Buitenplaats Oostermeer - 1700
Foto's -> Gebouwen -> Buitenplaatsen
(Foto ? 2004 ? Amstelveenweb.com)
Buitenplaats Oostermeer inclusief de bediendenwoningen links en rechts genomen vanaf de overkant van de Amstel
Amsteldijk Noord met de huisnummers 36 - 37 - 38
Buitenplaats Oostermeer inclusief de bediendenwoningen links en rechts genomen vanaf de overkant van de Amstel
Amsteldijk Noord met de huisnummers 36 - 37 - 38
Buitenplaats Oostermeer aan de Amstel.
Zie op de kaart, eerste foto Buitenplaatsen, de ligging onder nummer 34.
Geschiedenis van Oostermeer
(Bron tekst uit: Amstelveen acht eeuwen geschiedenis - Groesbeek)
Oostermeer is een van de weinige buitens, die nog ongeschonden is bewaard. Het is gelegen onder Nieuwer-Amstel nabij Ouderkerk. De naam Oostermeer is ontleend aan zijn ligging, namelijk even ten oosten van het voormalige Pancrasmeertje (oudtijds Banckens-meer). De geschiedenis leert dat regenten van een gasthuis dat op deze plaats stond, dit in 1574 verkochten aan Jan Jeliszoon Valckenier. Op 18 mei 1595 kocht Claes Claeszoon Hooft de landerijen met het daarop staande huis, van de kinderen van Jan Jeliszoon. Tot het jaar 1675 bleef de familie Hooft er eigenaresse van. Toen kocht Johanna Ambrosius Gudde, huisvrouw van Cornelis van Diemen, het voor bijna ƒ 14.000,-. Voor iets meer dan de helft deed haar dochter Agneta Gudde het in 1684 over aan Jacob Verhaijck, een koopman uit Amsterdam. Het is moeilijk te zeggen wie uiteindelijk de buitenplaats heeft gesticht.
(Foto Amstelveenweb.com - 2007)
Buitenplaats Oostermeer inclusief de bediendenwoningen links en rechts genomen vanaf de overkant van de Amstel
In 1704 was er zowel een boerderij als een buitenplaats met de naam Oostermeer. Eigenaar was toen Jacob Verhaijck. Tijdens zijn leven wordt de naam Oostermeer ( = ten oosten van het Pancrasmeertje) voor het eerst genoemd. Uit het feit dat hij de bezitting kocht voor ƒ 7.500,- en weer verkocht voor ƒ 8.000,- kan men opmaken dat hij geen nieuw huis heeft gebouwd. Misschien is het oudste huis al vóór 1675 door de familie Hooft gesticht. Jacob Verhaijck deed zijn buitenplaats voor ƒ 8.000,- weer over aan de heer Balthazar Sweers in 1704, die het op zijn beurt in 1718 verkocht aan de heer Jacob Teijlei voor ƒ 9.000,-.
(Foto - 1925 - Gemeentearchief Amstelveen)
De ophaalbrug ligt aan de rand van de tuin die leidt naar Bankras, het vroegere Pancrasmeertje
Jacob Teijler voldeed de bedongen koopsom niet, om reden waarvan het herenhuis (de acte zegt 'heerschapshuijsinge'), boerderij en gronden in 1722 bij executie werden verkocht. Josina Spruijt, weduwe van Abraham Bus, kocht het geheel op voor de kapitale som van ƒ 12.800,-. Zij heeft er slechts vijf jaar van genoten want in 1727 is zij in Amsterdam overleden. Zij liet slechts één zoon na Willem Bus geheten, die van zijn moeder een flink vermogen geërfd moet hebben, o.a. het vruchtgebruik van een kapitaal van ƒ 40.000,-. Toen Willem Bus in 1757 overleed, bleek dat hij zijn nicht Josina de Vogel tot zijn universele erfgename had benoemd. De boedel was echter bezwaard met de uitkering van het bovengenoemde kapitaal van ƒ 40.000,-, waarvan Josina volgens het testament van Josina Spruijt ook een gedeelte zou krijgen. De nalatenschap bleek nauwelijks voldoende te zijn om de ƒ 40.000 gulden op te brengen. Daarom vroeg Josina toestemming om de boedel, 'simpel te abdiceren'. Op 31 oktober 1757 werd de buitenplaats voor de niet onaanzienlijke som van ƒ 26.000,- verkocht aan Nicolaas Freher.
