Lezing van de Duitse CDU minister Peter Altmaier in Den Haag

In het kader van de HJ Schoo-lezingenreeks van het Elsevier Weekblad werd een publiekslezing in Den Haag gehouden in Theater Diligentia op 6 september 2018. Het was de 10de HJ Schoo-lezing die gegeven werd door de Duitse minister van Economie en Energie, Peter Altmaier. De invloedrijke Christlich Demokratische Union (CDU)-politicus sprak in vloeiend Nederlands (af en toe per ongeluk Duits) over Europa als waardengemeenschap.

De HJ Schoo-lezing is genoemd naar Hendrik Jan Schoo (1945-2007), de in 2007 overleden voormalige hoofdredacteur van Elsevier Weekblad, adjunct-hoofdredacteur van de Volkskrant en uitgever van Vrij Nederland en Opzij. In 2017 werd de HJ Schoo-lezing door CDA-leider Sybrand Buma gehouden. Eerdere sprekers waren onder anderen Edith Schippers, burgemeester Ahmed Aboutaleb van Rotterdam, minister Frans Timmermans van Buitenlandse Zaken en premier Mark Rutte.

Sinds 14 maart 2018 is Peter Altmaier (18 juni 1958 in Ensdorf, Saar) federaal minister van Economie en Energie in het kabinet Merkel IV. Daarvoor was hij federaal minister van Speciale Taken en chef van het Bundeskanzleramt in het kabinet Merkel III. Hij was ook in 2017 tijdelijk minister van Financiën - na de verkiezing van Wolfgang Schäuble tot voorzitter van de Bondsdag. Daarvoor was hij Bundesminister voor milieu, natuurbescherming, bouw en reactorveiligheid in het kabinet-Merkel II.

Peter Altmaier is één van de weinige EU-ambtenaren in de Duitse politiek. Hij was lid van het Europees Comité van de Duitse Bondsdag en plaatsvervangend lid van de Europese Constitutionele Conventie. Als parlementair staatssecretaris bij het federale ministerie van Binnenlandse Zaken had hij ook vertegenwoordigingsbevoegdheid in Europese beleidskwesties. Van 2004 tot 2008 was hij vicevoorzitter van het Netwerk Europese Beweging Duitsland en van december 2006 tot november 2011 voorzitter van de onpartijdige organisatie Europa-Unie Duitsland.

(Foto © Bundesregierung/ Steffen Kugler - 2018)

Peter Altmaier (CDU), Duitse politicus en minister van Economie en Energie in het kabinet-Merkel IV

Op 6 september 2018 reisde minister Peter Altmaier van Warschau naar Den Haag voor bilaterale gesprekken met de Nederlandse minister van Buitenlandse Handel en Ontwikkelingssamenwerking, Sigrid Kaag, de Nederlandse minister van Economische Zaken en Klimaat, Eric Wiebes, de staatssecretaris van het Nederlandse ministerie van Economische Zaken en Klimaat, Mona Keijzer, en de Nederlandse minister van Financiën, Wopke Hoekstra. Het doel van beide bezoeken was om de nauwe samenwerking tussen de twee landen verder te intensiveren.

Het is de eerste keer dat een Duitse politicus zo breed en open over wereldwijde problemen sprak ook nog in het Nederlands, maar ook de eerste keer dat iemand ook bruikbare oplossingen bood voor de uiteenlopende wereldwijde problemen als emigratie, economische en ecologische problemen in de toekomst. Een onderwerp waar hij zijn licht op liet schijnen in zijn meer dan een uur durende toespraak, was onder andere de globalisering dankzij technologische ontwikkelingen. Door globalisering worden grote landen klein. Daarbij vertelde Altmaier dat veranderingen niet tot stand komen door politici, maar door technologische ontwikkelingen.

De erkenning en verklaring van de veranderingen zijn essentieel voor de voortgang van Europa. Op dit moment wordt zo’n 60 % van de onderzoekers uit Europa binnengehaald door grote bedrijven uit de VS, zoals Google en Amazon. De wereld verandert snel en het is erg belangrijk om deze veranderingen goed te begrijpen om ze vervolgens aan de burgers uit te kunnen leggen en bijvoorbeeld populisme tegen te gaan. ‘De fout van het populisme ligt niet bij de populisten’- aldus Altmaier.



In 11 punten heeft hij zijn ideologie samengevat en onder andere het onderwerp migratie liet Altmaier ook niet onaangeroerd: 'Migratie is niet een thema van vandaag, migratie heeft altijd bestaan. Wanneer er tussen meerdere landen een verschil in welvaart is, ontstaat migratie. Europa is en was met de huidige vluchtelingencrisis niet goed voorbereid op het beschermen van de buitengrenzen en het geven van humanitaire hulp.'

Onze westerse levensstijl is maar voor een beperkt aantal samenlevingen mogelijk. Wanneer alle mensen op aarde de mogelijkheid zouden hebben om op dezelfde manier als wij te leven, zou de lucht niet meer te ademen zijn en de wereld zwaar vervuild raken. Europa moet daarom een voorbeeld zijn voor ontwikkelingslanden op gebied van milieu en welvaart. Economische groei moet altijd samengaan met ecologisch beleid. De markteconomie groeit wereldwijd, daarom is dat nu van groot belang. Wat Afrika betreft zouden we mét Afrika een Marshallplan op moeten zetten om welvaart en economische groei daar te bespoedigen.

Over de Verenigde Staten zei Altmaier het volgende: 'De VS zorgen voor veiligheid en stabiliteit en daar is geen vervanger voor'. We moeten dus vechten voor het trans-Atlantische bondgenootschap. Europa is niet in staat om de leidersfunctie op zich te nemen, maar heeft wel een taak in het bewaken van de stabiliteit en veiligheid. Over de Duits-Nederlandse samenwerking was Altmaier positief. Er is echter altijd ruimte voor verbetering. Duitsland en Nederland kun je zien als broers en zussen. Of eventueel als schoonbroers en -zussen. Na zijn betoog was er, voordat hij weer op het vliegtuig stapte voor de terugreis naar Berlijn, nog ruimte voor enkele vragen, welke Altmaier uitgebreid beantwoordde. (Bron van de samenvatting: Deutsch-Niederländische Handelskammer)