Bijgewerkt: 29 maart 2024

't Kleine Kalfje - 1910

Foto's -> Gebouwen -> Restaurants en Catering

't Kleine Kalfje
(Amstelveenweb.com collectie)

Restaurant Klein Kalfje B.V. te Amsterdam, gelegen aan Amsteldijk Noord 355
Per juni 2018 weer geopend

Kalfje Amstelveen
(Amstelveenweb.com)

Februari 2018: Exploitatie Klein Kalfje B.V. te Amsterdam (Noord-Holland) is door de rechtbank in Midden-Nederland failliet verklaard, liggende op de grens van Amsterdam en Amstelveen. Dit meldde Faillissement dossier. Volgens AT5 was de aanleiding van het faillissement een ruzie over de huur van 180.000 euro per jaar. De Horeca website meldde dat het pand van eigenaar David Crouwel, het Grand-Café-Restaurant Klein Kalfje te koop is voor 2.5 miljoen euro. Op de plaats waar dit welbekende café-restaurant nu staat (op de zuidhoek Kalfjeslaan-Amstel), lag vroeger een boerderij met 26 'maden' land, die in 1605 eigendom werd van de bekende Allart Boelesz., burger van Amsterdam.
Geschiedenis van het Kleine Kalfje
(Bron tekst uit: Amstelveen acht eeuwen geschiedenis - Groesbeek)

Op de plaats waar dit welbekende café-restaurant nu staat (op de zuidhoek Kalfjeslaan-Amstel), lag vroeger een boerderij met 26 'maden' land, die in 1605 eigendom werd van de bekende Allart Boelesz., burger van Amsterdam, die deze van de weduwe van Mr. Dirk Jacobsz. Kan had gekocht. Daarna moet de boerderij in het bezit zijn gekomen van de familie Heerman van Zuidwijk. In 1732 werd Maria van Zuidwijk als eigenaresse vermeld. Daar de boerderij geen enkele maal in de transportregisters wordt vermeld, mag aangenomen worden dat deze tot 1810 ook nooit is verkocht.

Kalfje Amstelveen
(Amstelveenweb.com - Gemeentearchief Amstelveen)

Het Café 't Klein Kalfje' van Johannes Andries Schram aan de Amsteldijk nr 355 in 1900


Kalfje Amstelveen
(Amstelveenweb.com - Gemeentearchief Amstelveen)

Op de kaart staat geschreven:
Waarde Vrienden - Nieuwer-Amstel 4 juni 1904
Het doet mij veel genoegen dat je mij in kennis stelde met
je betrekking en 't mij zelfs betreuren dat ik was
nalatig in het schrijven ... het komt hoofdzakelijk
daardoor dat ik zelfs eens naar je toe komen wilde
maar dat tot op heden noch geene gelegenheid er voor gehad
maar ik hoop dat je zelfs eens bij mij komen kunt.

en onder de foto:
en dat het je zeer goed gaat ik heb tot heden
nochal geboft daar de zon- en feestdagen ...al zijn
mee geloopen. Nu in de Café rest. Klein Kalfje
hoop je spoedig eens te zien Blijf ik na Hartelijke groeten
van mij een mijne vrouw je Vriend W. Bollegein
P.S. Ik zal blij zijn als het weer winter is schrijf mij eens
dv.p. terug Groet en groet je vrouw van ons

Uit de kadastrale gegevens blijkt, dat de gemeente Nieuwer-Amstel in 1884 eigenaar was van de grond, doch deze in 1909 overdroeg aan het Heemraadschap van de Amstel en Nieuwer-Amstel. Erfpachter was toen Johannes Andries Schram, van beroep werkman. In 1921 ging de erfpacht van de heer Schram, die in de acte 'koffiehuishouder' genoemd wordt, over aan Albertus ten Broek.

Kalfje Amstelveen
(Bron: Ansichtkaart)

Café - restaurant 'Het oude Kalfje' aan de Amsteldijk 348/354 zijaanzicht in 1910, want het Kleine Kalfje bevond zich op nr 355 in 1910


Kalfje Amstelveen
(Amstelveenweb.com - Gemeentearchief Amstelveen)

Ansichtkaart van het Restaurant 'Het oude Kalfje' in de sneeuw aan de Amsteldijk 348/354 in 1915

Herberg 'Het Kalfje'
Er werd gemeld dat een gevelsteen het jaartal 1610 zou dragen. Een journalist had het zelfs over een prent van 1610 waarop 'het Kalfje' vermeld zou staan. Bij nadere onderzoek blijkt echter die gevelsteen met het jaartal 1610 in het geheel niet te bestaan. Volgens de eigenaresse zou die steen afgebeeld zijn geweest op een schilderij dat in 1941 is verbrand.

kalfje Amstelveen
(Foto Amstelveenweb.com - 2013)

De gevelsteen van herberg 'Het Kalfje'

De vraag is dus of we aan dit jaartal wel correct is en of het daadwerkelijk in de gevel heeft gestaan. Maar dan niet in het tegenwoordige gebouw, dat hoogstens uit de 18de eeuw dateert. De steen zou ook overgebracht kunnen zijn in het nieuwe gebouw, toen het oude gesloopt werd. Het benoemen van het jaartal blijft een duistere zaak.

