BBA wil duidelijkheid over de staat van de ICT bij de gemeente Amstelveen

Burgerbelangen Amstelveen (BBA) heeft veel kritiek op de nota die het College heeft uitgebracht in zake de staat van de ICT. Op donderdag 14 maart 2019 heeft fractievoorzitter Ruud Kootker het College talrijke vragen gesteld en de nota van het College kritisch beschouwde. Bijgaand zijn toespraak in de commissievergadering (Algemeen Bestuur en Middelen) ABM.

'Voorzitter,

Vanavond wisselen wij met het College van gedachten over de uitkomsten en aanbevelingen uit 3 onderzoeken. Onderzoeken naar aanleiding van de door de raad unaniem aangenomen motie 'Duidelijkheid over de staat van de ICT', BbA schenkt veel aandacht aan dit weerbarstige en tijdsintensieve dossier. Niet omdat het sexy of spannend is, maar waarom?

Omdat wij vinden dat de gemeentelijke overheid moet staan voor de belangen en behoeften van onze inwoners en bedrijven. Omdat inwoners en bedrijven recht hebben op kwalitatief hoogwaardige dienstverlening. Omdat zij moeten kunnen rekenen op een ambtelijke organisatie die haar mensen en middelen op een financieel verantwoorde wijze inzet om het maatschappelijk functioneren te bevorderen en omdat onze ambtenaren de juiste tools verdienen om in een prettige, uitdagende omgeving hun werk ten behoeve van ons allemaal te kunnen verrichten.

(Bron BBA - 2017)

Ruud Kootker fractievoorzitter van BBA. Bijna 20 jaar interim-manager in de profit en not for profitsector; van zakelijke dienstverlening en familiebedrijf tot beroepsvereniging en ideële stichting. Bouwde zijn managementervaring op bij de toenmalige Amro Bank. Zocht en vond ondernemerschap bij outplacementpionier Raadgevend Bureau Claessens. Werd daarna algemeen directeur bij DAS Rechtsbijstand (insurance/legal industry) en directielid van Cap Gemini Nederland (ict industry). Tegenwoordig is hij eigenaar van het bedrijf ProCorporate

Welk beelden roepen de uitkomsten van de onderzoeken nu bij ons op?

Het beeld dat het vijf over twaalf is, voorzitter. Dat we te laat zijn, onze zaken niet op orde hebben, de organisatie visie en strategie ontbeert, de zo noodzakelijke cultuuromslag niet van de grond komt, het eilandenrijk in stand blijft en de weerslag en de gevolgen daarvan o zo zichtbaar zijn in de organisatie. Wie nog langer probeert vast te houden aan het idee dat het hier om louter een technisch ICT-probleem gaat, vertoont struisvogel gedrag. Wie denkt dat de implementatie van de aanbevelingen alle problemen gaat oplossen, heeft het bij het verkeerde eind. Wie denkt dat de problemen langs de weg van de geleidelijkheid kunnen worden opgelost, gaat van een koude kermis thuiskomen.

En overall voor ons als BbA is daarom de tijd en noodzaak gekomen voor een radicale koerswijziging, een mentale transformatie en radicale transparantie. Noodzakelijke voorwaarden om onze taken als gemeentelijke overheid adequaat en toekomstgericht in te kunnen vullen. Dat alles, voorzitter, vraagt om leiderschap. Leiderschap dat voortvarend, compromisloos en rechtlijnig de noodzakelijke onderlinge verbinding tussen visie, strategie, cultuur en organisatie tot stand brengt. Informatisering en digitalisering zijn daarbij niet meer dan instrumenten om dit mogelijk te maken. Over de rapporten, voorzitter, het volgende:

Het Gateway Health Check Rapport 'Eilanden hebben bruggen nodig' doet een optimilisation confidence uitspraak: de status is rood en het rapport komt tot de conclusie dat niet alleen de ICT-organisatie, maar ook de business onvoldoende is toegerust om de in de bedrijfsvoering noodzakelijke ontwikkelingen gestalte te geven. De meegegeven status is rood geeft 5 aanbevelingen waarvan 3 x rood/kritiek/ doe onmiddellijk en 2 x oranje/ essentieel/ doe binnenkort, maar o x aanbevolen.

Het Gateway Review Rapport Programma Digitaal Werken Amstelveen/Aalsmeer doet een delivery confidence uitspraak: de status is oranje met 7 aanbevelingen waarvan 2 x rood/ kritiek / doe onmiddellijk, 4 x oranje/essentieel/ doe binnenkort en 1 x groen/aanbevolen. Het Native Consulting Rapport Onderzoek “ Technische ICT –infrastructuur” geeft een overall beoordeling voor de technische onderdelen die op voldoende uitkomt ( met overigens een rood voor de computer en netwerkruimtes), maar geeft de onderdelen governance, afdeling A en I en financiering een onvoldoende, in Gateway termen een status rood dus kritiek/doe onmiddellijk. Daarom vanuit onze kant de volgende vragen aan het College:

De motie van mei 2018 sprak van 'gebrek aan kennis en besef aan urgentie binnen het raadhuis'. Hoe beoordeelt het College, gegeven de onderzoeksresultaten, de urgentie nu en over welke urgentie hebben we het dan? Wat betekenen de uitkomsten van de onderzoeken naar het oordeel van het College voor het realiteits- en haalbaarheidsgehalte van de ambities voor Amstelveen Connected, Digitale ambitie?

