Aernout Overbeeke exposeert in het Cobra Museum

Cobra Portretten

Vanaf 22. oktober t/m 21.november 2010

De internationaal bekende fotograaf Aernout Overbeeke bedacht 15 jaar geleden een uitzonderlijk fotografieproject. Hij nodigde de vele Cobra kunstenaars, die toen aanwezig waren bij de opening van het Cobra Museum, uit mee te werken aan een portretreeks.

Op de openingsdag (8 november 1995) was een kleine zwarte tent opgesteld in het museumdepot, waarin hij de kunstenaars vroeg plaats te nemen, in een voor hen wat ongemakkelijke positie. Overbeeke nam op 3 meter van hen vandaan positie in met zijn camera. De kunstenaars werden steeds enthousiaster over het portretidee en werkten elk op hun manier mee.

Zo kon een serie imponerende opnamen ontstaan van de Cobra kunstenaars-op-leeftijd, waarbij de fotograaf zich vooral concentreerde op het belangrijkste ‘gereedschap’ van de kunstenaar, de ogen en handen. Wat de reeks zo uniek en vooral karakteristiek maakt is een tweede vondst van de fotograaf. Hij vroeg de kunstenaars om in hun foto een creatie toe te voegen, of op een andere manier iets met de foto te ondernemen. Een creatie die de kunstenaar zou typeren.

Daartoe had Overbeeke zijn foto’s volgens een bepaald procedé op groot formaat op aquarelpapier afgedrukt. De kunstenaars ontvingen elk drie exemplaren, een om zelf te houden en twee om met een creatie terug te sturen (voor de fotograaf en het museum).

Het artistieke project resulteerde in een unieke reeks van 15 intrigerende portretten die de kunstenaars in tweëerlei opzicht typeren. De samenwerkingen tussen de fotograaf en de Cobra kunstenaars had niet tot stand kunnen komen zonder het openings-moment van het Cobra Museum. Ter gelegenheid van die opening, 15 jaar geleden, wordt voor het eerst de hele reeks van bedenker Aernout Overbeeke getoond.

Voorbeelden:

Eugène Brands voegde onderaan zijn portret, waarop hij in gedachten verzonken lijkt, een schildering toe van het heelal. Brands was van jongs af geïnspireerd door de ruimte. De letter M, die in meerdere van zijn werken voorkomt, is zowel symbool voor het Melkwegstelsel als voor het mysterie van het heelal.

Corneille schilderde boven zijn hoofd het lichaam van de vrouw, waarmee hij zijn alom bekende fascinatie voor vrouwen blootlegde. De vrouw is in bijna al zijn werk aanwezig en Corneille maakte er bepaald geen geheim van dat hij zichzelf zag als ‘vrouwenman’.

(© Aernout Overbeeke - 2010)

Fotocompositie van Aernout Overbeeke met Corneille

Beeldhouwer Shinkichi Tajiri tekende bovenin een simpele knoop, een vorm die hij in meermaals ook ruimtelijk heeft uitgevoerd. Zo is er een knoop te zien in de ontvangsthal van Schiphol en in de tuin van de Koningin staat een knoopsculptuur uitgevoerd in cortenstaal.

Reinhoud ‘d Haese schilderde over zijn lachende gestalte een structuur van kleurige vogelvlerk figuren gelijk de carnavaleske vogel- en mensachtige figuren die hij vaak in brons uitvoerde.

De overige bewerkte portretten zijn van: George Collignon, Constant, Stephen Gilbert, Luc de Heusch, C.O. Hultén, Joseph Istler, Joseph Noiret, Erik Ortvad, Anders Österlin, Carl-Henning Pedersen en Serge Vandercam.

Ndoto, Tanzania Dream

28.11 2010 – 09.01 2011

Van Aernout Overbeeke is eind november nog een bijzondere serie vrij werk te zien. Tijdens een aantal reizen naar het Afrikaanse land Tanzania fotografeerde hij gebruiken van de Masaï en slaagde erin hun ziel vast te leggen in fascinerende foto’s.

Aan het begin van deze eeuw begon Overbeeke met een project waarvoor hij acteurs en dansers in zijn studio fotografeerde, gebruikmakend van voorwerpen uit zijn omvangrijke collectie etnografica: maskers, wapens en sierraden meegenomen van zijn reizen naar Afrika, Australië, Japan en voormalig Nieuw-Guinea. Dit project bracht hem ertoe enkele reizen naar Tanzania te maken en de Masaï in hun eigen biotoop te documenteren.

Hij werd gedreven door het verlangen een cultuur vast te leggen die langzaam maar onherroepelijk haar eigen identiteit verliest.

Het volk leidt zowel in Kenia als in Tanzania een semi-nomaden bestaan. Het houden van vee is de belangrijkste vorm van levensbestaan. Alleen om de gemeenschap te beschermen tegen bedreigingen van buitenaf worden jonge mannen getraind als krijgers. Overbeeke trok enige tijd met een groep op en hij schonk hen drie geiten, die werden geslacht.

De grote messen waarmee het slachten gebeurde, en ook hun speren, hebben nog dezelfde vormen als de messen en speren van de Romeinen. Overbeeke wilde het tafereel aanvankelijk in zwart-wit foto’s vastleggen, maar besloot de serie in kleur te maken toen hem de rode kleding van de Masaï opviel in combinatie met het bloed van de geiten.

Catalogus en presentatie

Ter gelegenheid van deze tentoonstelling verschijnt bij Ludion Publishers een tweetalig boek met dezelfde titel. De teksten zijn van Pim Milo en Aernout Overbeeke. Vormgeving: Lex Reitsma.

Fotograaf Aernout Overbeeke

Aernout Overbeeke (geb. 1951 in Utrecht) is al enkele decennia lang een succesvol mode- en reclamefotograaf en reclameregisseur, die bekendheid geniet in binnen- en buitenland. Overbeeke werkt voor grote bureaus en tijdschriften. Aan het begin van zijn freelance carrière is hij een jaar assistent van Ed van der Elsken. Als gepassioneerd beeldenmaker leeft Overbeeke zich vooral uit in zijn vrije werk.