(Foto ? 1925 - Gemeentearchief Amstelveen)
Trapje naar Theekoepel die te vinden is langs de Amsteldijk Noord langs de Amstel
Freher was zeer gecharmeerd van Oostermeer en heeft het zeer verfraaid. Hij liet ondermeer de koepel bouwen en een aanlegsteiger met een schuitenhuis aan de Amstel. Hierin bracht hij een visschuit en twee pramen onder. Hoenders, eenden, duiven en pauwen werden aangekocht om het park te verlevendigen. Ook werden er broeikassen neergezet. Na de dood van Nicolaas kocht zijn weduwe, Susanna Catharina van Castricum, met wie hij buiten de gemeenschap van goederen in tweede echt gehuwd was geweest, de plaats met de boerderij voor ƒ 25.000,- uit de nalatenschap van haar echtgenoot. Zij vestigde zich er voorgoed. De verhouding tot haar jongste stiefzoon Mattheus Freher was prima, daar zij hem geheel Oostermeer vermaakte, onder voorwaarde dat hij het buiten zelf zou bewonen.
Nog tijdens haar leven werd deze bepaling herroepen en bepaalde zij dat Mattheus 'Oostermeer' in volle eigendom zou verkrijgen. Na haar dood nam Mattheus zijn intrek op Oostermeer. Wegens teruggang in zaken, de familie Freher bezat grote belangen in Suriname, moest Mattheus in maart 1807 een hypotheek nemen op zijn bezit. Helaas overleed hij op 1 mei 1807. Oostermeer had hij nagelaten aan zijn broer Hendrik Freher. De nalatenschap van Mattheus omvatte veel schulden, waardoor al zijn bezittingen moesten worden verkocht. Op 23 december 1807 werd Joan Gerard Kruimel voor ƒ 9.800,- eigenaar van de buitenplaats, terwijl de gelijknamige boerderij op dezelfde dag voor ƒ 7.300,- overging aan Albertus Veldhuijzen. Het huis bleek tamelijk verwaarloosd en Kruimel liet omvangrijke reparaties uitvoeren. Tot het jaar 1900 bleef Oostermeer in het bezit van de familie Kruimel.
(Foto Amstelveenweb.com - 2017)
Dit verkeersbord dat op de grens van het landgoed Oostermeer staat wijst aan, dat het de grens van de gemeente Ouder-Amstel is, maar het staat op Amstelveens grondgebied, want de grens loopt in de lengte door het midden van de rivier de Amstel
Een jaar lang was Jan Hendrik Marlof eigenaar, maar op 1 april 1901 ging het over aan Adriaan Cornelis Maria van Etten, ingenieur te Amsterdam. Deze liet de parkaanleg door de bekende tuinarchitect Leonard Springer vernieuwen. Na van Etten volgde de Amsterdamse assuradeur van der Aa als eigenaar en na hem de heer Jacques Goudstikker, die in 1940 overleed.(Lees het artikel van 20 juni 2017-Telegraaf). Mevrouw Goudstikker-Halban verkocht Oostermeer vervolgens aan de 'Stichting Pensioenfonds van de Nationale Handelsbank' te Amsterdam (1957), nadat het huis al sinds 1945 had leeg gestaan. Rond 1955 ging de buitenplaats over in particuliere handen , want het werd gekocht door de heer Oberman. Hij huwde en woonde tot zijn overlijden, medio 2016 op de Buitenplaats. Zijn echtgenote en dochter wonen er nog steeds (2017).
Buitenplaats Oostermeer is altijd gesloten voor publiek maar op zondag 11 juni 2017 vond de 11de Amstellanddag plaats en als je er snel bij was, kon je mee met een rondleiding over het landgoed van Buitenplaats Oostermeer. Er mochten slechts twee keer 25 mensen mee met een rondleiding. Eenmaal een nummer voor de rondleiding ontvangen, ging de redactie mee met de andere 23 deelnemers op weg naar Buitenplaats Oostermeer. De Buitenplaats is van de Amsteldijk afgescheiden door een fraai smeedijzeren hek, daterend uit het eerste kwartaal van de 18de eeuw, met monogram, dat gemaakt is door de meestersmid Joseph Uljé. De naam Oostermeer is ontleent aan zijn ligging, namelijk even ten oosten van het voormalige Pancrasmeertje (oudtijds Banckens-meer). Zie voorgaande foto van ophaalbrug.
(Foto ? 1965 - Gemeentearchief Amstelveen)
Toegangshek
(Foto - 1974 - Gemeentearchief Amstelveen)
Toegangshek met de letters Oostermeer duidelijke in beeld
(Foto - 2004 ? Amstelveenweb.com)
Toegangshek met naam Oostermeer 17 jaar later
(Foto - 2017 ? Amstelveenweb.com)
Toegangshek met naam Oostermeer
Mevrouw Ilona Oberman, eigenaresse van Oostermeer, ontving ons allerhartelijkst op het bordes van haar woning en meldde dat dit stukje nog gefilmd en gefotografeerd mocht worden, maar verder niet, om ongewenste gasten te vermijden. Om die reden doen we van ons bezoek uitgebreid verslag, zodat u als lezer een idee heeft hoe prachtig ook buitenplaats Oostermeer is, met een tuin die nog groter lijkt te zijn dan die van Wester-Amstel. Om van de rondleiding toch een idee te krijgen is de tuin nu te zien door de vele prentbriefkaarten die in de vorige eeuw zijn gemaakt. Tot ieders verrassing zei mevrouw Oberman dat de groep ook nog een deel van het huis mocht zien, hetgeen natuurlijk geweldig was.
