Expositie van Tjalf Sparnaay in Museum Jan van der Togt geopend

In het Oude Dorp van Amstelveen is het niet toegestaan om op het Dorpsplein te parkeren. Echter, als er een tentoonstelling is van een groot kunstenaar, dan is het plein te klein voor alle auto’s. Dat was zeker het geval op donderdagavond 17 oktober 2019 toen de opening plaatsvond van 'Delicious Paintings' geschilderd door Tjalf Sparnaay (1954). Vanaf 19.30 uur konden de genodigden de schilderijen en andere werken bewonderen en met deze en gene een praatje maken. Tjalf zelf liep rond met culinair publiciste Janny van der Heijden, die haar ‘tweede kans’ teckel Nahn bij zich had. Ook Marieke Uildriks, directeur van het Jan van der Togt Museum vergezelde hen en samen bekeken ze de werken.

(Foto Amstelveenweb.com - 2019)

Marieke Uildriks directeur van het Museum Jan van der Togt, kunstschilder Tjalf Sparnaay en
culinair publiciste Janny van der Heyden kijken rond in het museum


(Foto Amstelveenweb.com - 2019)

Kunstschilder Tjalf Sparnaay en culinair publiciste Janny van der Heyden analyseren een schilderij samen met het hondje Nahn

Om 20.00 uur kwamen de aanwezigen samen in de achterste zaal, waar Marieke Uildriks iedereen welkom heette bij de tentoonstelling van Tjalf Sparnaay, die zelf snel kwam aangelopen om te gaan zitten tussen zijn partner en Janny in. Marieke begon haar speech met te vertellen dat het tegenwoordig heel gebruikelijk is dat als je in een restaurant gaat eten en je je bord voorgezet krijgt, je eerst je telefoon pakt, een foto maakt en die meteen deelt op Facebook of andere sociale media. Ze vervolgde met: ‘Eigenlijk is het bord net zo mooi gecomponeerd als een mooi schilderij. Vanavond en de komende maanden zijn wij hier omringd met schilderijen waarop zorgvuldig gecomponeerde etenswaren te zien zijn. Allen geschilderd door de fotorealistische kunstenaar Tjalf Sparnaay.’


(Foto Amstelveenweb.com - 2019)

Marieke Uildriks directeur van het museum opent de tentoonstelling voor het schilderij 'Snoepjes in pot' olieverf op doek 2006

Zij vertelde dat Tjalf zich baseert op de traditie van het fotorealisme ook wel hyperrealisme genoemd en die stroming kent zijn oorsprong in de jaren zestig van de vorige eeuw in Amerika. De fotorealistische schilders deden toen precies het tegenovergestelde van de abstracte- en conceptuele kunst. Ze namen voorbeelden uit de consumptiemaatschappij waarbij fotografie als uitgangspunt werd gebruikt. ‘Tjalf doet er een stapje bij, hij vergroot zijn onderwerpen, kijk maar naar deze snoepjes’ en ze wees op het schilderij naast haar, waar het publiek goed zicht op had.


(Foto Amstelveenweb.com - 2019)

Schilderijen van kunstschilder Tjalf Sparnaay in het Museum Jan van der Togt. De meeste schilderijen zijn in bruikleen, want ze zijn al verkocht. De prijzen van de originele schilderijen variëren van € 17.500,- tot meer dan  € 100.000

‘Hij pakt een onderwerp, vergroot dat uit, besteedt vervolgens ongelooflijk veel aandacht aan alle details, geen millimeter is toevallig, waarop dit gummibeertje status krijgt, het wordt belangrijk, het wordt het hoofdonderwerp van dit mooie stilleven. Dat is iets unieks wat Tjalf doet en hij voegt nog iets toe. Hij pakt namelijk een prachtige licht-schaduw werking die hij heeft opgedaan van onze groot-Hollandse meesters zoals Rembrandt en Vermeer. Al die dramatische verlichting is typerend voor Tjalf. Het leuke is dat hij bij een gebakken ei weer een stapje verder gaat. De gebakken eieren van hem zijn iconisch geworden, want hij heeft het als een icoon verheven met een echt bladgouden achtergrond.’


