Einde griepepidemie van 2017 in Nederland is nog niet in zicht

Meer dan 10 weken heerst er een griepepidemie in Nederland en de epidemie breidt zich uit, dus het einde is nog niet in zicht. De epidemie duurt langer dan gemiddeld. In week 5 van 2017 bezochten 137 per 100.000 mensen de huisarts met klachten van griep, zoals gerapporteerd door de peilstationshuisartsen van NIVEL. De voorgaande week was dat 92 per 100.000.

Deze winter kan de griep zich optimaal en langdurig verspreiden. Griepvirus wordt vooral overgedragen in de lucht – het meest op korte afstand via grote druppels – en minder vaak via contact met de handen. De overleving van het virus in luchtdeeltjes hangt nauw samen met de luchtvochtigheid. In droge lucht kan het virus goed gedijen, in vochtige lucht sterft het snel. De koude en droge lucht van de afgelopen maanden bood het virus dus ideale omstandigheden.

A-griep. De griepepidemie die in week 48 van 2016 in Nederland begon, breidt zich uit en is nu gedurende tien opeenvolgende weken boven de epidemische grens van 51 patiënten met IAZ per 100.000 inwoners. In week 5 van 2017 meldden zich gemiddeld 137 patiënten per 100.000 inwoners met een griepklachten bij de huisarts, zoals geregistreerd door NIVEL-peilstationshuisartsen. In de voorgaande week bedroeg dit aantal nog 92. Daarmee is de klinische influenza-activiteit toegenomen en we weten niet of de piek al bereikt is. De huisartsen zien vooral kinderen in de leeftijd van 0-4 jaar met een IAZ, maar ook relatief veel 65-plussers.

NIVEL-projectleider, epidemioloog en huisarts Gé Donker: ‘Gemiddeld duurden griepepidemieën de afgelopen 20 jaar 9 weken, dus deze epidemie duurt met 10 weken langer dan gemiddeld, zeker omdat er daarnaast nog geen afname is van het wekelijkse aantal nieuwe patiënten met griep. Deze griepepidemie lijkt een beetje op die van 2 jaar geleden, die ook grotendeels werd veroorzaakt door influenzavirus A(H3N2). Net als toen zien we ook nu relatief veel ouderen met longontsteking als complicatie van griep. De epidemie van 2 jaar geleden was met 21 weken de langst durende epidemie ooit.’

Positieve monsters. In de 43 door NIVEL-peilstationhuisartsen in week 5 van 2017 afgenomen monsters van patiënten met een IAZ, werd 24 (56%) maal een influenza A(H3N2)-virus gevonden door het RIVM. Het percentage bij patiënten met IAZ afgenomen monsters met influenzavirus stijgt de laatste weken. Van de 197 monsters waarin griepvirus is gevonden in de peilstations de afgelopen maanden, betreft 96% influenzavirus type A(H3N2), 1% influenzavirus type A(H1N1) pdm 09, 2% type B (Yamagata-lijn) en 1% type B (Victoria-lijn). Ook elders in Europa houdt de griepepidemie aan en wordt deze veroorzaakt door influenza A(H3N2)-virussen.

Peilstations - NIVEL Zorgregistraties. NIVEL Zorgregistraties eerste lijn maakt gebruik van gegevens die routinematig in de zorg worden verzameld bij verschillende eerstelijnsdisciplines. Onder meer bij 478 huisartspraktijken met ruim anderhalf miljoen ingeschreven patiënten. Ruim 40 van deze praktijken, met 62 huisartsen – de peilstations – rapporteren ook wekelijks over het vóórkomen van een aantal ziekten, gebeurtenissen en verrichtingen die in routine-registraties ontbreken en daarin niet gemakkelijk zijn op te nemen, zoals griep. Deze peilstations bestaan sinds 1970. De meeste registraties lopen over meerdere jaren. (NIVEL: Nederlands instituut voor onderzoek van de gezondheidszorg [ orspronkelijk afkorting van Nederlands Instituut Voor onderzoek van de EersteLijnsgezondheidszorg])