Wetten die in werking treden in Nederland op 1 april 2014

Per 1 april 2014 treedt nieuwe wetgeving in werking

Lesbisch ouderschap

De vrouwelijke partner van de moeder - de zogeheten duomoeder - kan met ingang van 1 april 2014 juridisch ouder worden zonder rechterlijke bemoeienis. Op dit moment is dat alleen mogelijk door rechterlijke tussenkomst. Dat kost tijd en geld, in tegenstelling tot de nieuwe regeling die veel eenvoudiger is en nagenoeg gratis.

De duomoeder wordt automatisch juridisch ouder als zij gehuwd is en er sprake is van een onbekende zaaddonor in de zin van de Wet donorgegevens kunstmatige bevruchting. In alle andere gevallen kan zij het kind erkennen. De erkenning is een eenvoudige handeling, die al vóór de geboorte bij de ambtenaar van de burgerlijke stand kan worden geregeld. Bij de geboorte van het kind wordt de duomoeder dan juridisch ouder. Gemeenten registreren de aanpassingen in de basisregistratie personen.

Ouder van het kind binnen geregistreerd partnerschap

Daarnaast treedt op 1 april 2014 een wet in werking die enkele verschillen opheft tussen het geregistreerd partnerschap en het huwelijk. Zo wordt de man die op het moment van de geboorte van het kind met de moeder een geregistreerd partnerschap heeft, vader van het kind. Nu moet hij het kind nog erkennen. Ook wordt de duomoeder die op het tijdstip van de geboorte met de moeder een geregistreerd partnerschap heeft, moeder van het kind mits er sprake is van een onbekende zaaddonor in de zin van de Wet donorgegevens kunstmatige bevruchting.

Erkenning door gehuwde man

Dezelfde wet regelt ook dat vanaf 1 april 2014 een gehuwde man het kind van een andere vrouw dan zijn echtgenote buiten de rechter om kan erkennen. Vanuit het oogpunt van gelijke behandeling is er geen reden voor een uitzonderingspositie van de gehuwde man, zoals nu het geval is.

Gezagsregister

Ook wordt het mogelijk, dat ouders door registratie in het gezagsregister iemand kunnen aanwijzen die na hun overlijden het gezag over hun kind uitoefent. Nu kan dit alleen via een testament (testamentaire voogdij). Deze nieuwe regel geeft ouders een ruimere en goedkopere mogelijkheid om het gezag over kinderen vast te leggen.

Adolescentenstrafrecht

Het adolescentenstrafrecht dat vanaf 1 april 2014 van kracht is, bevat een breed pakket aan maatregelen om stevig en consequent te reageren op criminaliteit van risicojongeren tussen 16 en 23 jaar. Wanneer de ontwikkeling van een jongvolwassene hiervoor aanleiding vormt, kan een sanctie uit het jeugdstrafrecht worden opgelegd. Daarbij kan worden gedacht aan jeugddetentie voor maximaal twee jaar, of de maatregel ‘plaatsing in een inrichting voor jeugdigen’ (pij-maatregel) die tot 7 jaar kan voortduren. Het adolescentenstrafrecht maakt bovendien mogelijk deze pij-maatregel om te zetten in TBS, wanneer van de veroordeelde bij het eindigen van de pij-maatregel nog steeds gevaar te duchten is. Bij ernstige misdrijven blijft het mogelijk om jongeren vanaf 16 jaar een straf, of maatregel uit het volwassenenstrafrecht op te leggen.

Verruiming bevoegdheden vreemdelingentoezicht

De vreemdelingenpolitie en de Koninklijke Marechaussee kunnen met ingang van 22 maart 2014 in het kader van het onderzoek naar de identiteit van een vreemdeling, voortaan zonder toestemming van de bewoner een woning doorzoeken, waar zich een vermoedelijk illegaal in Nederland verblijvende vreemdeling bevindt. Op dit moment is het enkel mogelijk om de woning binnen te treden en na binnentreding zoekend rond te kijken. Omdat de politie en de marechaussee in de praktijk ervaren, dat deze bevoegdheid tekortschiet, worden de mogelijkheden van het vreemdelingentoezicht verruimd. Met een beperkte doorzoeking kunnen documenten, die er soms later wel blijken te zijn, mogelijk eerder worden gevonden. Deze documenten zijn van belang in het kader het terugkeerproces.

Langdurig ingezetenen

Daarnaast kunnen vanaf 29 maart 2014 ook onderdanen van derde landen met een asielstatus, die minimaal vijf jaar ononderbroken legaal op het grondgebied van een lidstaat hebben verbleven, de EU-status van langdurig ingezetene toegekend krijgen. Dit geeft het recht om voor perioden van langer dan drie maanden in andere EU-lidstaten te verblijven en daar te werken, of een beroepsopleiding te volgen.

Single Permit

Verder wordt op 1 april 2014 de Wet Gecombineerde vergunning voor verblijf en arbeid (GVVA) ingevoerd. De GVVA ofwel Single Permit is een vergunning die vreemdelingen van buiten de EU het recht geeft om in Nederland te verblijven en te werken voor een periode langer dan drie maanden.

De GVVA combineert de verblijfsvergunning en de huidige tewerkstellingsvergunning (twv) in één vergunning. Een vreemdeling die naar Nederland wil komen om langer dan drie maanden te werken (of zijn werkgever) hoeft maar één procedure te starten. De voorwaarden waaronder een vreemdeling naar Nederland mag komen om te werken en verblijven veranderen niet. De GVVA geldt voor het grootste deel van de arbeidsmigranten van buiten de EU.

Stroomlijning asielprocedures

Op 1 april 2014 treedt de tweede tranche van het Besluit stroomlijning toelatingsprocedures in werking. Vanaf dat moment zal bij afwijzing van een eerste asielaanvraag, of van een humanitair-reguliere aanvraag meteen worden bezien, of er een (andere) humanitair-reguliere verblijfsgrond van toepassing is, zodat daarvoor geen afzonderlijk vervolgaanvraag behoeft te worden ingediend. Verder zal de vreemdeling bij verblijfsaanvragen, waarbij medische omstandigheden beoordeeld moeten worden, zelf zorg moeten dragen voor aanlevering van zijn medisch dossier. Dit geldt niet bij de eerste asielaanvraag.