(Foto Amstelveenweb.com - 2019)

Tjalf Sparnaay: 'Museum Egg' olieverf op doek 2015

Marieke vertelde verder over alle schilderijen en dat Tjalf niet altijd het perfecte plaatje laat zien zoals het ei, maar de mensen verwondert door naar het gewone te laten kijken. Hierdoor wordt het alledaagse monumentaal, Tjalf noemt het zelf: het schone van het gewone. Marieke meldde dat ze blij is dat het museum de werken enkele maanden mag tonen, maar merkte ook op dat Tjalf een veelzijdig schilder is, omdat hij schildert als een fotograaf en fotografeert als een schilder. Het is voor het eerst dat dit fotowerk van Tjalf aan het publiek mag worden getoond, Urban Photography.


(Foto Amstelveenweb.com - 2019)

Tjalf Sparnaay: 'Drie Broodjes' olieverf op doek 2017

Parallel aan zijn schilderkunst werkte Tjalf aan een fotografisch oeuvre dat en er zijn prachtige series ontstaan die net als zijn schilderijen de grens tussen schilderkunst en fotografie opzoeken. Zo is er de serie Graffitical Archeology, met zorgvuldig uitgesneden close-ups van de Berlijnse muur, die aan abstracte schilderkunst doen denken met een diepere historische gelaagdheid. Marieke zei verder: ‘wij als museum kijken naar jouw werk vanuit een kunstoogpunt, maar wat interessant is, is hoe er naar wordt gekeken vanuit een culinair oogpunt. Vandaar dat wij vanavond erg blij zijn dat we een tweede spreekster hebben, namelijk culinair publiciste en presentatrice Janny van der Heijden (1954). Zij geeft vanuit haar eigen expertise haar visie op het werk van Tjalf Sparnaay’ en vervolgens kreeg Janny het woord.


(Foto Amstelveenweb.com - 2019)

Janny van der Heyden tijdens haar toespraak

Janny zei het volgende: ‘Het is misschien grappig om te weten hoe Tjalf en ik elkaar hebben leren kennen. Ik ben al een aantal jaar bezig met het schrijven van een boek over 400 jaar eetcultuur aan de hand van stillevens. Het is een andere manier van kijken naar onze eetcultuur, omdat de stillevens uit de 17de eeuw een verhaal vertellen. Ik wil dat verhaal door de eeuwen heen laten zien en daarom kon ik niet om Tjalf heen. Als je door wil gaan in deze tijd dan eindig je gewoon bij Tjalf. Ik heb op een gegeven moment de stoute schoenen aangetrokken en contact met hem opgenomen, omdat ik het essentieel vond dat hij ook in dit boek zou staan. Er zijn echter meer overeenkomsten, want hij schildert eigenlijk ook, maar op een modernere manier, in de traditie van de 17de eeuw. Ook al die 17de-eeuwse schilderijen riepen verwondering op. Daar ging het vaak om mooie exclusieve dingen en mensen vergaapten zich er aan, waren er trots op, lieten iets zien.


(Foto Amstelveenweb.com - 2019)

Tjalf Sparnaay: 'Slakom' olieverf op doek 2008

Tjalf doet dat met dagelijkse dingen, maar vergroot de werkelijkheid. Daardoor ontstaat een soort verwondering, je blaast de werkelijkheid op, waardoor je op een andere manier gaat kijken, dat je ineens denkt, hé zo heb ik er nog nooit naar gekeken. Ik ben een enorme aanhanger van vakmanschap en dat gaat in de breedste zin van het woord, dat is niet alleen over schilders, maar sowieso denk ik dat iedere ambachtsman een kunstenaar is. Als we kijken naar de schilderijen van Tjalf dan is er nog iets extra’s aan de hand. Als je kijkt dan weet je dat hij óók heel goed kan kijken, omdat het helemaal niet zo simpel is om eten te schilderen.