(Foto - 2017 ? Amstelveenweb.com)
De deur van buitenplaats Oostermeer. Als deze deur kon spreken, zouden er heel wat verhalen naar buiten komen..........
Een maal binnen vertelde mevrouw enthousiast over schilderijen, afbeeldingen, vloeren, wanden en plafonds. Buitenplaats Oostermeer is in baksteen opgetrokken, versierd met bergsteen en bezit een pilastergevel met versierde deur - travee. In de grote hal van Oostermeer zijn vier zogenaamde stucmedaillons te zien die de vier jaargetijden voorstellen. Een fontein in een nis en geschilderd behangsel versieren de linkerzijkamer. De rechterzijkamer is eveneens van een geschilderd behangsel voorzien. Het plafond is voorzien van stucwerk. In de grote woonkamer met ook een prachtig stucplafond met sierlijke vormen, zijn aan twee wanden tegenover elkaar prachtige originele Venetiaanse spiegels van gelijke grootte te bewonderen. Boven de deur is een afbeelding van twee personen met een karnton en de naam Movendo. Movendo betekent bewegen dus vermoedelijk slaat het hier op de bewegingen van het karnen. Mevrouw vertelde, dat in de slaapkamers de plafonds niet bewerkt zijn, omdat men zei: ‘je doet tenslotte je ogen dicht als je gaat slapen’. De heer des huizes, Oberman, is ongeveer een jaar geleden overleden, maar woonde hier ruim 70 jaar, mevrouw al 45 jaar en dochter Alexandra, die ook meeliep, woont met haar gezin in één van de koetshuizen, dat net helemaal gerenoveerd is. Het andere wordt deze zomer onder handen genomen. Deze huisjes zijn te zien op de eerste foto van dit verhaal.
(Foto ? 1925 - Gemeentearchief Amstelveen)
Komend uit het huis vanuit de zijdeur kan men de tuin in naar een klein terras, bewaakt door de ?leeuw des huizes?
Via een trap kwamen we in het souterrain van de buitenplaats, dat heerlijk koel was, ‘s winters natuurlijk heel erg koud. Van achter haar bureau heeft mevrouw een geweldig uitzicht over de tuin. Het is een mooie ruimte om gasten te ontvangen voor het diner en zodoende is ernaast een keuken aangelegd, die is voorzien van alle moderne apparatuur. De vloeren in het huis zijn allemaal van marmer en in het souterrain zijn de tegeltjes nog originele witjes. Wandelend naar de tuin, passeerden we nog een luidklok aan de buitenwand, waarmee voorheen bijvoorbeeld de tuinman werd gealarmeerd om naar huis te komen, maar ook als er brand was, of een andere calamiteit werd de luidklok gebruikt. De klok is gemaakt voor Willem Bus en op de rand staat “Lang leve Willem Bus als landheer van Oostermeer”. De achtergevel van het pand is helemaal niet zo indrukwekkend als de voorgevel. Mevrouw vertelde, dat dit gebruikelijk was, omdat men aan de achterzijde niet hoefde te pronken voor de passanten.
(Foto ? 1925 - Gemeentearchief Amstelveen)
Beeldengroep in de achtertuin
( Foto ? 1960 - Gemeentearchief Amstelveen)
Tuin met de verschillende beelden
(Foto - 1960 - Gemeentearchief Amstelveen)
Overzicht van achtertuin
( Foto ? 1965 - Gemeentearchief Amstelveen)
Overzicht van de tuin genomen vanaf het dak van Oostermeer
De tuin is gigantisch groot en vergt enorm veel onderhoud. Aangezien er geen foto’s gemaakt mochten worden, zijn hier foto's uit het gemeentearchief van Amstelveen geplaatst. Mevrouw vertelde een paar voorvallen over de bomen. Er was een kastanje-, een beuken- en een lindenlaantje, maar met regelmaat werden de 150 jaar oude bomen ziek en gingen dood. Oostermeer is een rijksmonument en zowel aan, als in het huis en de tuin, moet alles blijven in de staat zoals het hoort. Dus de kastanjes, beuken en linden moesten worden vervangen. Echter dat was geen optie dus werden in goed overleg eiken- en lindebomen geplaatst en zodoende wordt er nu gesproken over de eikenlaan en de lindelaan. In de tuin lopen ook veel paden en tussen het grind groeit onkruid.
