Knoeiers Kladders Verlakkers CoBrA 60

18 oktober 2008 t/m 25 januari 2009

Als “knoeiers, kladders, verlakkers” werden de CoBrA kunstenaars 60 jaar geleden afgeschilderd. De oorspronkelijk als negatief bedoelde kritiek is inmiddels in de geschiedenis verworden tot een compliment aan de beroemde experimentele kunstbeweging.

Het is 60 jaar geleden dat de kunsthistorische CoBrA-beweging werd opgericht door zes gedreven jonge kunstenaars: Karel Appel, Constant en Corneille uit Nederland, Asger Jorn uit Denemarken en Christian Dotremont en Joseph Noiret uit België. Op 8 november 1948 sloten zij in het café Notre Dame te Parijs een pact met als doel de kunst uit het strakke keurslijf te halen waarin het zich direct na de oorlog bevond.

(Cobra Museum - 2008)

Het affiche van de tentoonstelling

Tegen de verdrukking in

De kunstbeweging bracht een vernieuwing van de ontwikkeling van de moderne kunst teweeg in het naoorlogse saaie en conservatieve Nederland. De schok van CoBrA werkte vooral door tijdens en na de roemruchte eerste grote presentatie in het Stedelijk Museum Amsterdam, november 1949.


(Cobra Museum - 2008)

De Cobrakunstenaars voor het Stedelijk Museum, Amsterdam, november 1949

Het Nederlandse publiek, de media en de kunstwereld; zij bleken allerminst bereid deze ‘knoeiers, kladders en verlakkers’ in te lijven bij de serieuze kunsten. De receptie en waardering van CoBrA verliep op z’n zachtst gezegd problematisch. Critici en het grote publiek voelden zich over het algemeen “belazerd” door de kunst van de internationale experimentelen, waarbij ook leden uit Frankrijk en Duitsland zich hadden aangesloten.

Maar de toon was gezet en CoBrA is zestig jaar later een van de meest gewaardeerde naoorlogse kunstbewegingen. De CoBrA kunstenaars bereikten wat hen bij het ondertekenen van de oprichtingsverklaring voor ogen stond: een revolutie in de moderne kunst.

De tentoonstelling


(Cobra Museum - 2008)

Karel Appel, Staande figuur, 1947

In de jubileumtentoonstelling brengt het Cobra Museum voor Moderne Kunst de rebelse spirit van CoBrA tot leven. De expositie bevat ruim 70 topstukken uit de jaren veertig en vijftig, waaronder de grote schilderijen die Constant, Appel en Eugène Brands in 1949 maakten voor de expositie in het Stedelijk Museum. Voorts is er niet eerder in Nederland getoond werk te zien van Deense deelnemers.

De werken op de expositie beperken zich niet tot de periode 1948-1951; de mentaliteit en tijdsgeest die tot de oprichting én de voortzetting (ook na de ontbinding in 1951) van CoBrA hebben geleid lopen als een rode draad door de tentoonstelling. Met unieke en boeiende documenten, waaronder de oprichtingsakte, originele krantenartikelen en historische foto’s wordt de internationale samenbundeling van creatieve kracht die CoBrA zo uniek maakte inzichtelijk gemaakt.

Verder is er aandacht voor de deelname van dichters aan CoBrA, waaronder Jan Elburg, Gerrit Kouwenaar en Lucebert. In een hedendaagse variant op de legendarische dichterskooi uit 1949 worden bijdragen van de dichters gepresenteerd. 

(Cobra Museum - 2008)

Carl-Henning Pedersen, Sterrenpaard boven stad, 1953

De tentoonstelling beklemtoont de internationale deelname, de samenwerkingen en de onderlinge beïnvloeding en vraagt vooral aandacht voor de geest van deze experimentele kunstenaars, die tot op de dag van vandaag levend is. De kernwaarden waar CoBrA voor stond: experiment, spontaniteit en een maatschappijkritische houding, zijn onlosmakelijk verbonden met de 21ste eeuw en eigentijdse kunst.

CoBrA en het Cobra Museum

De kunst van de CoBrA beweging is een pijler van het expositiebeleid van het Cobra Museum voor Moderne Kunst. Tegelijk met toonaangevende tentoonstellingen van hedendaagse kunst toont het museum, als enige in de wereld, permanent topstukken uit de steeds in betekenis en omvang toenemende eigen CoBrA collectie, aangevuld met werken uit prominente andere verzamelingen.

Publicatie

In samenwerking met Waanders Uitgevers verschijnt het boek ‘CoBrA 1948 – 1951. Terug naar de bronnen van kunst en leven’ van de hand van dr. Willemijn Stokvis (ISBN 978 90 400 8474 4). Haar onderzoek naar CoBrA en de rol en betekenis van de internationale beweging legde de fundamenten voor de visies die sindsdien op het gebied zijn ontwikkeld. Bij Lund Humphries, Londen verschijnt de Engelstalige uitvoering: ‘Cobra 1948-1951. Back to de Sources of Art and Life’.

Activiteiten

Voor informatie over het veelzijdige activiteiten programma en het beschikbare lesmateriaal wordt verwezen naar de website: www.cobra-museum.nl