Het gesluip van de gemakzucht

Toespraak van Axel Boomgaars, fractievoorzitter van GroenLinks-Amstelveen tijdens de gemeenteraadsvergadering op 12 november 2014 in Amstelveen:

'Mevrouw de voorzitter (wat fijn om, dat vanaf nu te zeggen trouwens),

Wat hebben we het toch fijn met elkaar! Die uitspraak resoneert vaak in mijn hoofd de afgelopen periode. Wat zijn we toch een fijne, professionele raad die goed met elkaar omgaat en die het belang van de stad altijd voorop heeft staan. We hebben een college, dat er vol voor gaat en de verhoudingen aan het begin van deze collegeperiode zijn ronduit goed te noemen. Dat is wat waard, we hoeven niet ver over onze grenzen heen te kijken om te zien, hoe het niet moet.

Maar hoe vaker ik hoor, dat we het zo fijn met elkaar hebben, dat we het zo goed doen, dat we zo blij zijn, hoe meer ik mij langzaam maar zeker doodgeknuffeld voel. Want als we onszelf continu aan het feliciteren zijn, ligt gemakzucht op de loer, en wordt een kritische houding sneller als vervelend gezien.

Die gemakzucht is er mijns inziens aan het inslijten. Nee, er gebeurt niet niks. Het niet ontzien van de eigen organisatie, het door blijven bezuinigen en het klaarspelen van een structureel sluitende begroting zijn grote opgaven die het college op zich neemt. Maar laat ik mijn stelling over het gesluip van gemakzucht onderbouwen op basis van de drie peilers, die GroenLinks belangrijk vindt: sociaal, groen en vrijzinnig.

(Foto Amstelveenweb.com - 2014)

Axel Boomgaars, fractievoorzitter van GroenLinks-Amstelveen: 'Zoals u ziet, is het voor GroenLinks niet alleen maar kommer en kwel op de voor ons belangrijke punten van een sociale, groene, en vrijzinnige stad. Dat betekent echter bij lange na niet een kritiekloos juichverhaal'

Om met sociaal te beginnen.

Op dat gebied wil mijn fractie allereerst de raad een gemeend compliment maken. We weten allemaal met wat voor stoom en kokend water deze wetsvoorstellen bij ons over de schutting gegooid worden, maar als raad pakken wij die opdracht mooi op. Er wordt op eigen initiatief in verschillende groepen gewerkt om de regie over deze decentralisaties als raad in handen te houden. Daarnaast is GroenLinks blij met de financiële buffer die het college aanlegt om onverwachte negatieve effecten op te vangen.

Maar ook hier gaat onder de blijdschap iets schuil. Want de tendens gaat wel een bepaalde kant op: ‘als die decentralisaties in Amstelveen niet lukken, lukken ze nergens’, het gaat gewoon allemaal goed en we zijn lekker bezig. Ja, je moet roeien met de riemen die je hebt, maar het college staat er soms ook te weinig kritiekvol in.

We moeten niet vergeten, dat dit uiteindelijk een doodordinaire bezuiniging is vanuit Den Haag die een boel zorgtaken onder het mantra van ‘eigen verantwoordelijkheid’ over de schutting gooit. Het zijn de vrouwen (en ik zou willen zeggen, helaas voornamelijk de vrouwen) die tegenwoordig eerst ontslagen worden in hun baan als verzorgende om vervolgens gevraagd te worden mantelzorg te bieden aan hun naasten. Volgens mij is juist ook dankzij de inzet van vrouwen, dat in het verleden dergelijke informele zorgtaken het officiële circuit in geholpen zijn. De verzorgingsstaat is en blijft er ten eerste om kwetsbare mensen noodzakelijke zorg te bieden. Tegelijkertijd hoort ze emanciperend te werken voor de mensen die momenteel steeds meer verliezer worden van deze overdracht.