Over de oudste historie van de herberg is niet veel bekend. Overal vindt men het bekende verhaal dat de oudste eigenaar een boer geweest zou zijn, die Kalf heette. Volgens anderen ontleent de herberg zijn naam aan het smokkelen van kalveren. Het oudste gegeven werd gevonden in een 'belastingkohier' van het jaar 1632. Dit kohier somt alle eigenaars en gebruikers van landerijen en huizen op, en als de ambtenaar die het samenstelt (langs de Amstel gaande) bij de Kalfjeslaan gekomen is, ziet hij daar het huis van Dirck Troost. Vermoedelijk is dit perceel identiek met de werf van Dirck Wollebrantsz., die in 1621 wordt vermeld. Daar dit het eerste huis benoorden de Kalfjeslaan is, moet hiermee wel het latere 'Kalfje' bedoeld zijn.

In 1656 is Mary Francken, weduwe van Dirk Calf, eigenares van dit perceel en verkoopt zij 91/8 roeden van haar bezit aan de burgemeesters en thesauriers der stad Amsterdam 'tot verbreedingh van 't Loopvelt' voor 75 gulden. Ook Breghie Spiegels, weduwe van de heer Willem Backer, verkoopt een strook terrein voor hetzelfde doel. Vermoedelijk wordt er dan nog geen herberg in het huis gehouden, er wordt gesproken van 't werfstuk van Dirk Kalf'. Jan Claesz. Kalf, de zoon van Mary Franken, die zijn moeder bij de verkoop in 165 6 reeds assisteerde, wordt er vervolgens eigenaar van. In 1670 woont hij 'in 't Kalf aan de Amsteldijk'. Van hem is het zeker, dat hij herbergier is, want op 17 october 1689 'verclaerde hij van meeninge te sijn dit lopende saisoen ofte jaer wijn bij de cleijne maet te vercopen en gelagen te setten'.

Vóór 26 april 1695 is Jan Claesz. Kalf overleden, zijn vrouw Jaepje Dirks met vijf kinderen nalatende. Genoemde kinderen scheiden en verdelen de erfenis van hun ouders, maar behouden 'het Kalfje' in onverdeelde eigendom. Deze gemeenschappelijke eigendom leidde tenslotte tot zeer ingewikkelde eigendomsverhoudingen. In 1721 was 'het Kalfje' in dertig (!) parten verdeeld, waarvan de waarde nog geen 40 gulden per part bedroeg. In 1721 klagen de voogden van de minderjarige kinderen van wijlen Dirk Jansz. Kalf en van Claas Jansz. Kalf dan ook, dat zij sedert enige jaren weinig of geen huur hebben ontvangen van de 2/6 parten die aan hun pupillen in 'het Kalfje' toekomen. Zij vragen derhalve aan schepenen om deze parten te mogen verkopen. Vermoedelijk deelden de meeste aandeelhouders dit standpunt, en in bijna volledige eensgezindheid transporteren zij 28/30 parten in de herberg voor 1.260 gulden op 19 maart 1722 aan Symon Backer. Eén van de erfgenamen echter, Jan Pietersz. van Leeuwarden, mede erfgenaam voor 1/30, en eigenaar van nog 1/30 door koop, had geweigerd om aan de verkoop mee te doen.

Pas in 1734 verkoopt hij zijn 2/30 part voor 250 gulden aan Albert Bossingh. Dit was het sein voor Symon Backer om een jaar later 28/30 parten voor 3.300 gulden eveneens aan Albert Bossing over te doen, die voor 3.550  gulden eigenaar van het geheel was geworden. Zijn weduwe, Aletta van de Wal genaamd, verkoopt in 1768 de door haar geërfde helft voor 3.250 gulden aan Willem van Delden, die de andere helft geërfd had van zijn moeder Catharina Versteegen die met Albertus Bossing hertrouwd was.

