De overheid moet de stikstofdoelen halen

De overheid moet aanvullende maatregelen treffen om de stikstofdoelen te halen. Dat heeft de rechter geoordeeld in de zaak, waarin Greenpeace eist dat de staat de landelijke stikstofneerslag binnen 5 jaar genoeg verlaagt. De impact is afhankelijk van de maatregelen die het rijk en de provincies gaan nemen. Eerder al gaf de Raad van State aan dat projecten die op basis van intern salderen zijn gestart, alsnog vergund moeten worden- meldt de Vereniging van Nederlandse Gemeenten (VNG).

Gevolgen voor gemeenten. De Greenpeace-uitspraak dwingt het Rijk om aanvullende maatregelen te treffen, omdat de huidige stikstofaanpak ontoereikend is om de doelen te halen. Het gevolg is dat de druk op de stikstofaanpak verder toeneemt. De VNG zet zich in voor maatregelen die uitvoerbaar zijn en van voldoende financiële ondersteuning zijn voorzien. Ook moet het pakket voldoende ruimte bieden voor gemeentelijke handelingsvrijheid. 

(Foto Amstelveenweb.com - 2024)

Grazende koeien in de Bovenkerkerpolder in juli 2024
Raad van State. Daarnaast deed de Raad van State op 18 december 2024 een uitspraak over intern salderen in de zaak Rendac. Deze uitspraak heeft tot gevolg dat woningbouw-, infrastructuur-, energie- en industrieprojecten die vanaf 1 januari 2020 met behulp van ‘intern salderen’ zijn toegestaan, opnieuw of alsnog vergund moeten worden. Dit geldt ook voor wijzigingen die agrariërs op bedrijfsniveau hebben doorgevoerd door middel van intern salderen, zoals het toepassen van innovaties. De aanvullende regels voor het toepassen van intern salderen beperken ook de ruimte voor nieuwe vergunningen. 

Voor gemeenten raakt dit met name aan de mogelijkheden om ruimtelijk te ontwikkelen, zoals de woningbouwontwikkeling en het beheer en onderhoud van infrastructuur. De uitspraak zet onder andere het tempo, waarmee de woningbouwopgave wordt uitgevoerd onder druk en raakt ook projecten met andere schadelijke gevolgen voor Natura 2000-gebieden, zoals geluidhinder. Het rijk, de provincies en de VNG gaan de komende tijd in beeld brengen wat de exacte gevolgen zijn van beide uitspraken. 

Meer informatie. De website van de rijksoverheid biedt uitgebreidere informatie over de Rendac uitspraak. Voor aanvullende vragen kunnen gemeenten terecht bij het Landelijke Informatiepunt Stikstof en Natura 2000 van BIJ12.

Stikstof, of Nitrogen is een chemisch element; het heeft symbool N en atoomnummer 7. Stikstof is een niet-metaal en het lichtste lid van groep 15 van het periodiek systeem, vaak de pnictogenen genoemd. Het is een veelvoorkomend element in het heelal, geschat op de zevende plaats in totale overvloed in de Melkweg en het zonnestelsel. Bij standaardtemperatuur en -druk binden twee atomen van het element zich om N2 te vormen, een kleurloos en geurloos diatomisch gas. N2 vormt ongeveer 78% van de atmosfeer van de aarde, waardoor het de meest voorkomende chemische soort in de lucht is. Vanwege de vluchtigheid van stikstofverbindingen is stikstof relatief zeldzaam in de vaste delen van de Aarde.

Overmatige bemesting met stikstofverbindingen kan tot problemen in de rivieren en natuurgebieden leiden. Te veel stikstof kan ook leiden tot verzuring van bodems, en in de vorm van lachgas draagt stikstof bij aan het broeikaseffect. Op Europese schaal is er beleid ontwikkeld om uitstoot van stikstof door verkeer, industrie en landbouw terug te brengen. De lidstaten horen dit nationaal uit te voeren. Zo is er onder meer de Nitraatrichtlijn, een Europese richtlijn die beoogt de waterkwaliteit in heel Europa te beschermen, door te voorkomen dat nitraten uit agrarische bronnen het grond- en oppervlaktewater verontreinigen en door goede landbouwpraktijken te stimuleren.