Naast zorgmedewerkers zijn er meer verliezers: mensen in de bijstand die steeds meer behandeld worden als uitvreters. En dan ook nog eens schriftelijke vragen (van D66 en PvdA) aan hun broek krijgen, of er niet wat gedaan kan worden aan de compensatie van hun minimuminkomen. Alsof ze niks anders doen dan op de bank zitten en dat nog wel eens leuk kunnen gaan vinden ook, al dat jarenlang aan de kant staan! Een andere groep verliezers zijn de mensen met een afstand tot de arbeidsmarkt die hun vertrouwde werkomgeving gaan verliezen, of de vrije markt dat even op wil lossen. Het meest kritiekloos wordt er omgegaan met de mogelijkheden van eigen initiatief vanuit de samenleving. Het college lijkt toch echt het idee te omarmen, dat alle problemen op te lossen zijn door mensen in te schakelen als mantelzorgers, of burgerinitiatief. Het heeft geen zin om alle heil van spontaniteit te verwachten, want hoe geslaagd is onze Amstelveense participatiesamenleving als we niet eens de benodigde vrijwilligers voor een avondvierdaagse bij elkaar krijgen? Loslaten moet niet betekenen, dat je je handen van mensen aftrekt, maar dat je ze vrij hebt hen waar nodig te ondersteunen. Op deze gebieden verwachten wij een scherpere blik.


(Foto Amstelveenweb.com - 2014)

Rob Ellermeijer en Remco Snoek, VVD-raadsleden volgen de toespraak van Axel Boomgaars

Dan groen

Op groen verdienen we vanzelfsprekend een felicitatie: we zijn de groenste stad van Europa! Ik zal hier niet flauw gaan doen over het feit, dat 11 andere plaatsen in Europa dezelfde prijs hebben gekregen en zichzelf ook mogen feliciteren. En we twijfelen nog, of we zo flauw gaan zijn om bij alle inritbordjes met Groenste Stad van Nederland het woordje Gif er vooraan bij te plakken. Maar GroenLinks wil onze wethouder Groenbeheer hier wel herinneren aan een andere flauwe uitspraak van mij.

Althans, hij vond het flauw, dat ik tijdens de behandeling van het college-akkoord nog eens navroeg, of we per 2015 nu echt gingen stoppen met het gebruik van RoundUp, dat hadden we immers toch al lang afgesproken! En inderdaad, vanaf april 2013 tot de kadernota leek de afspraak om met dit onkruidgif te stoppen te worden nagekomen. En wat schetst de verbazing van GroenLinks? Bij de begroting is het geld weg. Nadat we hier herhaaldelijk hebben stilgestaan bij de ongezonde effecten van dit gif voor mens, dier en natuur, we meermalen met elkaar bevestigd hebben dat we vanaf 2015 van het goedje af wilden in de stad, lijkt de afspraak niet na te worden gekomen.

In de commissie kwam de wethouder met het verhaal, dat we met de eerder ingezette pilots doorgaan, en dat binnen de groen-budgetten een deel van Amstelveen zonder RoundUp zal komen te zitten. Later ging hij RoudUp verdedigen als beste voor het milieu en leek hij op RTV Amstelveen zelfs te ontkennen de opdracht gekregen te hebben om met dit gif te stoppen. Maar hé, er is wel geld om de entrees van onze stad wat groen op te fleuren.

Voorzitter, dit accepteert GroenLinks gewoonweg niet. Stoppen met RoundUp komt niet uit de lucht vallen, we hebben met elkaar afgesproken het aanbestedingstraject op tijd voor 2015 in te zetten, en het college heeft zich daaraan te houden. Omdat het college dit zelf niet doet, dien ik zo een amendement in met de SP, OCA en ChristenUnie om het benodigde geld alsnog beschikbaar te stellen. Daar staat 330.000 euro, nu hoor ik graag van de wethouder, of dat volledige bedrag nodig is als we voor een deel van Amstelveen al zonder extra budget uit kunnen en waarom vanaf 2016 dan alsnog structureel 3 ton nodig is. Maar afspraak is afspraak, we stoppen in heel Amstelveen met ingang van 2015, mijn fractie rekent op de steun van andere partijen die in de jaren hiervoor aan onze zijde hebben gestaan om per januari te stoppen met dit gif.

