Fritz Behrendt en Jehoshua Rozenman in Museum vd Togt

Tekeningen van Fritz Behrendt

7 mei t/m 14 juni 2009

De afgelopen december overleden politiek tekenaar Fritz Behrendt was een wereldburger. Maar tegelijkertijd was hij ook een burger van Amstelveen, verknocht als hij was aan zijn woonplaats. Het Amstelveense Museum Jan van der Togt zet zijn plaatsgenoot in mei 2009 in de schijnwerpers met een bijzondere overzichtsexpositie.

Fritz Behrendt was een humanist, een mensenmens. Uit zijn worteling in het vooroorlogse Duitsland en zijn ervaringen in de Tweede Wereldoorlog kwam een levensinstelling voort waarbij hij het altijd opnam voor de zwakkeren. De onderdrukten die klem kwamen te zitten onder een soldatenlaars, maar bijvoorbeeld ook onder de lakleren schoen van de kapitalist.

(Fritz Behrendt - 2008)

Een tekening van Fritz Behrendt

Dat dit een situatie was van alle tijden, verbeeldde Behrendt haarscherp in zijn tekeningen over de grote conflicten in zijn tijd. Al in zijn vroege tekeningen in de oorlog is dat thema aanwezig. Maar ook later, in Stalins Sovjet-Unie. En in het nog immer aanslepende conflict tussen Israël en de Palestijnen, dat hem zeer aan het hart ging.

Betrokkener nog was hij tot het eind aan toe bij de Joegoslavische oorlogen en hun gevolgen. Hij kon niet anders dan zich sterk maken voor de weduwen en wezen van Srebrenica, bijvoorbeeld - een typerend voorbeeld van diezelfde levensinstelling.

Museum Jan van der Togt heeft daarnaast een wereldpremière: drie schilderijen die nooit eerder tentoongesteld zijn, zullen in Amstelveen te bewonderen zijn. De expositie, die van 7 mei tot en met 14 juni 2009 duurt, zal op 10 mei, om 14.00 uur, officieel worden geopend door de burgemeester van Amstelveen, Jan van Zanen.

Website: Fritz Behrendt

Jehoshua Rozenman  Glassculpturen

7mei t/m 14 juni 2009

Jehoshua Rozenman zoekt naar beelden die betekenissen hebben

Jehoshua Rozenman werkt met glas en maakt beelden die associaties oproepen met (delen van) machines, portretten van mensen en prehistorische overblijfselen. Hoewel hij glas als materiaal gebruikt, lijken zijn beelden te bestaan uit was, ijzer of keramiek. Zijn werk wordt wel eens aangeduid als anti-glas. Vergankelijkheid is het altijd aanwezige thema in zijn werk, het organische karakter daarin verwijst naar de natuur.

Jehoshua Rozenman (Tel Aviv, 1955) woont en werkt afwisselend in Amsterdam en New York. Hij is schilder en maakt beelden, ontdekte twee jaar geleden glas als medium om zijn ideeën vorm te geven en werkt sindsdien vrijwel uitsluitend met de techniek van het glasgieten.

Op een wijze die in de glaswereld nauwelijks wordt gehanteerd. “Mijn beelden zijn abstract, hoewel er machineachtige elementen in zijn te herkennen. Ze ontstaan vrij intuïtief, hoewel ik natuurlijk rationeel moet bepalen wat ik wil en hoe ik ze opbouw. Ze zijn ongrijpbaar en onverklaarbaar, een beeld moet (over)brengen wat ik voel.”

“Ik werk met de was-in-was-techniek. Eerst maak ik een beeld in was, vervolgens een mal van gips en daar gaat het glas in. Dat gaat in de oven, sommige stukken wel vier of vijf keer. Natuurlijk gaat er wel eens iets mis, ontstaan scheuren of breuken, maar daar heb ik geen moeite mee, dat hoort bij het proces.

Als een stuk het atelier verlaat, is het af. Ik werk zo’n maand of drie aan een beeld. Al mijn ideeën en creativiteit kan ik in het materiaal kwijt, vaak in combinatie met andere materialen als hout, was, keramiek of ijzer. Mijn gebrek aan kennis van het materiaal glas helpt mij om in een ander patroon te komen.”

(J. Rozenman - 2009)

Jehoshua Rozenman- Sculptuur

Jehoshua Rozenman heeft altijd geschilderd, maar maakte ook beelden en gebruikte video en teksten in zijn werk. Vanuit het schilderen had hij behoefte om te experimenteren en bedacht hij projecten. In 1997 realiseerde hij een groep levensgrote beelden (zelfportretten) van chocolade, zeep, stof, mest en andere onconventionele materialen. Alle kunst gaat in zijn optiek over het bedriegen van het leven, over het creëren van iets dat er voor eeuwig moet zijn, hoewel de kunstenaar dat niet wil. Toen hij bezig was met een beeldengroep van epoxy voor het Stedelijk Museum dacht hij voor het eerst aan glas, maar het duurde nog tot 2007 voor hij dat materiaal ook werkelijk ging gebruiken.

De tijdelijkheid van zijn projecten kwam onder meer tot uitdrukking in het project Behind the wall of scents, een geurenmuur voor het Open Museum in Teffen (Israël) en het Israël Museum in Jeruzalem in 2002/03. In 4000 kleine gaten bracht hij essentiële geuroliën aan. Die riepen bij de mensen spontaan beelden op, hoewel ze eerst dachten in een lege zaal te komen. Daarna staken ze hun neus in de gaten om te ruiken. “Het was een spontane performance, je zag de mensen snuffelend langs de muur lopen. Aan het eind van de tentoonstelling was de muur besmeurd met lippenstift, zaten er zwarte vegen op en waren foto’s de enige overblijfselen van het project.”

“Glas is een materiaal met meerdere dualiteiten. Het heeft meer kans te overleven dan een schilderij, maar kan ook eerder kapot. Het is breekbaar en fragiel, maar kan ook duizenden jaren mee, het heeft schoonheid, maar kan ook de duistere kanten van het leven laten zien. Het is sterk, maar in mijn beelden ook enorm kwetsbaar, met scherpe hoeken en uitsteeksels.

De vraag of een stuk de tijd trotseert of stuk valt op de grond vind ik interessant. Glas is voor mij niet de boodschap maar de brug om die boodschap over te brengen. Mijn beelden zijn in zekere zin esthetisch maar niet mooi. Ik maak geen decoratieve dingen en laat niet de vrolijke kanten van het leven zien, maar ik zoek naar beelden die betekenissen kunnen hebben. Metaforen voor iets anders. I

k gebruik nauwelijks titels, soms ontkom ik er niet aan. Urban Landscape is zoiets. Dan zijn het mijn associaties of bedoelingen. Dromen en angsten geef ik vorm in mijn werk, waardoor aspecten soms ongrijpbaar zijn. Ik balanceer op een grens.”

Tekst: Piet Augustijn

Website: Jehoshua Rozenman

Museum Jan van der Togt Dorpsstraat 50, 1182 JE Amstelveen