Meten en wegen in Ouder-Amstel

Meten en wegen in Ouder-Amstel in vroeger jaren is de titel van de nieuwe wisseltentoonstelling in het Gemeentelijk Historisch Museum van Ouder-Amstel, Kerkstraat 5, 1191 JB Ouderkerk aan de Amstel.

(Amstelveenweb.com collectie - 2007)

Het Gemeentelijk Historisch Museum van Ouder-Amstel met in de achtergrond de Nieuwe Kerk



(Amstelveenweb.com collectie - 2007)

Tentoonstellingruimte met allerlei soorten weegschalen en meetapparatuur in het museum

De tentoonstelling is voor het publiek geopend vanaf zaterdag 20 oktober 2007 tot 20 april 2008 tijdens de reguliere openingstijden.

Het betreft een tentoonstelling van gebruikte maten en gewichten, die in Ouder-Amstel in het verleden een rol speelden. Daarbij moet vooral gedacht worden aan weeg- en meetinstrumenten uit de 19de en 20ste eeuw, zoals die gebruikt werden in het huishouden, de detailhandel, het boerenbedrijf en bij ambachten, zoals het timmerbedrijf. Voor een groot deel zijn de voorwerpen uit Ouder-Amstel afkomstig, in bruikleen gegeven door particulieren en uit de collectie van het Gemeentelijk Historisch Museum.


(Foto Amstelveenweb.com - 2007)

Op de foto van is naast café “De Vrije Handel”in 1941-1942 de voormalige “Waag”zichtbaar. Het café is nog steeds gevestigd. De caféhouder was tevens de waagmeester. Aan de gevel van het café, rechts naast de deur, hangt het gemeentelijk publicatiebord. De Waag is in de jaren vijftig afgebroken. Tot die tijd werden hier kazen en ook varkens gewogen


(Amstelveenweb.com collectie - 2007)

Een rode weegschaal


(Amstelveenweb.com collectie - 2007)

Hang weegschaal


Het doel van deze tentoonstelling is de bezoeker kennis te laten maken met een onderdeel van de geschiedenis van het dagelijks leven in de gemeente.



(Amstelveenweb.com collectie - 2007)

Meetapparatuur om de schoenmaat te bepalen

Tussen 20 oktober 2007 en 20 april 2008 is deze wisseltentoonstelling op de normale openingstijden te bezichtigen. Voor groepen van 10-20 personen is er een mogelijkheid om buiten de genoemde openingstijden een tijdstip af te spreken voor een rondleiding met begeleider.

Hiervoor gelieve u zich te melden bij de heer V.d. Oever, tel.nr. 020-4968409.

(Historisch Museum Ouder-Amstel - 2008)

De bezoekers bekijken de tentoonstelling

Het betreft een tentoonstelling van gebruikte maten en gewichten, die in Ouder-Amstel in het verleden een rol speelden. Hierbij moet u vooral denken aan weeg- en meetinstrumenten uit de 19de en 20de eeuw, zoals die gebruikt warden in het huishouden, de detailhandel, het boerenbedrijf en bij ambachten, zoals het timmerbedrijf.

De voorwerpen zijn voor een groot deel uit Ouder-Amstel zelf afkomstig, in bruikleen gegeven door particulieren en uit de collectie van het Gemeentelijk Historisch Museum. Deze tentoonstelling laat de bezoeker kennismaken met een onderdeel van de rijke geschiedenis van het dagelijks leven in de gemeente. Bij het wegen en meten is het ijken van de gewichten een belangrijk onderdeel om problemen in de handel te voorkomen.


(Historisch Museum Ouder-Amstel - 2008)

Ijkstempel van Amsterdamse Arrondissements-ijkers

De officieel door de overheid aangestelde ijkmeester moest op gezette tijden (eenmaal per jaar) de gewichten ijken en als de gewichten voldeden aan de voorwaarden, sloeg hij zijn ijkstempel op het betreffende gewicht. Elk ijkkantoor en ijkmeester had zijn eigen merk.

Het hierboven vertoonde ijkstempel is een origineel ijkstempel van Amsterdamse Arrondissements-ijkers, welke gebruikt werd van 1820 tot 1869. Alle gebruikte gewichten hebben daarom een reeks van ijkmerken.


(Historisch Museum Ouder-Amstel - 2008)

Gewichten

Het getoonde kistje is een in de 19de eeuw door de gemeente Ouder-Amstel gebruikt kistje waar geijkte gewichten in bewaard werden. De ijkmeester nam deze gewichten als uitgangspunt voor het jaarlijks ijken van alle gewichten in de gemeente. De collectie bevat ook een aantal oude weegtoestellen, zoals die in de detailhandel gebruikt werden.

Ook in het huishouden werd gewogen. Op de toonbank staat o.a. een babyweegschaal met rieten mand van begin 20de eeuw. Op het linker wandbord op de achterwand hangen verschillende soorten passers, winkelhaken en zweihaken, die bij diverse ambachten werden gebruikt. Deze zijn van de 19de en de 20de eeuw. Op het rechter bord verschillende meterstokken, die onder meer bij de kledingindustrie en kleermakers in gebruik waren.


(Historisch Museum Ouder-Amstel - 2008)

Verschillende meetstokken

Ook andere meetapparatuur, in de vorm van duim- en meetstokken, uit verschillende perioden in de geschiedenis is tentoongesteld. De maatverdeling is niet alleen in centimeters, maar ook in ondermeer inches. Eén van de duimstokken dateert van vóór 1820 en heeft een indeling in Rhynlandse duijmen (24 duijmen = ca. 63 cm).

Een van de voorwerpen rechtsonder is een maatstokje van been, van omstreeks 1820. Hierop wordt de overgang duidelijk naar het in 1820 ingevoerde Nederlands Metrieke Stelsel.


(Historisch Museum Ouder-Amstel - 2008)

Kannetjes voor het meten van vloei- en droge stoffen

In vroeger eeuwen werden kannetjes gebruikt van diverse inhoudsmaten, waarmee vloeistoffen en droge stoffen werden afgemeten. Hier zijn onder meer ook twee kruitmaatjes zichtbaar, waarmee in vroeger tijden vuurwapens werden geladen. Omdat snelheid hierbij belangrijk was, is een vaste maat een vereiste. Het hier getoonde meetapparatuur is een kleine greep van alles wat de expositie te bieden heeft.

Website: Museum Ouder-Amstel