Heden mag men geen gif meer gebruiken, dus wordt het onkruid tussen het grind weggebrand. Niet ver van een grote vijver met fontein, stonden enorm hoge platanen, want die bomen kunnen wel 30 meter hoog worden. Tijdens een zware storm woeien beide bomen om, over de fontein die onder het gewicht verzakte en helemaal naar de andere kant van de tuin. De stronk met wortels liet per boom een krater na van wel 25 meter. Toen de bomen één voor één waren gesnoeid, is de stam van beide bomen weer teruggetrokken in de krater en wonder boven wonder sloegen de wortels weer aan. Nu worden de bomen kort gehouden om een dergelijke kostbare ramp te voorkomen.
( Foto ? 1925 - Gemeentearchief Amstelveen)
De achterkant van de Buitenplaats vanaf de grote vijver gezien
Bij de vijver stonden twee flamingo’s. Mevrouw vertelde, dat er eerst 8 waren met vergunning, maar dat er in de loop van vele jaren nu nog twee zijn overgebleven. De betreffende flamingo’s zijn zo’n 60 jaar oud, maar ze kunnen wel 80 worden!
(Foto ? 1925 - Gemeentearchief Amstelveen)
Achtertuin na de vijver. Voor het knippen van de haagboog wordt heden ten dage nog altijd een steiger opgezet, aangezien het anders niet mooi te onderhouden is.
( Foto ? 1925 - Gemeentearchief Amstelveen)
De muur bijna aan het eind van de tuin
Via een dichtbegroeid pad bereikten we de achteringang van de tuin. Via een bruggetje en hek is vanaf die kant het tennispark te bereiken. Vandaar liet mevrouw Oberman zien, dat Oostermeer dus ten oosten van Bankras ligt.
(Foto ? 1925 - Gemeentearchief Amstelveen)
Ophaalbrug vanaf de waterkant, zie ook foto aan het begin
( Foto ? 1925 - Gemeentearchief Amstelveen)
Vanaf de achterkant van de tuin wandelden we via de andere zijkant van de tuin naar de terrastuin. Op deze plaats is in 2017 een orangerie te zien naast een stuk terras.
(Foto ? 1965 - Gemeentearchief Amstelveen)
Zijaanzicht Buitenplaats met links nog een klein stukje terras
En zo wandelden we naar de voorkant van het huis, waar de theekoepel is te vinden en ook daar mochten we een kijkje nemen.
(Foto ? 1925 - Gemeentearchief Amstelveen)
Trapje naar Theekoepel die te vinden is langs de Amsteldijk Noord langs de Amstel
(Foto ? 1965 - Gemeentearchief Amstelveen)
Theekoepel vanaf een andere kant
(Foto ? 2004 - Amstelveenweb.com)
Theekoepel genomen vanaf de Amsteldijk Noord
Vanaf de theekoepel liepen we via de voorkant terug naar het hek. Daar was een perk met een soort rabarberplant, maar dat bleek een Gunnera te zijn. Gunnera manicata is een plant die grote groepen bladeren vormt en heel goed bloeit bij water. Dat klopt want hier staat hij naast de sloot die voor Oostermeer langs loopt. En de grond is ook heel nat, want buitenplaats Oostermeer is gebouwd op houten palen en die moeten altijd in het water staan. Als de sloten verstopt raken moeten de doorgangen worden doorgespoten, anders droogt de sloot op en komen de palen droog te staan, waardoor er verzakking van het huis kan optreden.
(Foto - 1925 - Gemeentearchief Amstelveen)
De plant Gunnera tinctoria aan de voorzijde van Buitenplaats Oostermeer stond er al in 1925
(Foto - 2004 ? Amstelveenweb.com)
Gunnera tinctoria in de winterpakking
(Foto Amstelveenweb.com - 2017)
Een van de weinige foto's die wij op het terrein van Oostermeer mochten maken is deze: de plant Gunnera tinctoria. Gunnera is een geslacht van kruidachtige bloeiende planten. Sommige soorten hebben extreem grote bladeren en deze plantensoorten zijn afkomstig van het zuiden van Chili en naburige zones in Argentinië. Gunnera werd vernoemd naar de Noorse botanicus Johann Ernst Gunnerus
En zo kwam er een eind aan de lange rondleiding die mevrouw Oberman ons had aangeboden. Het was een geweldige ervaring, we hebben genoten en zijn hier erg dankbaar voor. We hebben nu eindelijk kunnen zien wat er zich in en rondom het huis allemaal afspeelt, want er is een gedegen planning nodig om alles te onderhouden en dat besef je niet als je langsrijdt, of fietst.
En vanaf de Amsteldijk zijn er nog verschillende afbeeldingen te laten zien, waarbij Buitenplaats Oostermeer gefotografeerd is in verschillende jaargetijden.
(Foto ? 1965 - Gemeentearchief Amstelveen)
Foto genomen in de winter vanaf de Amsteldijk Noord
(Foto ? 1987 - Gemeentearchief Amstelveen)
Foto genomen in de zomer vanaf de Amsteldijk Noord
( Foto ? 2007 ? Amstelveenweb.com)
Foto genomen in voorjaar vanaf de Amsteldijk Noord
In de archieven was deze foto terug te vinden van het huis dat werd gebouwd voor de huisknecht. Maar of dat op het terrein of er naast staat is nog niet duidelijk.