Alle aanbevelingen uit de onderzoeken worden door het College overgenomen en zijn opgenomen in een plan van aanpak. Het College vindt het met ons niet gedeelde plan van aanpak solide ogen, maar is het college wel bij machte om de soliditeit, de aanpak, wijze waarop en termijnen te beoordelen? Aan het College de vraag waarom het College vindt dat zij voldoende is geëquipeerd om deze aan henzelf toebedachte rol te vervullen? Het college geeft ook aan vertrouwen te hebben in de nu gekozen aanpak. Waar is dat vertrouwen op gebaseerd gegeven de onderzoeksresultaten waaruit blijkt dat het ontbreekt aan visie, strategie en vertaling daarvan naar de organisatie?

Is het gegeven de uitkomsten van de onderzoeken niet noodzakelijk een, crisisteam in te richten met daarbij tenminste 1 extern ingehuurde ervaren crisismanager, dat de tenminste de kritische met rood aangeduide aanbevelingen uit de rapporten gaat realiseren? Hoe kijkt het College ( en ook de commissie) hier tegen aan? Is het gegeven de uitkomsten van de onderzoeken niet noodzakelijk dat ook de raad inzicht krijgt en over het plan van aanpak? Is het College van mening dat het plan van aanpak en de voortgangsrapportages ook onderwerp van regelmatige bespreking zou moeten zijn met b.v. de klankbordwerkgroep? Het College legt de bal weliswaar bij de commissie, maar ik hoor toch ook graag de mening van het College op dit punt. Wat vinden ook de collega’s binnen de commissie hiervan?

Denkt het College met de uitvoering van de aanbevelingen ook de cultuur omslag te kunnen voltooien binnen de gestelde termijn tot eind 2020? En zo niet, wat is dan naar het oordeel van het College meer nodig om die omslag wel te bereiken? Heeft het College ook op het punt van de cultuuromslag een (geactualiseerd) plan van aanpak met een wijze waarop en dito termijnen? Zo ja, kan de raad inzage krijgen in dat plan? Zo niet, waarom niet?

Dan ten aanzien van de financiën. Ik merk op dat het Health onderzoek met verbazing spreekt over de aanwezigheid van 'bedrijfsvoeringsfondsen'. Deze fondsen, zo meldt het rapport, betreffen een onbekend bedrag aan financiële middelen die aan de algemene financiële besluitvorming zijn onttrokken! Dit lijkt mij buitengewoon ernstig. Vraag aan het college: Waarom heeft u dit punt niet expliciet aan de orde gesteld in uw raadsbrief? Daarnaast willen wij van uw kant de toezegging dat dit tot op de bodem wordt uitgezocht en de raad hierover wordt met spoed geïnformeerd. Hoe denkt het College de uitvoering van het plan van aanpak te financieren? Binnen bestaande budgetten of krijgt de raad nog een aangepast financieel voorstel?

Dan de financieringssystematiek. De motie is helder en vraagt het College letterlijk een voorstel voor te leggen op de financieringssystematiek van ICT-investeringen. Waarom dan nu de bal via de werkgroep en de rekeningencommissie bij ons neerleggen? De vraag aan het College is wanneer de raad dit voorstel kan verwachten? Dan een vraag aan de collega commissieleden: Wat vinden wij van het voorstel tot inbedding in de reguliere P en C cyclus? Is dat niet al te voorbarig? Zijn wij als raad al zover dat wij het vertrouwen hebben dat het weer om 'reguliere activiteiten c.q. business as usual' gaat?

Tot slot : Aan het eind van de behandeling van dit agendapunt zal moeten blijken of het college volledig invulling heeft gegeven aan de opdracht die haar via de motie door de raad is verstrekt. De vraag is dan tevens aan de orde of de raad weer in positie is om haar kaderstellende en controlerende taken naar behoren uit te voeren. Het antwoord daarop zal, ik verwijs in deze naar art 23.4 van de verordening werkwijze raad, wat mij betreft mede moeten bepalen of het voorliggende agendapunt als bespreekstuk voorgelegd moet gaat worden aan de raad.

Voorzitter, dank u wel. Ruud Kootker fractievoorzitter Burgerbelangen Amstelveen 14 november 2019'

Update 16 mart 2019: Wethouder Frank Berkhout reageerde met een uitgebreide toelichting op de raadsbrief. Hij was het niet eens met Kootker. Met een been bijtrekken, de weg der geleidelijkheid en doorzetten van de ingeslagen weg van verbetering meent het College van een positie van 'onderaan bungelen' naar de middenmoot te kunnen groeien. Mede door de ook de andere oppositiepartijen geuite kritiek deed de wethouder wel een paar concrete toezeggingen. Zo zei hij toe in de komende maanden de raad sneller en beter te informeren en de raadsleden een beter inzicht te geven in het verloop van het proces. Bij BBA is de kritiek overeind gebleven en zijn de twijfels niet allemaal zijn weggenomen. BBA wacht invulling van de toezeggingen af en zal daarna, indien nodig, alsnog aansturen op een debat in de gemeenteraad.