(Foto Amstelveenweb.com - 2019)

Tjalf Sparnaay: 'Sorbet' olieverf op doek 2012

Eten fotograferen is al heel lastig en ik heb regelmatig gewerkt met fotografen die eten moesten fotograferen en je kunt alleen maar eten goed weergeven, je kunt er alleen maar trek van krijgen als het op een goede manier is weergegeven. Als het licht goed is, als je precies diè essentie eruit haalt. Als ik nu kijk naar een vrij recent werk van Tjalf, de dop van de ketchupfles, dan neigt het al bijna naar abstractie maar het is zo mega realistisch dat ik bijna de neiging heb om mijn vinger langs die druppel van de fles te halen. Dat is knap als je dat kunt schilderen, maar er zijn heel veel schilderijen. Als je kijkt naar de boterhammen met oude kaas er op, je moet begrijpen wat oude kaas is om het zo te kunnen schilderen. En dan met die lik boter erbij waardoor je zo’n grote herkenning krijgt, waardoor je er ook de schoonheid in ziet. Ook bij de chocola. Je kunt bij chocola aan de kleur zien en aan het geluid  horen, of het goed behandeld is.


(Foto Amstelveenweb.com - 2019)

Tjalf Sparnaay: 'Pastry' olieverf op doek 2009

Als u kijkt naar die roomsoes daar met chocola dan heeft hij heel goed gevat dat de chocola bovenop is gestold, die is veranderd, terwijl de druppel die nog net zo even langs de rand gaat, nog glanzend is. Je moet weten, waar je de glans neerlegt zodat het klopt, je moet heel goed kunnen kijken. Er werd net al gezegd dat Tjalf fotografeert als een schilder en schildert als een fotograaf maar ik ga een stap verder. Wat jij doet met schilderen is de boel groter maken, bigger dan live, waardoor we gaan kijken. Met fotografie is het precies omgekeerd, je zoemt zo ver in, dat het bijna niet meer herkenbaar is, het neigt naar abstractie.


(Foto Amstelveenweb.com - 2019)

Tjalf Sparnaay: 'De Kreeft' olieverf op doek 2010

Ik vind die beide uiteinden heel spannend, dat herken ik bij mijzelf ook wel. Mijn twee uitersten houden mij in balans en ik denk dat dat ook jouw manier is, omdat je verder wilt, je hebt dat evenwicht nodig, licht donker daar ging het net ook even over. En als we het over kijken hebben Antoine de Saint-Exupéry heeft ooit gezegd “We kunnen alleen maar kijken met ons hart, want de ware essentie kunnen we niet met onze ogen zien”. Tjalf, wat jij voor ons doet is de essentie schilderen, fotograferen zodat wij kunnen kijken en met ons hart voelen. Dank je wel’.


(Foto Amstelveenweb.com - 2019)

Op de eerste rij volgt Marieke Uildriks naast Tjalf Sparnaay en zijn partner de toespraak van de columniste en presentator
Janny van der Heyden. De zaal is overigens vol met mensen, die helemaal weg zijn van het werk van
kunstschilder Tjalf Sparnaay

