ECDC waarschuwt voor mazelen-epidemie

In 2023 werd wereldwijd een aanzienlijke stijging van het aantal gevallen van mazelen en uitbraken waargenomen, onder meer in 40 van de 53 landen van de Europese regio, en in ten minste 10 EU/EER-landen– meldt het European Center for Infectious Disease Control -Europees Centrum voor Infectieziektebestrijding (ECDC).

Uit gegevens van het ECDC blijkt dat in januari en begin februari 2024 het aantal EU/EER-landen dat gevallen van mazelen meldde, is toegenomen. Er zijn ten minste zeven sterfgevallen gemeld uit twee landen.

(Bron ECDC - 2022)

De directeur van het ECDC is dr. Andrea Ammon (1958), MD, MPH. Zij werd op 22 maart 2017 door de raad van bestuur van het ECDC gekozen als nieuwe directeur van het ECDC voor een periode van vijf jaar en werd op 16 juni 2017 formeel benoemd. In 2022 werd haar mandaat verlengd tot 15 juni 2024
Andrea Ammon, directeur van het ECDC, zei: “Niemand zou aan de mazelen moeten sterven. De toename van het aantal gevallen van mazelen, een zeer besmettelijke, maar door vaccinatie te voorkomen ziekte, herinnert ons er duidelijk aan dat alle lidstaten hun inspanningen moeten maximaliseren om een hoge vaccinatiegraad voor alle door vaccinatie te voorkomen ziekten te bereiken en te behouden. Vaccins zijn een veilige en effectieve manier om de gezondheidslast van infectieziekten te verminderen en onnodig verlies van mensenlevens te voorkomen.”

Mazelen vormen een bedreiging voor individuen van alle leeftijdsgroepen, wat het belang benadrukt van het handhaven van een hoge vaccinatiegraad voor de hele bevolking. De grootste potentiële impact van mazelen, vanwege de hoge morbiditeit na infectie, is voor zuigelingen die te jong zijn om te worden geïmmuniseerd (meestal kinderen jonger dan 12 maanden, afhankelijk van de nationale schema’s). Niet-gevaccineerde kinderen jonger dan vijf jaar lopen ook een verhoogd risico, omdat mazelen in deze leeftijdsgroep verschillende complicaties kunnen hebben. Bovendien lopen andere groepen, zoals de immuungecompromitteerden, het risico op ernstige gevolgen van mazelen.


(Foto EU/Claudio Centonze - 2024)

Stella Kyriakides, Europees commissaris voor Gezondheid en Voedselveiligheid op 21 februari 2024 in Brussel

Commissaris voor Gezondheid en Voedselveiligheid, Stella Kyriakides, voegde daaraan toe: “De stijgende trend in het aantal gevallen van mazelen in heel Europa is zorgwekkend. Dit is een uiterst besmettelijke ziekte die ernstige complicaties kan veroorzaken, vooral voor kinderen en kwetsbare personen. Het goede nieuws is dat het een ziekte is die voorkomen kan worden door vaccinatie en dat er in de EU voldoende veilige en effectieve vaccins beschikbaar zijn. Als we uitbraken van mazelen zien, weten we dat er een leemte is in de vaccinaties. Ik dring er bij iedereen op aan om hun vaccinatiestatus te controleren en ouders om ervoor te zorgen dat de vaccins van hun kinderen en jongeren up-to-date zijn. Vaccinatie beschermt en redt levens, het is een van onze sterkste instrumenten tegen mazelen en vele andere infectieziekten.”

Mazelen verspreiden zich heel gemakkelijk. Daarom is een hoge vaccinatiegraad, van 95% of meer van de bevolking die is gevaccineerd met twee doses van het vaccin, essentieel om de overdracht in een land of gemeenschap te onderbreken. De inspanningen moeten daarom worden geïntensiveerd om niet-gevaccineerde of gedeeltelijk gevaccineerde populaties te identificeren en te bereiken. Er moet worden gezorgd voor gelijke toegang tot vaccinatie, vooral voor kwetsbare bevolkingsgroepen zoals migranten, etnische minderheden en mensen die in drukke omgevingen wonen, bijvoorbeeld in de vluchtelingenkampen vluchtelingen kampen.


(Bron Wikipedia - 2024)

Uitslag op de huid van een vrouw, typisch geval voor mazelen. De uitslag was het hevigst op de schouders en de borstkas, in welke situaties de laesies samenvloeiden en verward raakten. Op het onderste deel van de rug waren veel van de vlekken duidelijk te onderscheiden
Hoogwaardige surveillancesystemen zijn essentieel voor de vroege detectie, respons en beheersing van lokale uitbraken van mazelen. Bovendien vergemakkelijkt de verbeterde diagnostische laboratoriumcapaciteit het volgen van virusgenotypes en het identificeren van transmissieketens. Het vergroten van het bewustzijn over de situatie van mazelen onder gezondheidswerkers in verschillende specialismen is belangrijk om een tijdige diagnose te garanderen, vooral bij oudere kinderen en volwassenen.

Er moeten ook inspanningen worden gedaan om de redenen voor de lage vaccinopname in gemeenschappen te identificeren en interventies op maat te implementeren. Deze omvatten risicocommunicatie en gemeenschapsinitiatieven, ook ten aanzien van achtergestelde bevolkingsgroepen. Het ECDC blijft zich inzetten om samen te werken met de EU/EER-landen en internationale partners om landen te helpen bij het vergroten van de vaccinatiegraad en het beschermen van de volksgezondheid.

Mazelen of Morbilli is een zeer besmettelijke infectieziekte die vooral kinderen treft. Naast de typische rode huidvlekken (mazelenuitslag) veroorzaakt de ziekte koorts en een aanzienlijk verzwakte algemene toestand. Deze zogenaamde kinderziekte wordt veroorzaakt door het mazelenvirus en kan in sommige gevallen levensbedreigend zijn vanwege ernstige complicaties (waaronder longontsteking en hersenontsteking). In de meeste landen is de ziekte aangifteplichtig.

Er zijn in 2018 veel meer gevallen van mazelen gemeld dan in andere kalenderjaren van het decennium. Nadat er in 2022 in de Europese regio in totaal slechts 941 gevallen waren gemeld, meldde de WHO in december 2023 dat er in de maanden januari tot en met oktober 2023 ongeveer 30.000 gevallen van mazelen voorkwamen, wat neerkomt op een meer dan 30-voudige toename. Er zijn dringend maatregelen nodig om de trend te keren.