Dringende klimaatactie kan een leefbare toekomst voor iedereen veiligstellen

INTERLAKEN, Zwitserland, 20 maart 2023 - Er zijn meerdere, haalbare en effectieve opties om de uitstoot van broeikasgassen te verminderen en ons aan te passen aan door de mens veroorzaakte klimaatverandering, en ze zijn nu beschikbaar, zeiden wetenschappers in het nieuwste Intergovernmental Panel on Climate Change (IPCC) vandaag vrijgegeven rapport.

'Het mainstreamen van effectieve en rechtvaardige klimaatactie zal niet alleen verliezen en schade voor de natuur en mensen verminderen, het zal ook bredere voordelen opleveren. “Dit syntheserapport onderstreept de urgentie van meer ambitieuze actie en laat zien dat we, als we nu handelen, nog steeds een leefbare, duurzame toekomst voor iedereen kunnen veiligstellen.' - aldus IPCC-voorzitter Hoesung Lee

In 2018 benadrukte het IPCC de ongekende omvang van de uitdaging die nodig is om de opwarming aan te houden. 1,5°C. Vijf jaar later is die uitdaging nog groter geworden door een aanhoudende toename van de uitstoot van broeikasgassen. Het tempo en de schaal van wat tot nu toe is gedaan, en de huidige plannen, zijn onvoldoende om de klimaatverandering aan te pakken.

(Bron Wikipedia - 2023)

Dr. Hoesung Lee (1945) is voorzitter van het Intergovernmental Panel on Climate Change (IPCC), verkozen sinds oktober 2015 en bijzonder hoogleraar aan de Korea University Graduate School of Energy and Environment, Seoul, Korea
Meer dan een eeuw van verbranding van fossiele brandstoffen en ongelijk en niet-duurzaam energie- en landgebruik heeft geleid tot een opwarming van de aarde met 1,1 °C boven het pre-industriële niveau. Dit heeft geresulteerd in frequentere en intensere extreme weersomstandigheden die steeds gevaarlijkere gevolgen hebben gehad voor de natuur en mensen in elke regio van de wereld.

Elke toename van de opwarming resulteert in snel escalerende gevaren. Intensievere hittegolven, zwaardere regenval en andere extreme weersomstandigheden verhogen de risico's voor de menselijke gezondheid en ecosystemen nog verder. In elke regio sterven mensen door extreme hitte. De klimaatgestuurde voedsel- en wateronzekerheid zal naar verwachting toenemen naarmate de opwarming toeneemt. Wanneer de risico's worden gecombineerd met andere ongewenste gebeurtenissen, zoals pandemieën of conflicten, worden ze nog moeilijker te beheersen.

Verliezen en schade scherp in beeld. Het rapport, goedgekeurd tijdens een sessie van een week in Interlaken, brengt de verliezen en schade die we nu al ondervinden en die in de toekomst zullen voortduren, scherp in beeld, waarbij vooral de meest kwetsbare mensen en ecosystemen hard worden getroffen. Nu de juiste actie ondernemen kan leiden tot de transformationele verandering die essentieel is voor een duurzame, rechtvaardige wereld.

"Klimaatrechtvaardigheid is cruciaal omdat degenen die het minst hebben bijgedragen aan klimaatverandering onevenredig zwaar worden getroffen", zegt Aditi Mukherji, een van de 93 auteurs van dit syntheserapport, het slothoofdstuk van de zesde beoordeling van het panel. “Bijna de helft van de wereldbevolking leeft in regio's die zeer kwetsbaar zijn voor klimaatverandering. In het afgelopen decennium was het aantal sterfgevallen als gevolg van overstromingen, droogtes en stormen 15 keer hoger in zeer kwetsbare regio's", voegde ze eraan toe. In dit decennium is versnelde actie om zich aan te passen aan de klimaatverandering essentieel om de kloof te dichten tussen bestaande aanpassing en wat nodig is. Om de opwarming tot 1,5 °C boven het pre-industriële niveau te houden, zijn ingrijpende, snelle en aanhoudende reducties van broeikasgasemissies in alle sectoren vereist. De uitstoot zou nu moeten dalen en zal tegen 2030 bijna gehalveerd moeten zijn, wil de opwarming beperkt blijven tot 1,5°C.

Duidelijke weg vooruit. De oplossing ligt in klimaatbestendige ontwikkeling. Dit omvat het integreren van maatregelen om zich aan te passen aan de klimaatverandering met acties om de uitstoot van broeikasgassen te verminderen of te vermijden op een manier die bredere voordelen oplevert. Bijvoorbeeld: toegang tot schone energie en technologieën verbetert de gezondheid, vooral voor vrouwen en kinderen; koolstofarme elektrificatie, wandelen, fietsen en openbaar vervoer verbeteren de luchtkwaliteit, verbeteren de gezondheid, de werkgelegenheid en zorgen voor gelijkheid. De economische voordelen voor de gezondheid van mensen door alleen verbetering van de luchtkwaliteit zouden ongeveer hetzelfde zijn, of mogelijk zelfs groter, dan de kosten van het verminderen of vermijden van emissies.



