Eerste resultaten bevolkingsonderzoek darmkanker schokkend

In het eerste half jaar na de invoering van het bevolkingsonderzoek darmkanker is bij 763 deelnemers darmkanker gevonden. Dit blijkt uit een onderzoek van het Erasmus MC en het Antoni van Leeuwenhoek Ziekenhuis in opdracht van het Rijksinstituut voor Volksgezondheid en Milieu (RIVM). Hiervoor zijn de gegevens van 190.000 genodigden geanalyseerd.

Het deelnamepercentage aan het bevolkingsonderzoek is 68%. In het eerste half jaar hebben bijna 130.000 mensen deelgenomen aan het bevolkingsonderzoek. Bij 12% van hen bleek er aanleiding te zijn voor vervolgonderzoek, dat bestaat uit een intakegesprek en een coloscopie. Van de 11.430 mensen bij wie een coloscopie is gedaan, is bij 763 (7%) mensen darmkanker gevonden en bij 3.832 (34%) mensen gevorderde poliepen. Sommige poliepen kunnen uitgroeien tot darmkanker. Door poliepen te verwijderen, kan darmkanker worden voorkomen. De cijfers komen grotendeels overeen met de prognoses op basis van eerdere onderzoeken.

Tevreden

“We zijn tevreden over de wijze, waarop het bevolkingsonderzoek is ingevoerd”, zegt Annemiek van Bolhuis van het RIVM. “Tijdens de afgelopen jaren is het bevolkingsonderzoek goed voorbereid. Daarbij hebben we heel intensief samengewerkt met alle partijen die een rol hebben in het bevolkingsonderzoek en het vervolgonderzoek, zoals maag-darm-leverartsen, huisartsen, internisten, pathologen en chirurgen, laboratoria, screeningsorganisaties en patiëntenverenigingen.

Nu het bevolkingsonderzoek op grote schaal is gestart, blijven we het verloop nauwkeurig volgen en sturen we bij waar noodzakelijk. Vanwege de hogere deelname aan het bevolkingsonderzoek dan verwacht, zagen we kort na de start de wachtlijsten voor coloscopieën oplopen. Om de wachtlijsten terug te dringen en overbelasting van reguliere coloscopieën buiten het bevolkingsonderzoek te voorkomen, hebben we tijdelijk minder mensen uitgenodigd. Dit leidt er wel toe, dat we een deel van de doelgroep voor 2014 niet dit jaar, maar begin 2015 een uitnodiging voor deelname zullen sturen.”

Extra coloscopieën

Het bevolkingsonderzoek wordt gefaseerd ingevoerd. De reden hiervoor is, dat er voldoende tijd nodig is om de benodigde capaciteit op te bouwen voor het uitvoeren van het vervolgonderzoek. Bij een ongunstige uitslag ontvangt een deelnemer een uitnodiging voor een intakegesprek en een coloscopie in een ziekenhuis, of endoscopiecentrum. Prof. Ad Masclee, voorzitter van de Nederlandse Vereniging van Maag-Darm-Leverartsen (NVMDL): “De benodigde capaciteit om alle extra coloscopieën voor het bevolkingsonderzoek uit te kunnen voeren, bouwen we in de komende jaren geleidelijk op. Daartoe worden er meer MDL-artsen opgeleid.

Dat vergt tijd vooraleer die hun specialistische opleiding hebben afgerond. De komende jaren zullen we naar verwachting elk jaar ruim 70.000 extra coloscopieën uitvoeren. We hebben lang op de invoering van het bevolkingsonderzoek gewacht en veel voorwerk verricht. Als MDL-artsen zijn we blij met een goede start, hoge deelnamegraad onder de bevolking en grote betrokkenheid van onze beroepsgroep. We krijgen door het bevolkingsonderzoek patiënten te zien, die zich anders nog niet met darmklachten bij de huisarts zouden hebben gemeld.”

Minder sterfte

Darmkanker wordt ook wel een sluipmoordenaar genoemd. Het duurt lang, voordat darmkanker klachten geeft en een patiënt met deze klachten naar een arts gaat. Dankzij het bevolkingsonderzoek komen deze mensen eerder in beeld bij maag-darm-leverartsen. Door vroege opsporing is de behandeling van darmkanker vaak minder zwaar en zijn er meer behandelopties mogelijk. Darmkanker is te voorkomen door mogelijke voorstadia van darmkanker, poliepen, te verwijderen. Door de invoering van het bevolkingsonderzoek zullen uiteindelijk minder mensen sterven door deze ziekte.

Minister Edith Schippers van VWS nam in 2011 het besluit om het bevolkingsonderzoek in te voeren voor alle mannen en vrouwen van 55 tot en met 75 jaar. Het bevolkingsonderzoek is begin 2014 van start gegaan na een gedegen voorbereidingsperiode. Het RIVM is verantwoordelijk voor de landelijke regie binnen het bevolkingsonderzoek. Vijf regionale screeningsorganisaties voeren het bevolkingsonderzoek uit, net zoals zij de bevolkingsonderzoeken borstkanker en baarmoederhalskanker uitvoeren. Door de invoering van het bevolkingsonderzoek zullen op langere termijn jaarlijks 2.400 minder mensen overlijden aan darmkanker. Voor meer informatie over het bevolkingsonderzoek, zie www.bevolkingsonderzoekdarmkanker.nl.