De Gezondheidsraad adviseert HPV-vaccinatie voor meisjes en jongens

Infectie met het humaan papillomavirus (HPV) kan leiden tot baarmoederhalskanker, maar ook tot verschillende andere vormen van kanker rond de geslachtsdelen en in de mond- en keelholte. Niet alleen bij vrouwen, maar ook bij mannen. Vaccinatie tegen HPV werkt goed, biedt groepsbescherming en is veilig. Daarom adviseert de Gezondheidsraad zowel meisjes als jongens te vaccineren.

Sinds 2010 krijgen meisjes vanuit het Rijksvaccinatieprogramma vaccinatie aangeboden tegen het humaan papillomavirus (HPV), het virus dat baarmoederhalskanker veroorzaakt. Inmiddels is duidelijk dat HPV ook een rol speelt bij andere aandoeningen, zowel bij mannen als vrouwen. Bovendien is nu bijna 10 jaar ervaring opgedaan met deze vaccinatie en is er een derde vaccin beschikbaar gekomen. Daarom adviseert de Gezondheidsraad op verzoek van het ministerie van VWS opnieuw over vaccinatie tegen HPV.

Ziektelast is aanzienlijk HPV-infecties komen vaak voor - ongeveer 80% van bevolking maakt ooit een infectie door. In de meeste gevallen gaat de infectie vanzelf over en verloopt de infectie zonder symptomen. Soms leidt een infectie tot kanker en dat zorgt voor een aanzienlijke ziektelast. Baarmoederhalskanker wordt vrijwel altijd veroorzaakt door een HPV-infectie. Ook bij anuskanker en vagina-kanker is er in een groot deel van de gevallen sprake van een HPV-infectie. Verder is er een verband tussen HPV en vulvakanker, peniskanker en kanker in de mond- en keelholte, maar bij deze ziekten spelen naast HPV ook andere factoren een rol. Zo zijn roken en alcoholgebruik een belangrijke oorzaak van monden keelkanker. Tot slot kan HPV leiden tot genitale wratten. Deze komen wel vaak voor, maar zijn niet ernstig.

(Bron Wikipedia - 2019)

Weergave van de moleculaire structuur van de eiwitten van het Papillomavirus

Vaccins werken goed. Er zijn drie vaccins beschikbaar tegen HPV, die alle drie voldoende werkzaam en effectief zijn. Ze beschermen tegen respectievelijk twee, vier en negen HPV-types. Er is veel onderzoek waaruit blijkt dat alle vaccins goed en langdurig werken: ze wekken een sterke immuunrespons op (het lichaam maakt antistoffen tegen het virus) en verminderen HPV-infecties en voorstadia van baarmoederhalskanker met 80 tot 100%. Het is nog te vroeg om met zekerheid te kunnen zeggen in hoeverre zich dit ook vertaalt in een daling van het aantal kankergevallen; wel lijkt het erop dat gevaccineerde vrouwen minder vaak baarmoederhalskanker krijgen. Er zijn sterke aanwijzingen dat vaccinatie leidt tot groeps-bescherming, waardoor HPV-infecties ook minder voorkomen onder niet-gevaccineerden.

HPV-vaccinatie is veilig voor zowel meisjes als jongens. HPV-vaccinatie kan leiden tot pijn en roodheid op de plek van vaccinatie, maar deze gaan vanzelf weer over. Uit onderzoek blijkt dat er geen verband bestaat tussen vaccinatie tegen HPV en aandoeningen als chronische vermoeidheid, migraine en auto-immuunziekten. Nut weegt op tegen risico De commissie vindt HPV-vaccinatie aanvaardbaar, omdat de gezondheidswinst die erdoor bereikt wordt opweegt tegen de last die de gevaccineerde ervan ondervindt: de vaccinatie werkt goed en geeft weinig bijwerkingen.

De Gezondheidsraad is een Nederlands onafhankelijk wetenschappelijk adviesorgaan met als opdracht de regering en het parlement te adviseren over vraagstukken op het gebied van de volksgezondheid en het gezondheids(zorg)onderzoek.

Menselijke papillomavirus infectie (HPV infectie) is een infectie door menselijk papillomavirus (HPV). De meeste HPV infecties veroorzaken geen symptomen en lossen spontaan op. Bij sommige mensen blijft een HPV infectie aanhouden en resulteert in wratten of precancereuze laesies. De precancereuze laesies verhogen het risico op baarmoederhals-, vulva-, vagina-, penis-, anus-, mond- of keelkanker. Bijna alle baarmoederhalskanker is te wijten aan HPV met twee typen, HPV16 en HPV18, goed voor 70% van de gevallen.

Tussen 60% en 90% van de andere kankers die hierboven genoemd zijn, zijn ook verbonden met HPV. HPV6 en HPV11 zijn veel voorkomende oorzaken van genitale wratten en laryngeale papillomatose. Een HPV-infectie wordt veroorzaakt door het menselijke papillomavirus, een DNA-virus uit de papillomavirusfamilie, waarvan meer dan 170 soorten bekend zijn. Meer dan 40 soorten worden overgedragen via seksueel contact en infecteren de anus en de geslachtsdelen. Risicofactoren voor persistente seksueel overdraagbare aandoeningen zijn onder andere de vroege leeftijd van de eerste geslachtsgemeenschap, meervoudige partners, roken, en een slechte immuunfunctie. Deze types worden meestal verspreid door langdurig direct contact tussen huid en huid, waarbij vaginale en anale seks de meest voorkomende methoden zijn. Af en toe kan het zich verspreiden van een moeder naar haar baby tijdens de zwangerschap. Ze lijken zich niet te verspreiden via gewone items zoals toiletbrillen. Maar de types die wratten veroorzaken kunnen zich verspreiden via oppervlakken zoals vloeren. Mensen kunnen geïnfecteerd raken met meer dan één type HPV. HPV treft alleen de mens.