Nieuwe coronavaccin van Novavax voor niet gevaccineerden

De Gezondheidsraad adviseert het nieuwe vaccin van Novavax met name beschikbaar te stellen aan volwassenen die nog niet gevaccineerd zijn tegen COVID-19 en die bezwaar hebben tegen een mRNA-vaccin. Andere groepen adviseert de raad bij voorkeur de vaccins van BioNTech/Pfizer of Moderna te geven. Over die vaccins is namelijk meer bekend over de werkzaamheid tegen nieuwe virusvarianten en de bijwerkingen. Dit schrijft (pdf 6 pagina’s) de raad aan de minister van VWS.

Onlangs heeft het Europese geneesmiddelenagentschap EMA positief geadviseerd over markttoelating van het vaccin tegen COVID-19 van fabrikant Novavax voor mensen van 18 jaar en ouder. De minister van VWS heeft de Gezondheidsraad gevraagd te adviseren over de inzet van dit vaccin in Nederland.

De gegevens over de werkzaamheid en de veiligheid van het Novavax-vaccin zijn vergelijkbaar met die van de mRNA-vaccins (Pfizer en Moderna) bij toelating vorig jaar. De bescherming tegen ziekte is 60-90% en de bijwerkingen zijn doorgaans mild (over eventuele zeldzame bijwerkingen op lange termijn is nog niets bekend). Maar het onderzoek naar het vaccin van Novavax vond plaats toen vooral de alfa- en betavariant van het virus circuleerden. Inmiddels zijn er nieuwe varianten die veel besmettelijker zijn. De Gezondheidsraad verwacht dat de bescherming van het Novavax-vaccin tegen deze varianten lager zal liggen, net als bij de andere vaccins. Over de bescherming die de mRNA-vaccins bieden tegen de omikronvariant verschijnen inmiddels de eerste onderzoeksgegevens. Over de bescherming van het Novavax-vaccin tegen de omikronvariant is nog niets bekend.

De raad adviseert mensen die nog niet gevaccineerd zijn tegen COVID-19 bij voorkeur de vaccins van BioNTech/Pfizer en van Moderna te geven, tot meer bekend is over de werkzaamheid van het vaccin van Novavax tegen de omikronvariant. Het Novavax-vaccin kan een alternatief zijn voor mensen die bezwaar hebben tegen inenting met een mRNA-vaccin. Het vaccin van Novavax is een eiwitvaccin, dat deels met nieuwe technieken is gemaakt. Er zijn twee doses nodig voor een primaire vaccinatieserie met minimaal drie weken tussen de eerste en tweede prik.

Een mRNA-vaccin is een type vaccin dat gebruik maakt van een kopie van een molecuul dat boodschapper-RNA (mRNA= messenger ribonucleic acid) wordt genoemd om een immuunrespons op te wekken. Het vaccin levert moleculen van antigeencoderend mRNA af aan immuuncellen, die het ontworpen mRNA gebruiken als blauwdruk om vreemde eiwitten te bouwen die normaal door een ziekteverwekker (zoals een virus) of door een kankercel zouden worden geproduceerd.

Deze eiwitmoleculen stimuleren een adaptieve immuunrespons die het lichaam leert de overeenkomstige ziekteverwekker of kankercellen te identificeren en te vernietigen. Het mRNA wordt afgeleverd door een co-formulering van het RNA ingekapseld in lipide nanodeeltjes die de RNA-strengen beschermen en hun absorptie in de cellen bevorderen.