Klimaatbestendige ontwikkeling wordt met elke opwarming steeds uitdagender. Daarom zullen de keuzes die de komende jaren worden gemaakt een cruciale rol spelen bij het bepalen van onze toekomst en die van toekomstige generaties. Om effectief te zijn, moeten deze keuzes geworteld zijn in onze diverse waarden, wereldbeelden en kennis, inclusief wetenschappelijke kennis, inheemse kennis en lokale kennis. Deze benadering zal klimaatbestendige ontwikkeling vergemakkelijken en plaatselijk passende, sociaal aanvaardbare oplossingen mogelijk maken.

"De grootste winst op het gebied van welzijn zou kunnen komen door prioriteit te geven aan klimaatrisicovermindering voor gemeenschappen met lage inkomens en gemarginaliseerde gemeenschappen, inclusief mensen die in informele nederzettingen wonen", zegt Christopher Trisos, een van de auteurs van het rapport. “Versnelde klimaatactie komt alleen tot stand als er een veelvoud aan financiering komt. Onvoldoende en slecht afgestemde financiering houdt vooruitgang tegen.”

Duurzame ontwikkeling mogelijk maken. Er is wereldwijd voldoende kapitaal om de uitstoot van broeikasgassen snel te verminderen als bestaande belemmeringen worden weggenomen. Het verhogen van de financiering van klimaatinvesteringen is belangrijk om de wereldwijde klimaatdoelstellingen te halen. Overheden zijn, door middel van publieke financiering en duidelijke signalen naar investeerders, essentieel bij het wegnemen van deze barrières. Beleggers, centrale banken en financiële toezichthouders kunnen ook hun rol spelen.

Er zijn beproefde beleidsmaatregelen die kunnen leiden tot verregaande emissiereducties en klimaatbestendigheid als ze worden opgeschaald en breder worden toegepast. Politiek engagement, gecoördineerd beleid, internationale samenwerking, ecosysteembeheer en inclusief bestuur zijn allemaal belangrijk voor effectieve en rechtvaardige klimaatactie. Als technologie, knowhow en geschikte beleidsmaatregelen worden gedeeld en er nu voldoende financiering beschikbaar komt, kan elke gemeenschap koolstofintensieve consumptie verminderen of vermijden. Tegelijkertijd kunnen we, met forse investeringen in adaptatie, toenemende risico's afwenden, vooral voor kwetsbare groepen en regio's.

Klimaat, ecosystemen en samenleving zijn met elkaar verbonden. Effectief en billijk behoud van ongeveer 30-50% van het land, zoet water en de oceaan op aarde zal bijdragen aan een gezonde planeet. Stedelijke gebieden bieden op wereldschaal kansen voor ambitieuze klimaatactie die bijdraagt aan duurzame ontwikkeling. Veranderingen in de voedingssector, elektriciteit, transport, industrie, gebouwen en landgebruik kunnen de uitstoot van broeikasgassen verminderen. Tegelijkertijd kunnen ze het voor mensen gemakkelijker maken om een koolstofarme levensstijl te leiden, wat ook de gezondheid en het welzijn zal verbeteren. Een beter begrip van de gevolgen van overconsumptie kan mensen helpen om beter geïnformeerde keuzes te maken.

"Transformationele veranderingen hebben meer kans van slagen als er vertrouwen is, waar iedereen samenwerkt om prioriteit te geven aan risicovermindering en waar voordelen en lasten eerlijk worden verdeeld", aldus Lee. “We leven in een diverse wereld waarin iedereen verschillende verantwoordelijkheden heeft en verschillende mogelijkheden om verandering teweeg te brengen. Sommigen kunnen veel, terwijl anderen ondersteuning nodig hebben om de verandering te managen.”

Over het IPCC. Het Intergovernmental Panel on Climate Change (IPCC) is het orgaan van de Verenigde Naties voor de beoordeling van de wetenschap met betrekking tot klimaatverandering. Het werd in 1988 opgericht door het Milieuprogramma van de Verenigde Naties (UNEP) en de Wereld Meteorologische Organisatie (WMO) om politieke leiders te voorzien van periodieke wetenschappelijke beoordelingen over klimaatverandering. Het IPCC heeft 195 lidstaten die lid zijn van de VN of WMO.

Duizenden mensen van over de hele wereld dragen bij aan het werk van het IPCC. Voor de beoordelingsrapporten besteden experts vrijwillig hun tijd als IPCC-auteurs aan het beoordelen van de duizenden wetenschappelijke artikelen die elk jaar worden gepubliceerd om een uitgebreid overzicht te geven van wat er bekend is over de drijfveren van klimaatverandering, de gevolgen ervan en toekomstige risico's, en hoe aanpassing en mitigatie die risico's kunnen verminderen. Een open en transparante beoordeling door experts en regeringen van de lidstaten is een essentieel onderdeel van het IPCC-proces om een objectieve en volledige beoordeling te garanderen en om een breed scala aan standpunten en expertise weer te geven.