En dan hebben we nog de duurzaamheidsambitie van dit college. Het heeft GroenLinks verheugd, dat het college een letterlijke passage uit ons verkiezingsprogramma heeft overgenomen. Duurzaamheid moet je niet als apart onderwerp behandelen, maar integreren in álle beleidsterreinen. Het verschil tussen het college en GroenLinks is dan wel weer, dat volgens ons zulke kreten kracht bijgezet moeten worden door dan ook extra duurzaamheidsambities te vertonen. Dat ontbreekt in het uitvoeringsprogramma van het college. Volgens GroenLinks mag Amstelveen wel sneller energieneutraal dan 2040, Amstelveen presteert ondermaats in de gemeentelijke duurzaamheidsindex en extra belabberd op het punt van hernieuwbare energie. Maar het begint al helemaal bij het concreet volgen van je ambities, het daadwerkelijk energiezuiniger maken van Amstelveen en het monitoren van de stappen die we zetten. Het CDA zal daar straks mede namens ons een motie voor indienen. Ook hier moeten we het onszelf als gemeente niet te makkelijk maken.

Vrijzinnig

Voorzitter, de felicitaties houden niet op, in Amstelveen is steeds meer te beleven en hoe mooi is dat! Jazz in het Dorp voor de elitaire muziekliefhebber, muziekfeest op het plein voor de schlager-fan, en ik begreep zelfs, dat er afgelopen week een show van het programma wegmisbruikers op het stadsplein was, mét live publiek. Op dat laatste na kan mijn fractie dergelijke initiatieven alleen maar toejuichen. We stimuleren ons culturele klimaat en zelfs het jongerenwerk gaat zo goed, dat we meer ruimte voor hen gaan zoeken door de hele stad, niet weggestopt in een apart centrum. Degene die denkt, dat we net zo’n toeristische trekpleister worden als Amsterdam, verwijs ik graag door naar de columns van Geertje Visser, maar Amstelveen wordt wel steeds levendiger voor zichzelf en de omgeving.

Die levendigheid wil GroenLinks overigens niet beperken tot ons stadscentrum, in een vergrijzende gemeente als Amstelveen zijn levendige wijken ook van belang. Dat gaat over meer dan een wijkcentrum, maar ook levendige wijkwinkelcentra. Het college legt in haar economisch programma vooral de nadruk op de grote jongens: Stadshart, kantoren, het internationale bedrijfsleven. GroenLinks vraagt ook nadrukkelijk aandacht voor economie dichterbij.

Rondom ZZP’ers komen we volgend jaar met een eigen actieplan, maar de wijkwinkelcentra moeten wat ons betreft nu al nadrukkelijker op de agenda. Op sommige plekken gaat het goed met ze, maar op steeds meer plekken in onze stad beduidend minder. Met een detailhandelsnota uit 2008 die naar ik begrijp nooit is geëvalueerd en een veranderd klimaat voor de wijkwinkelcentra, willen wij het college de opdracht meegeven onze wijkwinkelcentra en detailhandel te ondersteunen in hun positie in de eenentwintigste eeuw. Daartoe zal ik zo dadelijk een motie mede namens D66 en OCA indienen.

Mevrouw de voorzitter, ik rond af.

Zoals u ziet, is het voor GroenLinks niet alleen maar kommer en kwel op de voor ons belangrijke punten van een sociale, groene, en vrijzinnige stad. Dat betekent echter bij lange na niet een kritiekloos juichverhaal.

Mijn fractie loopt niet warm als het vinden van geld voor een afspraak rondom RoundUp die al anderhalf jaar staat moeilijker is dan vijf ton uitdelen voor onderwijs zonder, dat daar duidelijke plannen onder liggen (zoals het college zelf aangaf) en we cameratoezicht structureel gaan financieren, terwijl de overlast en vernielingen afnemen. Dat is bestuurlijke gemakzucht. D66 wat voor onderwijs, VVD wat voor veiligheid, iedereen blij.

Wat echter voorop moet staan is een goede probleemanalyse, heldere acties, en duidelijke controle achteraf. Anders kan de raad haar taken niet serieus uitvoeren. Als u in onze positie had gestaan en wij in de uwe, had u niks minder mogen verwachten. Houdt uzelf scherp, onderbouw en verantwoord uw acties en dan gaan we het de aankomende jaren vast nog ontzettend fijn hebben met elkaar!'