Minder mensen in Nederland voelen zich gezond

In Nederland ervaarden in 2022 7 op de 10 volwassenen de eigen gezondheid als goed of zeer goed. Eind 2020 waren dit nog 8 op de 10 Nederlanders. Verder zijn er op dit vlak grote verschillen tussen regio’s en groepen inwoners. Bij mensen die moeite hebben met rondkomen, is de ervaren gezondheid nog sterker gedaald. Dit blijkt uit de Corona Gezondheidsmonitor Volwassenen en Ouderen 2022 van het Rijksinstituut voor Volksgezondheid en Milieu (RIVM). Dat is een groot vragenlijstonderzoek uitgevoerd in het najaar van 2022.

Het percentage volwassenen dat de eigen gezondheid als (zeer) goed ervaart, daalde in 2022 ten opzichte van 2020 (van 79% naar 70%). Tussen 2016 en 2020 was er juist sprake van een lichte stijging. Het percentage in 2022 is niet alleen lager dan in 2020 maar ook lager dan in 2016 en 2012 (beide 76%).

Verschillen tussen regio’s. Hoe men de gezondheid ervaart, verschilt sterk tussen GGD (Gemeentelijke Gezondheidsdienst)-regio’s. In alle regio’s is sprake van een daling sinds 2020. Verschillen tussen regio’s hangen voor een deel samen met bevolkingskenmerken als leeftijd en opleidingsniveau.

(Bron Piqsels - 2023)

De helft van de mensen gaf 4 maanden na het aflopen van de coronamaatregelen aan nog positieve gevolgen van de coronaperiode te ervaren. Hierbij werd vooral thuiswerken of thuisonderwijs, meer rust en een betere balans tussen werk of studie en privé genoemd
Relatie slechtere gezondheid en rondkomen. Naast verschillen tussen regio’s, zijn er ook verschillen in ervaren gezondheid tussen groepen inwoners. In het algemeen gaat het minder goed met de gezondheid van inwoners die moeite hebben om rond te komen, die geen opleiding of als hoogste onderwijsniveau basisonderwijs, vmbo of mbo (middelbaar beroepsonderwijs)-1 hebben afgerond. Van de groep die moeite heeft met rondkomen, bestempelt slechts 5 op de 10 de eigen gezondheid als goed of zeer goed. Ook blijkt dat de ervaren gezondheid onder deze laatste groep sterker afnam ten opzichte van 2020.

Mentale gezondheid minder goed. Ook met de mentale gezondheid gaat het minder goed. Meer mensen voelden zich in 2022 eenzaam dan in 2020. Ook steeg het aantal mensen met een hoog risico op een angststoornis of depressie. Dat het slechter gaat met de mentale gezondheid geldt voor alle leeftijden, maar vooral voor jongvolwassenen (18-24 jaar). Dat bleek ook al uit eerdere onderzoeken.

Positieve gevolgen coronacrisis. Er zijn ook lichtpuntjes. De helft van de mensen gaf 4 maanden na het aflopen van de coronamaatregelen aan nog positieve gevolgen van de coronaperiode te ervaren. Hierbij werd vooral thuiswerken of thuisonderwijs, meer rust en een betere balans tussen werk of studie en privé genoemd. Ook ervaart de helft van de Nederlanders voldoende veerkracht. Dit geeft aan dat zij over het algemeen goed in staat zijn om te herstellen van tegenslag.

Over de Gezondheidsmonitor. Van september tot en met december 2022 voerden alle GGD’en en gemeente Utrecht, samen met het RIVM en het CBS (Centraal Bureau voor de Statistiek), een onderzoek uit onder Nederlanders van 18 jaar en ouder: de Corona Gezondheidsmonitor Volwassenen en Ouderen 2022. Bijna 365.000 volwassenen en ouderen verspreid over heel Nederland vulden daarvoor een vragenlijst in over hun gezondheid, leefstijl en welzijn. Meer informatie over dit onderzoek is te vinden op de website monitorgezondheid.nl.

De GGD’en voerden deze monitor uit in het kader van het Gezondheidsonderzoek COVID-19. Hierbij wordt samengewerkt met GGD GHOR (Geneeskundige Hulpverleningsorganisatie in de Regio) Nederland, het RIVM, het Nivel en ARQ (Nationaal Psychotrauma Centrum ) Nationaal Psychotrauma Centrum; samen het Netwerk GOR. ZonMw (Nederlandse organisatie voor gezondheidsonderzoek en zorginnovatie) is namens het ministerie van VWS (Ministerie van Volksgezondheid, Welzijn en Sport) opdrachtgever van Gezondheidsonderzoek COVID-19.