(Foto ? 1925 - Gemeentearchief Amstelveen)
Voor de huisknecht Duivenbode was een eigen huis gebouwd
Zie op de kaart, eerste foto Buitenplaatsen, de ligging onder nummer 34.
Geschiedenis van Oostermeer
(Bron tekst uit: Amstelveen acht eeuwen geschiedenis - Groesbeek)
Oostermeer is een van de weinige buitens, die nog ongeschonden is bewaard. Het is gelegen onder Nieuwer-Amstel nabij Ouderkerk. De naam Oostermeer is ontleend aan zijn ligging, namelijk even ten oosten van het voormalige Pancrasmeertje (oudtijds Banckens-meer). De geschiedenis leert dat regenten van een gasthuis dat op deze plaats stond, dit in 1574 verkochten aan Jan Jeliszoon Valckenier. Op 18 mei 1595 kocht Claes Claeszoon Hooft de landerijen met het daarop staande huis, van de kinderen van Jan Jeliszoon. Tot het jaar 1675 bleef de familie Hooft er eigenaresse van. Toen kocht Johanna Ambrosius Gudde, huisvrouw van Cornelis van Diemen, het voor bijna ƒ 14.000,-. Voor iets meer dan de helft deed haar dochter Agneta Gudde het in 1684 over aan Jacob Verhaijck, een koopman uit Amsterdam. Het is moeilijk te zeggen wie uiteindelijk de buitenplaats heeft gesticht.
(Foto Amstelveenweb.com - 2007)
Buitenplaats Oostermeer inclusief de bediendenwoningen links en rechts genomen vanaf de overkant van de Amstel
In 1704 was er zowel een boerderij als een buitenplaats met de naam Oostermeer. Eigenaar was toen Jacob Verhaijck. Tijdens zijn leven wordt de naam Oostermeer ( = ten oosten van het Pancrasmeertje) voor het eerst genoemd. Uit het feit dat hij de bezitting kocht voor ƒ 7.500,- en weer verkocht voor ƒ 8.000,- kan men opmaken dat hij geen nieuw huis heeft gebouwd. Misschien is het oudste huis al vóór 1675 door de familie Hooft gesticht. Jacob Verhaijck deed zijn buitenplaats voor ƒ 8.000,- weer over aan de heer Balthazar Sweers in 1704, die het op zijn beurt in 1718 verkocht aan de heer Jacob Teijlei voor ƒ 9.000,-.
(Foto - 1925 - Gemeentearchief Amstelveen)
De ophaalbrug ligt aan de rand van de tuin die leidt naar Bankras, het vroegere Pancrasmeertje
Jacob Teijler voldeed de bedongen koopsom niet, om reden waarvan het herenhuis (de acte zegt 'heerschapshuijsinge'), boerderij en gronden in 1722 bij executie werden verkocht. Josina Spruijt, weduwe van Abraham Bus, kocht het geheel op voor de kapitale som van ƒ 12.800,-. Zij heeft er slechts vijf jaar van genoten want in 1727 is zij in Amsterdam overleden. Zij liet slechts één zoon na Willem Bus geheten, die van zijn moeder een flink vermogen geërfd moet hebben, o.a. het vruchtgebruik van een kapitaal van ƒ 40.000,-. Toen Willem Bus in 1757 overleed, bleek dat hij zijn nicht Josina de Vogel tot zijn universele erfgename had benoemd. De boedel was echter bezwaard met de uitkering van het bovengenoemde kapitaal van ƒ 40.000,-, waarvan Josina volgens het testament van Josina Spruijt ook een gedeelte zou krijgen. De nalatenschap bleek nauwelijks voldoende te zijn om de ƒ 40.000 gulden op te brengen. Daarom vroeg Josina toestemming om de boedel, 'simpel te abdiceren'. Op 31 oktober 1757 werd de buitenplaats voor de niet onaanzienlijke som van ƒ 26.000,- verkocht aan Nicolaas Freher.
(Foto ? 1925 - Gemeentearchief Amstelveen)
Trapje naar Theekoepel die te vinden is langs de Amsteldijk Noord langs de Amstel
Freher was zeer gecharmeerd van Oostermeer en heeft het zeer verfraaid. Hij liet ondermeer de koepel bouwen en een aanlegsteiger met een schuitenhuis aan de Amstel. Hierin bracht hij een visschuit en twee pramen onder. Hoenders, eenden, duiven en pauwen werden aangekocht om het park te verlevendigen. Ook werden er broeikassen neergezet. Na de dood van Nicolaas kocht zijn weduwe, Susanna Catharina van Castricum, met wie hij buiten de gemeenschap van goederen in tweede echt gehuwd was geweest, de plaats met de boerderij voor ƒ 25.000,- uit de nalatenschap van haar echtgenoot. Zij vestigde zich er voorgoed. De verhouding tot haar jongste stiefzoon Mattheus Freher was prima, daar zij hem geheel Oostermeer vermaakte, onder voorwaarde dat hij het buiten zelf zou bewonen.
