De jaarlijkse griepepidemie is begonnen in Nederland

In verschillende bronnen is te zien dat het griepvirus steeds verder toeneemt in Nederland. Het aantal mensen dat met griepachtige klachten naar de huisarts gaat, steeg naar 58 per 100.000 inwoners in de afgelopen week ten opzichte van 52 per 100.000 inwoners in de week ervoor. Hoewel dit de eerste week boven de grenswaarde van 53 per 100.000 inwoners is, lijkt de griepepidemie toch begonnen – meldde het Rijksinstituut voor Volksgezondheid en Milieu (RIVM) op 23 januari 2025.

Het aantal mensen met griepachtige klachten loopt snel op en in steeds meer bronnen zien we dat het griepvirus rondgaat. Het aantal meldingen van griepvirus (influenzavirus) van laboratoria van de Virologische Weekstaten steeg de afgelopen week verder met 30%. Daarnaast neemt in de Virologische Weekstaten het percentage van monsters dat positief is voor influenzavirus toe.

In de 56 monsters die huisartsen van de Nivel peilstations afgelopen week afnamen bij een deel van hun patiënten met griepachtige klachten, is 38 keer (67,9%) griepvirus aangetroffen. Ook werd griepvirus gevonden in 5 van de 19 (26,3%) monsters afgenomen door de huisartsen bij patiënten met een andere acute luchtweginfectie.

In 14,1% van de monsters van deelnemers aan Infectieradar met luchtwegklachten die in de afgelopen week zijn afgenomen is griepvirus aangetoond. Vorige week was dit 13,7%. Zowel influenzavirus type A(H1N1) pdm09 als type A(H3N2) werden gevonden in de peilstation-monsters en in de Infectieradar-monsters van afgelopen week. Influenzavirus type B werd, in mindere mate, ook gevonden.

Hoe herken ik griep? Bij griep is het slijmvlies in de luchtwegen ontstoken. Daar kan iemand ziek van worden. De ziekte begint vaak plotseling met: 

-koude rillingen 

-snotteren 

-hoofdpijn 

-spierpijn  

-vermoeidheid 

-keelpijn  

-droge hoest 

-(hoge) koorts 

De koorts kan binnen 12 uur oplopen tot 39°C of hoger en duurt meestal drie tot vijf dagen.  Niet iedereen die besmet wordt met het griepvirus, wordt ziek.  

Welke mensen kunnen erg ziek worden van griep? Sommige mensen hebben een grotere kans om ernstig ziek te worden van het griepvirus. Zij kunnen erg benauwd worden of een longontsteking krijgen. Dit geldt vooral voor mensen van 60 jaar en ouder en voor mensen met een chronische ziekte. Mensen met een hart- of longziekte kunnen door griep meer last krijgen van hun klachten. 

Hoe krijg ik griep? Griepvirussen zitten in druppeltjes snot, slijm en speeksel. Door praten, hoesten en niezen verspreiden de virussen zich. Als iemand de druppeltjes inademt, kan deze persoon besmet raken. Mensen kunnen het virus ook via de handen en voorwerpen binnenkrijgen. De tijd tussen besmet raken en ziek worden is meestal drie tot vier dagen. Iemand met het griepvirus is besmettelijk vanaf één dag voor het begin van de klachten. Dit duurt tot vijf tot zeven dagen na het begin van de klachten. 

Er zijn verschillende soorten griepvirussen. Deze veranderen steeds. Daardoor kan iemand opnieuw griep krijgen. Sommige mensen hebben meer kans om griep te krijgen. Dat zijn vooral mensen die dicht op elkaar leven of werken. Bijvoorbeeld op de kinderopvang, school, kantoor of in het openbaar vervoer. 

Hoe voorkom ik griep? Er is een vaccinatie die tegen griep beschermt: de griepprik. Mensen die meer kans hebben om ernstig ziek te worden van griep, kunnen de griepprik gratis halen. Dat geldt voor mensen vanaf zestig jaar en voor mensen met chronische ziekten zoals diabetes, een hartziekte, longziekte, nierziekte of een lagere weerstand door ziekte of medicijngebruik. Zij krijgen elk jaar een uitnodiging voor de griepprik van de huisarts.  

