Een beter gebruik van vaccins zou resistentie voorkomen

Meer investeringen in vaccins zouden sterfgevallen als gevolg van antimicrobiële resistentie kunnen voorkomen, het gebruik van antibiotica kunnen verminderen en geld kunnen besparen op de behandeling van resistente infecties – meldt de World Health Organization (Wereldgezondheidsorganisatie) (WHO).

Een nieuw rapport van de Wereldgezondheidsorganisatie (WHO) concludeert dat vaccins tegen 24 pathogenen het aantal benodigde antibiotica met 22% of 2,5 miljard gedefinieerde dagelijkse doses wereldwijd per jaar kunnen verminderen, ter ondersteuning van wereldwijde inspanningen om antimicrobiële resistentie (antimicrobial resistance=AMR) aan te pakken. Hoewel sommige van deze vaccins al beschikbaar zijn, maar onvoldoende worden gebruikt, moeten andere zo snel mogelijk worden ontwikkeld en op de markt worden gebracht.

(Bron WHO - 2024)

Dr. Tedros Adhanom Ghebreyesus (1965) directeur-generaal van de WHO
AMR treedt op wanneer bacteriën, virussen, schimmels en parasieten niet langer reageren op antimicrobiële medicijnen, waardoor mensen zieker worden en het risico op ziekte, overlijden en de verspreiding van infecties die moeilijk te behandelen zijn, toeneemt. AMR wordt grotendeels veroorzaakt door het verkeerd en overmatig gebruik van antimicrobiële middelen, maar tegelijkertijd hebben veel mensen over de hele wereld geen toegang tot essentiële antimicrobiële middelen. Elk jaar worden wereldwijd bijna 5 miljoen sterfgevallen in verband gebracht met AMR.

Vaccins zijn een essentieel onderdeel van de respons om AMR te verminderen, omdat ze infecties voorkomen, het gebruik en overmatig gebruik van antimicrobiële middelen verminderen en de opkomst en verspreiding van medicijnresistente pathogenen vertragen.

Het nieuwe rapport borduurt voort op een WHO-studie die vorig jaar in BMJ Global Health werd gepubliceerd. Het schat dat vaccins die al in gebruik zijn tegen pneumococcus pneumonia, Haemophilus influenzae type B (Hib, een bacterie die longontsteking en meningitis veroorzaakt) en tyfus elk jaar tot 106.000 van de sterfgevallen in verband met AMR kunnen voorkomen. Jaarlijks zouden nog eens 543.000 sterfgevallen in verband met AMR kunnen worden voorkomen wanneer nieuwe vaccins voor tuberculose (TB) en Klebsiella pneumoniae wereldwijd worden ontwikkeld en uitgerold. Terwijl nieuwe TB-vaccins zich in klinische proeven bevinden, bevindt er zich een vaccin tegen Klebsiella pneumoniae in een vroeg stadium van ontwikkeling.

'Het aanpakken van antimicrobiële resistentie begint met het voorkomen van infecties, en vaccins behoren tot de krachtigste hulpmiddelen om dat te doen' - aldus Dr. Tedros Adhanom Ghebreyesus, directeur-generaal van de WHO. 'Voorkomen is beter dan genezen, en het vergroten van de toegang tot bestaande vaccins en het ontwikkelen van nieuwe vaccins voor kritieke ziekten, zoals tuberculose, is cruciaal om levens te redden en het tij te keren in AMR.'

Vaccins zijn essentieel om infecties te voorkomen. Gevaccineerde mensen hebben minder infecties en zijn beschermd tegen mogelijke complicaties van secundaire infecties waarvoor mogelijk antimicrobiële medicijnen of ziekenhuisopname nodig zijn. Het rapport analyseerde de impact van reeds goedgekeurde vaccins en vaccins in verschillende stadia van ontwikkeling.

Jaarlijks vaccins tegen: -Streptococcus pneumoniae zou 33 miljoen doses antibiotica kunnen besparen, als de Immunization Agenda 2030-doelstelling van 90% van de kinderen ter wereld zou worden gevaccineerd, evenals oudere volwassenen;

-Tyfus zou 45 miljoen doses antibiotica kunnen besparen, als hun introductie zou worden versneld in landen met een hoge ziektelast;

-Malaria veroorzaakt door Plasmodium falciparum zou tot 25 miljoen doses antibiotica kunnen besparen, die vaak worden misbruikt om malaria te behandelen;

-Tbc zou de grootste impact kunnen hebben zodra ze zijn ontwikkeld, en zou 1,2 tot 1,9 miljard doses antibiotica besparen - een aanzienlijk deel van de 11,3 miljard doses die jaarlijks worden gebruikt tegen de ziekten die in dit rapport worden behandeld.

Vaccins kunnen de aanzienlijke economische kosten van AMR aanzienlijk verlagen. Wereldwijd worden de ziekenhuiskosten voor de behandeling van resistente pathogenen die in het rapport worden geëvalueerd geschat op US$ 730 miljard (667.198.100.000 euro) per jaar. Als vaccins tegen alle geëvalueerde pathogenen zouden kunnen worden uitgerold, zouden ze een derde van de ziekenhuiskosten die verband houden met AMR kunnen besparen.

Een uitgebreide, mensgerichte aanpak die in alle zorgsystemen wordt toegepast, is nodig om infecties te voorkomen, diagnosticeren en behandelen. Deze aanpak erkent vaccinatie als kern voor het voorkomen van AMR en is vooral impactvol in combinatie met andere interventies.

Tijdens de 79ste Algemene Vergadering van de Verenigde Naties op hoog niveau over AMR op 26 september 2024, keurden wereldleiders een politieke verklaring goed waarin ze zich committeerden aan een duidelijke reeks doelstellingen en acties, waaronder het verminderen van de geschatte 4,95 miljoen menselijke sterfgevallen die jaarlijks verband houden met bacteriële AMR met 10% tegen 2030. De verklaring benadrukt belangrijke aspecten, waaronder het belang van toegang tot vaccins, medicijnen, behandelingen en diagnostiek, terwijl wordt opgeroepen tot prikkels en financieringsmechanismen om multisectoraal gezondheidsonderzoek, innovatie en ontwikkeling bij het aanpakken van AMR te stimuleren.