Nog tijdens haar leven werd deze bepaling herroepen en bepaalde zij dat Mattheus 'Oostermeer' in volle eigendom zou verkrijgen. Na haar dood nam Mattheus zijn intrek op Oostermeer. Wegens teruggang in zaken, de familie Freher bezat grote belangen in Suriname, moest Mattheus in maart 1807 een hypotheek nemen op zijn bezit. Helaas overleed hij op 1 mei 1807. Oostermeer had hij nagelaten aan zijn broer Hendrik Freher. De nalatenschap van Mattheus omvatte veel schulden, waardoor al zijn bezittingen moesten worden verkocht. Op 23 december 1807 werd Joan Gerard Kruimel voor ƒ 9.800,- eigenaar van de buitenplaats, terwijl de gelijknamige boerderij op dezelfde dag voor ƒ 7.300,- overging aan Albertus Veldhuijzen. Het huis bleek tamelijk verwaarloosd en Kruimel liet omvangrijke reparaties uitvoeren. Tot het jaar 1900 bleef Oostermeer in het bezit van de familie Kruimel.
(Foto Amstelveenweb.com - 2017)
Dit verkeersbord dat op de grens van het landgoed Oostermeer staat wijst aan, dat het de grens van de gemeente Ouder-Amstel is, maar het staat op Amstelveens grondgebied, want de grens loopt in de lengte door het midden van de rivier de Amstel
Een jaar lang was Jan Hendrik Marlof eigenaar, maar op 1 april 1901 ging het over aan Adriaan Cornelis Maria van Etten, ingenieur te Amsterdam. Deze liet de parkaanleg door de bekende tuinarchitect Leonard Springer vernieuwen. Na van Etten volgde de Amsterdamse assuradeur van der Aa als eigenaar en na hem de heer Jacques Goudstikker, die in 1940 overleed.(Lees het artikel van 20 juni 2017-Telegraaf). Mevrouw Goudstikker-Halban verkocht Oostermeer vervolgens aan de 'Stichting Pensioenfonds van de Nationale Handelsbank' te Amsterdam (1957), nadat het huis al sinds 1945 had leeg gestaan. Rond 1955 ging de buitenplaats over in particuliere handen , want het werd gekocht door de heer Oberman. Hij huwde en woonde tot zijn overlijden, medio 2016 op de Buitenplaats. Zijn echtgenote en dochter wonen er nog steeds (2017).
Buitenplaats Oostermeer is altijd gesloten voor publiek maar op zondag 11 juni 2017 vond de 11de Amstellanddag plaats en als je er snel bij was, kon je mee met een rondleiding over het landgoed van Buitenplaats Oostermeer. Er mochten slechts twee keer 25 mensen mee met een rondleiding. Eenmaal een nummer voor de rondleiding ontvangen, ging de redactie mee met de andere 23 deelnemers op weg naar Buitenplaats Oostermeer. De Buitenplaats is van de Amsteldijk afgescheiden door een fraai smeedijzeren hek, daterend uit het eerste kwartaal van de 18de eeuw, met monogram, dat gemaakt is door de meestersmid Joseph Uljé. De naam Oostermeer is ontleent aan zijn ligging, namelijk even ten oosten van het voormalige Pancrasmeertje (oudtijds Banckens-meer). Zie voorgaande foto van ophaalbrug.
(Foto ? 1965 - Gemeentearchief Amstelveen)
Toegangshek
(Foto - 1974 - Gemeentearchief Amstelveen)
Toegangshek met de letters Oostermeer duidelijke in beeld
(Foto - 2004 ? Amstelveenweb.com)
Toegangshek met naam Oostermeer 17 jaar later
(Foto - 2017 ? Amstelveenweb.com)
Toegangshek met naam Oostermeer
Mevrouw Ilona Oberman, eigenaresse van Oostermeer, ontving ons allerhartelijkst op het bordes van haar woning en meldde dat dit stukje nog gefilmd en gefotografeerd mocht worden, maar verder niet, om ongewenste gasten te vermijden. Om die reden doen we van ons bezoek uitgebreid verslag, zodat u als lezer een idee heeft hoe prachtig ook buitenplaats Oostermeer is, met een tuin die nog groter lijkt te zijn dan die van Wester-Amstel. Om van de rondleiding toch een idee te krijgen is de tuin nu te zien door de vele prentbriefkaarten die in de vorige eeuw zijn gemaakt. Tot ieders verrassing zei mevrouw Oberman dat de groep ook nog een deel van het huis mocht zien, hetgeen natuurlijk geweldig was.
