De Oropouche-virusziekte is geïmporteerd naar de Europese Unie

In juni en juli 2024 werden voor het eerst 19 geïmporteerde gevallen van Oropouche-virusziekte gemeld in EU-landen: Spanje (12), Italië (5) en Duitsland (2). 18 van de gevallen hadden een reisgeschiedenis naar Cuba en één naar Brazilië- meldt het European Centre for Disease Prevention and Control (ECDC) in haar rapport. Het Europees Centrum voor ziektepreventie en -bestrijding is een agentschap van de Europese Unie, opgericht in 2004 en gevestigd in Stockholm.

Oropouche-virusziekte is een zoönotische ziekte die wordt veroorzaakt door het Oropouche-virus (OROV). Een zoönose (/zoʊˈɒnəsɪs, ˌzoʊəˈnoʊsɪs/ ⓘ; meervoud zoönosen) of zoönotische ziekte is een infectieziekte bij mensen die wordt veroorzaakt door een pathogeen (een infectieus agens, zoals een bacterie, virus, parasiet of prion) die van een niet-mens (meestal een gewerveld dier) op een mens kan overspringen en vice versa.

Tot op heden zijn uitbraken van OROV-ziekte gemeld in verschillende landen in Zuid-Amerika, Midden-Amerika en het Caribisch gebied. In 2024 zijn uitbraken gemeld in Brazilië, Bolivia, Colombia, Peru en meer recent in Cuba. Oropouche-virus wordt voornamelijk overgedragen op mensen als gevolg van beten door geïnfecteerde muggen, maar sommige muggensoorten kunnen het virus ook verspreiden.

De belangrijkste vector (Culicoides paraensis-mug) is wijdverspreid in Noord- en Zuid-Amerika, maar afwezig in Europa. Tot op heden is er een gebrek aan bewijs of Europese muggen of muggen het virus kunnen overdragen. Oropouche-virusziekte kan zich manifesteren als een acute koortsachtige ziekte met hoofdpijn, misselijkheid, braken, spier- en gewrichtspijn en soms ernstigere symptomen. De prognose voor herstel is goed en fatale uitkomsten zijn uiterst zeldzaam. Er zijn geen vaccins om OROV-ziekte te voorkomen of specifieke medicatie om OROV-ziekte te behandelen. Directe, horizontale, mens-op-mens-overdracht van het virus is tot nu toe niet gedocumenteerd. Onlangs meldde het Braziliaanse ministerie van Volksgezondheid zes mogelijke gevallen van OROV-ziekte die van moeder op kind werd overgedragen tijdens de zwangerschap. Het potentiële risico tijdens de zwangerschap en de foetopathische effecten van OROV-infectie worden nog onderzocht en zijn niet bevestigd.

(Bron Wikipedia - 2024)

Culicoides imicola muggen, vrouwtjes in verschillende stadia van een bloedmaaltijd
Risicobeoordeling. De kans op infectie voor EU/EER-burgers die naar epidemische gebieden in Zuid- en Midden-Amerika reizen of daar verblijven, wordt momenteel als matig ingeschat. De kans op infectie neemt toe als reizigers de zwaarst getroffen gemeenten in de noordelijke staten van Brazilië en/of het Amazonegebied bezoeken en/of als er geen persoonlijke beschermingsmaatregelen worden genomen. Gezien de goede prognose voor herstel, wordt de impact als laag ingeschat. Het risico op infectie voor EU/EER-burgers die naar OROV-epidemische landen in Amerika reizen, wordt daarom als matig ingeschat.

Recente gegevens geven aan dat OROV-infectie bij zwangere vrouwen kan leiden tot een miskraam, abortus en/of ontwikkelingsproblemen en misvormingen van de foetus. De impact van OROV-infectie voor zwangere vrouwen, foetussen en pasgeborenen zou daarom hoger kunnen zijn dan voor de algemene bevolking, hoewel dit nog steeds wordt onderzocht.
De waarschijnlijkheid van menselijke blootstelling aan OROV in de EU/EER wordt als zeer laag beschouwd, ondanks de mogelijke import van verdere OROV-ziektegevallen, aangezien de competente vectoren die gewoonlijk in Amerika worden beschreven, afwezig zijn in continentaal Europa en er tot op heden nog nooit secundaire transmissie is gemeld. Daarom is het risico op lokaal verworven OROV-ziekte in de EU/EER laag.

Aanbevelingen. Persoonlijke beschermingsmaatregelen om het risico op beten in epidemische gebieden te verminderen, zijn onder meer het gebruik van afweermiddel in overeenstemming met de instructies op het productetiket, het dragen van shirts met lange mouwen en lange broeken en het gebruik van met insecticide behandelde fijnmazige klamboes tijdens het rusten. Deze maatregelen zijn essentieel om bescherming te bieden tegen beten in kamers die niet adequaat zijn afgeschermd (met fijnmazige horren op deuren en ramen) of voorzien zijn van airconditioning, en tijdens buitenactiviteiten.

Symptomen van OROV-ziekte kunnen vergelijkbaar zijn met andere arbovirale infecties, zoals dengue, chikungunya of Zika. De vroege detectie van reisgerelateerde gevallen kan worden verbeterd door een toenemend bewustzijn onder gezondheidswerkers van reizigers die terugkeren uit gebieden met actieve OROV-transmissie, en voldoende laboratoriumdiagnostische capaciteit, onlangs ondersteund door het EVD-LabNet voor leden van het laboratoriumnetwerk in de EU/EER. Laboratoriumtests voor OROV moeten worden uitgevoerd wanneer andere tests voor ziekten met een veelvoorkomende oorzaak (bijv. dengue, chikungunya of Zika) negatief zijn. Bovendien moeten reisgeneeskundige klinieken reizigers naar epidemische gebieden informeren over de risico's die verband houden met de ziekte en beschermende maatregelen die de kans op infectie kunnen verkleinen. Bovendien moeten volksgezondheidsautoriteiten nieuwe gevallen van OROV-infectie melden via Epipulse om een continue beoordeling van de situatie mogelijk te maken.

Vanwege de potentieel hoge impact van aangeboren OROV-infectie moeten zwangere vrouwen die van plan zijn om naar epidemische landen te reizen waar transmissie gaande is of is gemeld, uitgebreide informatie krijgen over het potentiële risico dat verband houdt met OROV-infectie en preventiestrategieën. Gebieden die worden getroffen door OROV worden ook geclassificeerd als landen en territoria met huidige of eerdere transmissie van het Zika-virus (ZIKV), en reisadvies voor zwangere vrouwen met betrekking tot ZIKV kan ook adequaat ingaan op het potentiële risico dat verband houdt met de Oropouche-virusziekte. Lees ook: Oropouche virus disease cases imported into the European Union Epidemiological situation (pdf 6 pagina’s English)