Asscher.

(Foto Amstelveenweb.com - 2010)

Wethouder Herbert Raat (VVD) tijdens de raadsvergadering op 7 juli 2010. Naast hem zit wethouder Jan-Willem Groot (CDA)

Verder was hij de afgelopen vier jaar raadslid in Amstelveen. Typerend voor hem was, dat als er ergens iets speelde, hij zelf ging kijken: van een schromelijk verwaarloosde school tot aan plekken, waar jongeren overlast veroorzaken. Als wethouder wil hij zo doorgaan. „Overal naar toe," zegt hij. „Weten wat er leeft. Als wethouder heb je voordeel, dat je dan zelf meteen actie kan ondernemen."

Zo rijdt hij na de vakantie mee met een schoolbusje voor leerlingen met een beperking. Dit vervoer verliep de afgelopen jaren niet optimaal. Er is een nieuwe aanbesteding geweest, maar Raat wil pertinent, dat het aan het begin van een nieuw schooljaar goed verloopt. Het college bereidt momenteel bezuinigingsvoorstellen voor, waarover de gemeenteraad aan het einde van het jaar beslist.

De financiële situatie is lastig. Raat pakt een ambtelijk rapport van zijn bureau: „Hierin staat aangegeven, wat de komende tijd de financiële risico's zijn voor de gemeente," zegt hij. Hij wijst een tabel aan met onderwerpen als de A9-tunnel, huisvesting van scholen en uitkering van het gemeentefonds. In de tabel geeft de letter 'H' aan dat risico bij deze onderwerpen hoog is.

Van de A9-tunnel wil Raat graag, dat die doorgaat. „Maar we moeten die niet heilig verklaren," zegt hij. „Er moet een reële business case zijn, zonder dat wij ons rijk rekenen. We zjjn met het Rijk in onderhandeling over het moment, waarop wij onze bijdrage van 100 miljoen euro aan de tunnel betalen. Zoals het er nu voorstaat, heeft Amstelveen er het geld niet voor. We kunnen het Rijk pas betalen, als de grondopbrengsten binnenkomen van de bouwprojecten in de A9-zone."

Grondopbrengsten zijn momenteel sowieso een lastig gegeven. Ze dalen. „Maar we moeten er straks wel veel nieuwe scholen van betalen en er een grotere reserve mee opbouwen. Kantoren zijn niet meer de melkkoe, die ze jarenlang zijn geweest. Een project met sociale woningbouw hebben we afgeblazen, omdat de grondexploitatie 3 miljoen euro in de min kwam. Dat kunnen we nu echt niet hebben.

We moeten ons richten op woningen in het middenklasse en hogere marktsegment, opdat er via doorstroming goedkopere woningen vrijkomen." Bij het doorlichten van het gemeentelijk uitgavenpatroon kijkt Raat niet alleen of dingen goedkoper kunnen, maar ook, of de gemeente waar krijgt voor haar geld. Nadrukkelijk in beeld is daarbij het jeugd- en jongerenbeleid, waarover de afgelopen periode veel gedoe is geweest.

„We leggen de nadruk op uitvoering," zegt Raat. „We geven jaarlijks 1,1 miljoen euro uit aan jeugd- en jongerenbeleid. Het gaat erom: wat zien we daarvan op straat? We willen onder meer doorgaan met het bikerteam voor het aanpakken van de jeugdoverlast. Maar dat moet op straat zijn van acht uur 's avonds tot vier uur 's nachts, niet bijvoorbeeld overdag van tien tot half zes.

Het moet er zijn, wanneer het nodig is." ' „Verder vind ik het een goede zaak als burgers ook zelf naar oplossingen zoeken. In Westwijk bijvoorbeeld zijn bewoners naar jongeren toe gestapt, die overlast veroorzaakten, een bewonderenswaardig initiatief van bewoner Mischa Lemaire. Daaruit is de hangplek aan de Legmeerdijk ontstaan, waar de jongeren ook zelf verantwoordelijk voor zijn.

Sinds de hangplek er is, is de overlast veel minder geworden. Met jongeren valt prima te praten. We doen veel voor jongeren in Amstelveen, maar we stellen wel bepaalde grenzen. Wie spullen vernielt, moet voortaan betalen." Raat kijkt ook naar jongerencentra en wil graag weten, of die wel aan de behoeften voldoen. „Scholieren interviewen mij wel eens over politiek. Zij vragen dan van alles, maar ik stel zelf ook altijd wat vragen.

Bijvoorbeeld: waar gaan jullie uit? Of komen jullie wel eens in een jongerencentrum? Dat zijn er niet zoveel. De meesten zijn onderdak, bij verenigingen, sportclubs of scouting, organisaties, die draaien op vrijwilligers. Het college wil, dat jongerenwerkers zich daar ook meer op gaan richten."

De gemeente heeft momenteel een personeelsstop. Aan de andere kant dreigt vergrijzing van het ambtenarenbestand. Het werven van nieuwe medewerkers dreigt voor de gemeente, zoals voor de hele overheid, moeilijker te worden. „Als werkgever wil je altijd een schaap met vijf poten. Bij bestuursvoorlichting in Amsterdam deden we het zo, dat we mensen lieten instromen die nog niet helemaal aan alle eisen voldeden, maar door coaching en opleiding daar wel aan konden gaan voldoen."

De raad heeft nogal eens kritiek op het inhuren van externe bureaus en tijdelijke medewerkers. Raat wil dat ook graag beperken. „We kunnen ook eens kijken, of we voor interessante klussen, bijvoorbeeld de A9, meer een beroep kunnen doen op eigen mensen." Aan ozb en minima wordt niet getornd, maar waar precies op bezuinigd gaat worden, is nog niet bekend.

Het is wel onvermijdelijk. „Maar bedenk ook, dat er de afgelopen jaren alleen maar groei is geweest," zegt Raat. „Er is steeds meer bijgekomen. Het is nu wat minder. Het komt bij de burger ook wel voor, dat het inkomen ineens een stuk terugloopt."

René de Leeuw