(Foto - 2017 ? Amstelveenweb.com)
De deur van buitenplaats Oostermeer. Als deze deur kon spreken, zouden er heel wat verhalen naar buiten komen..........
Een maal binnen vertelde mevrouw enthousiast over schilderijen, afbeeldingen, vloeren, wanden en plafonds. Buitenplaats Oostermeer is in baksteen opgetrokken, versierd met bergsteen en bezit een pilastergevel met versierde deur - travee. In de grote hal van Oostermeer zijn vier zogenaamde stucmedaillons te zien die de vier jaargetijden voorstellen. Een fontein in een nis en geschilderd behangsel versieren de linkerzijkamer. De rechterzijkamer is eveneens van een geschilderd behangsel voorzien. Het plafond is voorzien van stucwerk. In de grote woonkamer met ook een prachtig stucplafond met sierlijke vormen, zijn aan twee wanden tegenover elkaar prachtige originele Venetiaanse spiegels van gelijke grootte te bewonderen. Boven de deur is een afbeelding van twee personen met een karnton en de naam Movendo. Movendo betekent bewegen dus vermoedelijk slaat het hier op de bewegingen van het karnen. Mevrouw vertelde, dat in de slaapkamers de plafonds niet bewerkt zijn, omdat men zei: ‘je doet tenslotte je ogen dicht als je gaat slapen’. De heer des huizes, Oberman, is ongeveer een jaar geleden overleden, maar woonde hier ruim 70 jaar, mevrouw al 45 jaar en dochter Alexandra, die ook meeliep, woont met haar gezin in één van de koetshuizen, dat net helemaal gerenoveerd is. Het andere wordt deze zomer onder handen genomen. Deze huisjes zijn te zien op de eerste foto van dit verhaal.
(Foto ? 1925 - Gemeentearchief Amstelveen)
Komend uit het huis vanuit de zijdeur kan men de tuin in naar een klein terras, bewaakt door de ?leeuw des huizes?
Via een trap kwamen we in het souterrain van de buitenplaats, dat heerlijk koel was, ‘s winters natuurlijk heel erg koud. Van achter haar bureau heeft mevrouw een geweldig uitzicht over de tuin. Het is een mooie ruimte om gasten te ontvangen voor het diner en zodoende is ernaast een keuken aangelegd, die is voorzien van alle moderne apparatuur. De vloeren in het huis zijn allemaal van marmer en in het souterrain zijn de tegeltjes nog originele witjes. Wandelend naar de tuin, passeerden we nog een luidklok aan de buitenwand, waarmee voorheen bijvoorbeeld de tuinman werd gealarmeerd om naar huis te komen, maar ook als er brand was, of een andere calamiteit werd de luidklok gebruikt. De klok is gemaakt voor Willem Bus en op de rand staat “Lang leve Willem Bus als landheer van Oostermeer”. De achtergevel van het pand is helemaal niet zo indrukwekkend als de voorgevel. Mevrouw vertelde, dat dit gebruikelijk was, omdat men aan de achterzijde niet hoefde te pronken voor de passanten.
(Foto ? 1925 - Gemeentearchief Amstelveen)
Beeldengroep in de achtertuin
( Foto ? 1960 - Gemeentearchief Amstelveen)
Tuin met de verschillende beelden
(Foto - 1960 - Gemeentearchief Amstelveen)
Overzicht van achtertuin
( Foto ? 1965 - Gemeentearchief Amstelveen)
Overzicht van de tuin genomen vanaf het dak van Oostermeer
De tuin is gigantisch groot en vergt enorm veel onderhoud. Aangezien er geen foto’s gemaakt mochten worden, zijn hier foto's uit het gemeentearchief van Amstelveen geplaatst. Mevrouw vertelde een paar voorvallen over de bomen. Er was een kastanje-, een beuken- en een lindenlaantje, maar met regelmaat werden de 150 jaar oude bomen ziek en gingen dood. Oostermeer is een rijksmonument en zowel aan, als in het huis en de tuin, moet alles blijven in de staat zoals het hoort. Dus de kastanjes, beuken en linden moesten worden vervangen. Echter dat was geen optie dus werden in goed overleg eiken- en lindebomen geplaatst en zodoende wordt er nu gesproken over de eikenlaan en de lindelaan. In de tuin lopen ook veel paden en tussen het grind groeit onkruid.
Heden mag men geen gif meer gebruiken, dus wordt het onkruid tussen het grind weggebrand. Niet ver van een grote vijver met fontein, stonden enorm hoge platanen, want die bomen kunnen wel 30 meter hoog worden. Tijdens een zware storm woeien beide bomen om, over de fontein die onder het gewicht verzakte en helemaal naar de andere kant van de tuin. De stronk met wortels liet per boom een krater na van wel 25 meter. Toen de bomen één voor één waren gesnoeid, is de stam van beide bomen weer teruggetrokken in de krater en wonder boven wonder sloegen de wortels weer aan. Nu worden de bomen kort gehouden om een dergelijke kostbare ramp te voorkomen.