Johanna Elshof, de weduwe van Willem van Delden transporteerde de herberg in het jaar 1800 voor 3.650 gulden aan Adriaan Holtzman. Deze exploiteerde de herberg niet zelf, maar had Willem Elbers als zetbaas. Adriaan was trouwens raffinadeur van beroep en woonde op de Keizersgracht in Amsterdam. Vermoedelijk heeft hij hoog opgegeven van de revenuen van zijn herberg, want in 1820 weet hij deze voor ƒ 8.000,-over te doen aan zijn collega-raffinadeur Johan Hendrik Horstman, op de Prinsengracht. Gedurende de loop van de 19de eeuw heeft 'Het Kalfje' steeds zijn oude reputatie weten te handhaven. Soms stonden de rijtuigen in lange rijen langs de Kalfjeslaan, terwijl de inzittenden binnen hun vertier zochten, of ook wel in de tuin en de doolhof.

Kalfje Amstelveen
(Bron: Ansichtkaart)

De uitspanning 'Het Kalfje' met de ingang op de hoek van de Kalfjeslaan en de Amsteldijk anno 1910.
De herberg was oorspronkelijk een tolhuis en erg in trek bij gasten met weinig geld, maar
er kwamen ook veel mensen uit de stad per boot om hier uit te rusten.


Kalfje Amstelveen
(Bron: Ansichtkaart)

Het café gedeelte van Het Kalfje. Het opschrift van de kaart luidt:
'Onze prijzen zijn zeer populair'.


Kalfje Amstelveen
(Bron: Ansichtkaart)

De dinerzaal van Het Kalfje
Het opschrift van de kaart luidt:
'U dineert hier smakelijk, goed en billijk'.


Kalfje Amstelveen
(Bron: Ansichtkaart met opdruk: Prop. D. van Wilpe)

Het interieur van café Het Kalfje in de bovenzaal,
waar de eigenaar D.van Wilpe met echtgenote en dochter aanwezig zijn.


Kalfje Amstelveen
(Bron: Ansichtkaart)

Café-restaurant Het Kalfje vanaf de straatkant gezien


Kalfje Amstelveen
(Bron: Ansichtkaart)

De tuin van Het Kalfje. Opschrift van de kaart:
'Voor Uw kinderen een dorado....; Voor Uzelf een heerlijke ontspanning'


amsteldijk Amstelveen
(Bron Foto: Privé Collectie)

Een auto wordt uit de Amstel getakeld, vlakbij de uitspanning 'Het Kalfje'
op de Amsteldijk Noord, hoek Kalfjeslaan in 1920


Kalfje Amstelveen
(Bron: Privé Collectie)

Suikerzakje uit 1930 van café-restaurant "Het Kalfje" aan de Amstel
De kristalmelis werd gefabriceerd door de Gebr. Koppen.

De goede reputatie heeft 'het Kalfje' tot de tweede wereldoorlog weten te handhaven. Toen kwam het verval, niet alleen voor het bedrijf maar ook voor het gebouw. Op 16 november 1941 brandde de bovenverdieping af en de nogal broze constructie van de onderbouw maakte het niet mogelijk het oude gebouw weer te herstellen. In april 1950 scheen een nieuw tijdperk aangebroken te zijn. In tegenwoordigheid van tal van autoriteiten en bekende persoonlijkheden werd 'het Kalfje' opnieuw als café-restaurant in gebruik genomen.

Het Amstelveensch Weekblad van 28 april 1950 bericht hierover: 'Vele bloemstukken en een grote fruitmand versierden de zaal. Tussen het fruit lag een echte kalfskop. Eigenares was toen de bekende muziekpaedagoge mevr. Hamel-van Welpe, die het bedrijf liet leiden door de heer van Vugt. Maar de dreiging van het naderend einde werd enige jaren later opnieuw in de kranten merkbaar. In 1965 ging de gemeente Amstelveen tot onteigening over en in 1967 werd het gebouw definitief afgebroken.

Dan zijn er ook nog prenten van Halfweg Kalfje en 't Koetje, maar die geschiedenis wordt nog uitgezocht.


Kalfje Amstelveen
(Amstelveenweb.com collectie - Gemeentearchief Amstelveen)

Halfweg Kalfje bij Amsterdam
Op het bord tegen de bomen staat:
Pleziervaart 5 cent
Vertrek elk half uur van Halweg Kalfje naar Amsterdam
2 kajuit 5 cent


amsteldijk Amstelveen
(Foto Amstelveenweb.com - 2009)

'Het Klein Kalfje' zoals op de gevel staat, vanaf de overzijde van de Amstel in beeld gebracht


amsteldijk Amstelveen
(Foto Amstelveenweb.com - 2009)

Dichterbij genomen


Klik hier voor andere foto's in de categorie Gebouwen