Na het applaus dat volgde nam Marieke Uildriks weer het woord en bedankte Janny voor de prachtige woorden. Marieke vertelde nog over de eerste reactie van bezoekers, dat ze meteen op het doek doken om te zien of dit echt geen foto was en gingen toen een stap naar achter en zeiden dat het echt geschilderd was en namen toen het geheel in zich op. ‘Dat is wat je in het museum wil, dat mensen weer echt gaan kijken’, zo zei Marieke. Ze vervolgde met: ‘ik hoop dat onze bezoekers na het zien van de tentoonstelling dorst krijgen, honger krijgen, zin krijgen in iets lekkers. We hebben een aantal ‘Delicieus Partners’ bij de ‘Delicieus Paintings’ gezocht. Hier in de regio zit ongelooflijk leuke horeca en we hebben hun gevraagd als partner van deze tentoonstelling. Als u nog eens terugkomt met uw familie, uw vrienden en uw buren, dan kunt u daarna lekker een broodje eten met een eitje van Sparnaay of een kreeft van Sparnaay, dat kan allemaal in het Oude Dorp van Amstelveen. De Delicieus partners werden vervolgens bedankt door Marieke: La Gare waar het eitje te vinden is, The WineKitchen at Sea voor de kreeft, restaurant Kronenburg, Martinez met heerlijke chocola, Gia Gelato die natuurlijk de prachtige Sparnaay sorbet hebben geadopteerd, De Kruidfabriek van Peter Lute, Patisserie Prenger voor de Sparnaay roomsoes met aardbeienbodem te koop is, Royal San Kong, AH van der Linden en Station Amstelveen, waar u heerlijk kunt lunchen. Er is ook een prachtige catalogus verschenen, uitgegeven door Waanders & De Kunst en te koop in de museumwinkel.


(Foto Amstelveenweb.com - 2019)

Tjalf Sparnaay: 'De Vaatwasser' olieverf op doek 1998
Iedereen genoot van een hapje en drankje en gelukkig deed het museum de afwas!

Marieke bedankte alle bruikleengevers en ook het eigen team dat heel hard heeft gewerkt de afgelopen tijd: Tomas Hillebrand, Sem van Riel, Joep Bakhuis, Julian ??? en natuurlijk Jan Verschoor die de inrichting voor zijn rekening heeft genomen. Last but not least al onze vrijwilligers, heel veel dank. Het is een tentoonstelling om van te smullen, geef uw ogen de kost en wij doen er een drankje bij. Gezellige avond!’ Zo eindigde deze openingsavond van de werken van Tjalf Sparnaay, te zien van 17 oktober 2019 tot en met 19 januari 2020.

Adres: Museum Jan van der Togt, Dorpsstraat 50, 1182 JE  Amstelveen. Openingstijden: Dinsdag t/m zondag van 11.00 – 17.00 uur.

Tjalf Sparnaay
De internationaal erkende kunstenaar verwondert het publiek met zijn hyperrealistische schilderijen van extreem uitvergrote etenswaren als een gebakken ei of een knapperig broodje gezond. De werken springen van het doek en verbazen door de extreme precisie en vakmanschap. Sparnaay toont ook nieuwe fotowerken die – na vertoning in New York in 2017 bij Bernarducci Meisel Gallery – nu voor het eerst in Nederland te zien zijn. De tentoonstelling geeft een breed overzicht van het verrassende oeuvre van Tjalf Sparnaay, dat zich kenmerkt door zijn oorspronkelijke manier van kijken naar alledaagse dingen.

Sparnaay (Haarlem, 1954) onderscheidt zich met het extreem uitvergroten van de werkelijkheid en het met fotografische precisie overbrengen van een beeld op het doek. In zijn schilderijen kiest hij ervoor om slechts een detail van een veel grootser concept weer te geven. Hiermee werpt hij nieuw licht op het dagelijks leven en op wat schoonheid is. Het werk van Tjalf Sparnaay borduurt direct voort op de Nederlandse traditie van minutieus realistisch geschilderde etenswaren uit de Gouden Eeuw. In zijn lucide kleurgebruik en oog voor detail en verfijning benadert hij Vermeer, terwijl de belichting in zijn schilderijen refereert aan het spel van licht- en schaduw in het werk van Rembrandt. In Delicious Paintings komen deze werken samen in Museum Jan van der Togt.

Fotowerken onder de naam Urban Jungle laten de context zien, waarin de Urban Photography series zijn ontstaan. Sparnaay fotografeert rauwe plekken, waar hij tussen de verlaten gebouwen en geroeste industriële architectuur schilderachtige juweeltjes vindt. De belichting en het spel van licht en donker in het beeld zorgen voor een effect dat ook in de schilderijen van Sparnaay te herkennen is.