( Foto ? 1925 - Gemeentearchief Amstelveen)
De achterkant van de Buitenplaats vanaf de grote vijver gezien
Bij de vijver stonden twee flamingo’s. Mevrouw vertelde, dat er eerst 8 waren met vergunning, maar dat er in de loop van vele jaren nu nog twee zijn overgebleven. De betreffende flamingo’s zijn zo’n 60 jaar oud, maar ze kunnen wel 80 worden!
(Foto ? 1925 - Gemeentearchief Amstelveen)
Achtertuin na de vijver. Voor het knippen van de haagboog wordt heden ten dage nog altijd een steiger opgezet, aangezien het anders niet mooi te onderhouden is.
( Foto ? 1925 - Gemeentearchief Amstelveen)
De muur bijna aan het eind van de tuin
Via een dichtbegroeid pad bereikten we de achteringang van de tuin. Via een bruggetje en hek is vanaf die kant het tennispark te bereiken. Vandaar liet mevrouw Oberman zien, dat Oostermeer dus ten oosten van Bankras ligt.
(Foto ? 1925 - Gemeentearchief Amstelveen)
Ophaalbrug vanaf de waterkant, zie ook foto aan het begin
( Foto ? 1925 - Gemeentearchief Amstelveen)
Vanaf de achterkant van de tuin wandelden we via de andere zijkant van de tuin naar de terrastuin. Op deze plaats is in 2017 een orangerie te zien naast een stuk terras.
(Foto ? 1965 - Gemeentearchief Amstelveen)
Zijaanzicht Buitenplaats met links nog een klein stukje terras
En zo wandelden we naar de voorkant van het huis, waar de theekoepel is te vinden en ook daar mochten we een kijkje nemen.
(Foto ? 1925 - Gemeentearchief Amstelveen)
Trapje naar Theekoepel die te vinden is langs de Amsteldijk Noord langs de Amstel
(Foto ? 1965 - Gemeentearchief Amstelveen)
Theekoepel vanaf een andere kant
(Foto ? 2004 - Amstelveenweb.com)
Theekoepel genomen vanaf de Amsteldijk Noord
Vanaf de theekoepel liepen we via de voorkant terug naar het hek. Daar was een perk met een soort rabarberplant, maar dat bleek een Gunnera te zijn. Gunnera manicata is een plant die grote groepen bladeren vormt en heel goed bloeit bij water. Dat klopt want hier staat hij naast de sloot die voor Oostermeer langs loopt. En de grond is ook heel nat, want buitenplaats Oostermeer is gebouwd op houten palen en die moeten altijd in het water staan. Als de sloten verstopt raken moeten de doorgangen worden doorgespoten, anders droogt de sloot op en komen de palen droog te staan, waardoor er verzakking van het huis kan optreden.
(Foto - 1925 - Gemeentearchief Amstelveen)
De plant Gunnera tinctoria aan de voorzijde van Buitenplaats Oostermeer stond er al in 1925
(Foto - 2004 ? Amstelveenweb.com)
Gunnera tinctoria in de winterpakking
(Foto Amstelveenweb.com - 2017)
Een van de weinige foto's die wij op het terrein van Oostermeer mochten maken is deze: de plant Gunnera tinctoria. Gunnera is een geslacht van kruidachtige bloeiende planten. Sommige soorten hebben extreem grote bladeren en deze plantensoorten zijn afkomstig van het zuiden van Chili en naburige zones in Argentinië. Gunnera werd vernoemd naar de Noorse botanicus Johann Ernst Gunnerus
En zo kwam er een eind aan de lange rondleiding die mevrouw Oberman ons had aangeboden. Het was een geweldige ervaring, we hebben genoten en zijn hier erg dankbaar voor. We hebben nu eindelijk kunnen zien wat er zich in en rondom het huis allemaal afspeelt, want er is een gedegen planning nodig om alles te onderhouden en dat besef je niet als je langsrijdt, of fietst.
En vanaf de Amsteldijk zijn er nog verschillende afbeeldingen te laten zien, waarbij Buitenplaats Oostermeer gefotografeerd is in verschillende jaargetijden.
(Foto ? 1965 - Gemeentearchief Amstelveen)
Foto genomen in de winter vanaf de Amsteldijk Noord
(Foto ? 1987 - Gemeentearchief Amstelveen)
Foto genomen in de zomer vanaf de Amsteldijk Noord
( Foto ? 2007 ? Amstelveenweb.com)
Foto genomen in voorjaar vanaf de Amsteldijk Noord
In de archieven was deze foto terug te vinden van het huis dat werd gebouwd voor de huisknecht. Maar of dat op het terrein of er naast staat is nog niet duidelijk.
(Foto ? 1925 - Gemeentearchief Amstelveen)
Voor de huisknecht Duivenbode was een eigen huis gebouwd
Zoeken