Bent u tussen 15 oktober en 1 maart 22 weken zwanger en heeft u geen medische indicatie? Dan krijgt u een uitnodiging voor een gratis griepprik via uw verloskundige. De griepprik werkt tegen verschillende typen griepvirus. Dit zijn de typen waarvan verwacht wordt dat ze het meest zullen voorkomen. Deze typen kunnen elk jaar weer anders zijn. Het vaccin wordt daarom ieder jaar aangepast. Bovendien beschermt het vaccin niet zo heel lang. Daarom hebben mensen elk jaar weer een nieuwe griepprik nodig. Soms krijgt iemand die de griepprik heeft gehad toch griep. De klachten zijn dan meestal minder ernstig.Heeft u klachten die passen bij griep? Volg dan de algemene adviezen die gelden bij luchtweginfecties. Zo zorgt u ervoor dat minder mensen ziek worden.  

Is griep te behandelen? De meeste mensen genezen van griep zonder medicijnen. Meestal duurt het één tot drie weken tot iemand zich weer helemaal beter voelt. U kunt neusdruppels en hoestdrank gebruiken om minder last te hebben van de griepklachten. U kunt paracetamol nemen tegen de pijn. De koorts kan daarmee ook lager worden. U wordt niet sneller beter door paracetamol.  

Er zijn geen medicijnen die griep genezen. Heel soms krijgt iemand virusremmers. Dat geldt voor een kleine groep mensen met een heel hoog risico om ernstig ziek te worden van de griep. Virusremmers zorgen ervoor dat zij minder complicaties krijgen en minder besmettelijk zijn voor anderen. Ook zijn patiënten hierdoor iets korter ziek. Virusremmers worden in Nederland niet vaak gegeven. Want hoe vaker ze worden gegeven, hoe groter de kans dat het virus zich zo aanpast dat de medicijnen niet meer werken. Het virus is dan resistent.

Wat moet ik doen als ik griep heb? Griep geneest bij gezonde mensen meestal vanzelf. Om anderen niet te besmetten, kunt u de adviezen volgen die gelden bij luchtweginfecties. Kijk ook op https://www.thuisarts.nl/griep/ik-heb-griep  voor adviezen bij griep en wanneer u de huisarts moet bellen. 

Hoe vaak komt griep voor in Nederland? Griep komt in Nederland elk jaar voor, het meest tijdens de wintermaanden. Dit noemen we de seizoensgriep. Hoe vaak griep voorkomt, is ieder jaar anders. 

Het RIVM volgt de ontwikkeling van griep op verschillende manieren. Dit heet surveillance. Daarvoor werken we samen met het Nivel (externe link), het Erasmus MC (externe link) en laboratoria in Nederland. We houden in de gaten hoeveel mensen er zijn met griepachtige klachten. En we kijken welk griepvirus het meest rondgaat. De verspreiding van griep in Nederland op dit moment staat op de pagina feiten en cijfers. 

Wat is het verschil tussen griep en verkoudheid? Griep wordt door een ander virus veroorzaakt dan verkoudheid. Een deel van de klachten is ook anders. En griep kan bij sommige mensen ernstigere klachten geven dan verkoudheid.  

Influenza (Italiaans voor "invloed"), ook wel (echte) griep of virale griep genoemd, is een koortsachtige infectieziekte bij mensen die wordt veroorzaakt door virussen van de familie Orthomyxoviridae, voornamelijk door de geslachten Influenzavirus A of B. Influenza komt meestal in epidemische vorm voor en tast de luchtwegen aan. De informele term “griepachtige infectie” voor een verkoudheid, die begrijpelijk is vanwege enkele van de symptomen, moet duidelijk worden onderscheiden van influenza, aangezien volgens de bevindingen van de moderne geneeskunde de virussen die een verkoudheid veroorzaken ongetwijfeld geen griepvirussen zijn. In de diergeneeskunde worden ziekten die door influenzavirussen worden veroorzaakt ook wel influenza genoemd en zijn vernoemd naar de getroffen diersoort (vogelgriep, paardengriep, varkensgriep). Deze ziekten kunnen ook op mensen worden overgedragen en zijn daarom zoönosen.